HPV VİRÜSÜ VE HPV ENFEKSİYONU

HPV virüsü (Human Papillomavirus, İnsan papilloma virüsü ) nedir? 
Human Papillomavirüs kelimelerinin kısaltması olan HPV, hem kadınlarda hem erkeklerde bazı hastalıklara neden olabilen bir virüstür. Halk arasında "siğil virüsü" olarak da bilinir. Çift sarmallı DNA virüsüdür. Sadece insanlarda (human) hastalık yapan bir virüstür. HPV insanlar arasında cilt teması ve cinsel ilişki ile bulaşır; bunun dışında havlu, havuz gibi yollarla bulaşabildiği de söylenir ancak bu yollarla bulaştığını gösteren kesin kanıtlar yoktur. HPV virüsü bir insana bulaştığında her zaman bir hastalık oluşturmaz, bazen hiçbir hastalık oluşturmadan vücutta kalabilir. Dünyada tüm insanların yaklaşık yüzde 10'unda görülen bir virüstür. Cinsel yolla bulaşan hastalıklar arasında birinci sıradadır.

HPV virüsünün özellikleri:
- Çift zincirli çember şeklinde DNA içerir, 8000 baz çifti içerir.
- Kılıfsız bir virüstür.
- Epitelyal yüzeylere afinitesi vardır (epiteliotropik).
- Papillomaviridiae ailesindendir.
- Sadece insan türünde hastalık oluşturur o nedenle "human" papillomavirüs ismi verilmiştir.
- İkozahedral simetri gösteren 72 kapsomerden meydana gelir.

HPV genomunda bulunan bölgeler ve görevleri:
E (Early region, erken bölge)
L (Late region, geç bölge)
NCR (Non-coding regulatory region)
- E1 ve E2: Virüs DNA replikasyonu
- E4: Virüs mutasyonu
- E5: Transformasyon
- E6 ve E7: Tümör supressör geni

HPV virüs enfeksiyonu hangi hastalıklara neden olur?
- Vücudun herhangi bir yerindeki ciltte veya genital bölgede siğillere neden olabilir (kondilom).
- Kadınlarda rahim ağzı (serviks) kanserine neden olabilir.
- Kadınlarda vajen, vulva kanserlerine neden olabilir.
- Erkeklerde penis kanserine neden olabilir.
- Hem kadında hem erkekte anal kanserlere, orofaringeal (ağız) kanserlere neden olabilir.
- Kanser öncüsü premalign lezyonlara neden olabilir (CIN, VIN, VaIN, AIS, AIN, PIN)
- Çocuklarda rekürren respiratuar papillomatozis denilen hastalığa neden olabilir. Solunum yollarını ve larinksi tıkayacak kadar büyük lezyonlara neden olabilir. Bu hastalık genellikle doğum sırasında annenin doğum kanalından bebeğe HPV bulaşması ile meydana gelir.

Genital HPV olarak bilinen yaklaşık 40'tan fazla HPV tipi genital bölgeyi etkiler. Bazı tipler serviksin (rahim ağzı) yüzeyini oluşturan hücrelerin anormal hale gelmesine yol açabilir. Tedavi edilmediğinde bu anormal hücreler yıllar sonra kanser hücrelerine dönüşebilir. Rahim ağzı kanserini önlemek amacıyla bu virüse karşı geliştirilen HPV aşısı artık günümüzde kullanıma girmiştir.

HPV enfeksiyonunun belirtileri nedir? Nasıl anlaşılır?
HPV bir insana bulaştığında hiçbir belirti vermeden kalabileceği gibi bazen siğil veya yukarıda sıralanan diğer hastalıkların belirtilerine neden olabilir. En sık belirti siğil oluşmasıdır, siğiller et beni gibi küçük genellikle birkaç milimetre büyüklüğünde lezyonlardır, en sık ciltte, yüzde, el üzerinde, genital bölgede oluşur. Bazen çok büyük siğiller oluşabilir ve bütün genital bölgeyi kaplayacak kadar büyüyebilir. Bu nedenle HPV virüsüne "siğil virüsü" de denir.
Bir insanda HPV virüsünün bulunduğunun anlaşılması herzaman belirtilere bakarak mümkün olmaz, bunun için HPV DNA testleri geliştirilmiştir, bu testler bütün HPV virüs çeşitlerini değil ancak en önemli tiplerini belirleyebilir.

Kimlerde HPV enfeksiyonu daha sık görülür? Nasıl bulaşır?
- HPV virüsü insanlar arasında yakın temas, öpüşme, cinsel ilişki gibi kısacası her tür cilt teması ile bulaşabildiği için en önemli risk faktörü multiple cinsel parnterdir, yani çok eşlilik. Kadın veya erkek ne kadar çok kişiyle cinsel temasta bulunursa HPV virüsünü kapma riski o kadar artar. HPV virüsünün sebep olduğu hastalıklar fazla sayıda cinsel partneri olan kişilerde daha sık görülür.
- Vajinal yolla ilişkide erkeğin içeri girmesi HPV bulaşması için şart değildir. İçeri giriş olmadan sürtünme ve benzeri ilişkilerle de HPV virüsü kadından erkeğe veya erkekten kadına bulaşabilir. Oral  (ağız yoluyla) ve anal ilişki ile de bulaşabilir.
- Kadından erkeğe, erkekten kadına, kadından kadına, erkekten erkeğe bulaşabilir.
- Homoseksüel erkeklerde HPV ile enfekte olma riski diğer erkeklerden daha yüksektir.
- Tuvaletten HPV virüsü bulaşamaz, hijyen ile ilgisi yoktur.
- Erkeklerde sünnetin HPV virüsüne karşı kısmen koruma sağladığını gösteren bazı araştırmalar vardır ancak bu konuda kanıtlar çok yeterli değildir.

Cinsel ilişkide bulunmamış (bakire) kızlarda HPV virüsü olabilir mi?
Çok nadiren bakire kadınlarda da HPV virüsüne rastlanabilmektedir. Virüsün bulaşması için tam bir cinsel birleşme şart değildir, Bu kişilerde bildirilmeyen seks, parmak veya el ile temas sonucu bulaş gibi etkenler rol oynayabilir.

Kondom (prezervatif, kılıf) kullanmak HPV bulaşmasını önler mi?
Bulaşma riskini azaltabilir ancak tam olarak önlemez. Çünkü seks sırasında erkek kondom kullansa bile kadın partnerine testisleri temas edebilmektedir, bu da HPV bulaşması için yeterli olabilir.

HPV virüs tipleri nelerdir?
HPV'nin 200'den fazla çeşiti tespit edilmiştir ancak bunlardan genital bölgede hastalıklara neden olabilenler yaklaşık 40 tiptir. Genital bölgede enfeksiyon yapabilen HPV tipleri düşük riskli (low-risk) ve yüksek-riskli (high-risk) tipler olarak ikiye ayrılmıştır.
Yüksek riskli HPV tipleri: 16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59, 68
Yüksek riskli HPV virüsleri serviks kanserine neden olabilirler. Bunlardan özellikle tip 16 ve 18 daha risklidir. Hastanelerde yapılan HPV DNA testleri ile bu yüksek riskli tipler araştırılır. HPV aşıları (rahim ağzı kanseri aşıları) daha çok bu tiplere karşı geliştirilir. Hücre genomuna entegre olarak hastalığa neden olurlar. Hem entegre hem epizomal şekilde enfeksiyon oluşturabilirler.
Düşük riskli HPV tipleri: 6, 11, 40, 42, 43, 44, 53, 54, 61, 72, 73, 81
Düşük riskli HPV tipleri kansere neden olamazlar sadece siğil (kondilom) ve benzeri hastalıklara neden olabilirler. Bunlar hücre genomuna entegre olmazlar, epizomal enfeksiyon meydana getirirler. HPV DNA testleri ile düşük riskli tipler araştırılmaz.

- Cilt siğilleri ile ilgili olanlar Tip1, Tip2 HPV virüsleridir daha çok
- Genital bölgede siğil (kondiloma akümünata) yapan tipler daha çok Tip 6 ve Tip 11'dir.
- Orofarengeal kanserle en çok ilgili olan Tip 16
- Anal kanserlerle en çok ilgili olan Tip 16
- Respiratuar papillomatozis yapan Tip 6 ve Tip 11
- Rahim ağzı (serviks) kanserinde en çok saptanan Tip 16 ve Tip 18
- Vejen ve vulva kanserinde en çok rastlanan tip 16'dır.

HPV virüsü (siğil virüsü) vücuttan nasıl atılır?
Siğil virüsü nasıl yok edilir? Vücuttan nasıl tamamen temizlenir?
HPV virüsünü vücuttan atmak veya tamamen yok etmek için henüz bir tedavi yöntemi geliştirilememiştir. Bir kişide HPV olduğu tespit edilebilir, bu durumda virüsün oluşturduğu hastalıklar varsa tedavi edilir, örneğin siğiller ilaçla veya yakılarak (koterizasyon) tedavi edilir.
Virüs vücutta bulunduğu bölgeden örneğin rahim ağzından kendiliğinden temizlenip kaybolabilir, kadında belli bir süre sonra HPV testi yapıldığında virüs tespit edilmez. Rahim ağzında HPV enfeksiyonlarının çoğu (yüzde 80-90) bu şekilde 1-2 yıl içerisinde kendiliğinden kaybolur, az bir kısmı kaybolmadan devam eder ve hastalık yapma riski taşır.
HPV virüsü vulva, vajen veya rahim ağzı gibi dokularda bulunur, keratinositlerde enfeksiyona neden olur. Hiçbir zaman kana geçmez, viremi yapmaz.  Virüs viremi yapmadığı için yani kanda bulunmadığı için virüse karşı bağışıklık yanıtı oluşması zor olur.

HPV enfeksiyonunun tedavisi nedir?
HPV enfeksiyonunu vücuttan tamamen atmak için spesifik bir tedavi veya ilacı yoktur. Ancak hastalık yaptığı bölgeye yönelik ilaç (krem, solüsyon) veya yakma, dondurma gibi tedaviler, cerrahi işlemler uygulanabilmektedir. Örneğin siğiller ilaçlarla veya cerrahi olarak ameliyatla çıkartılır. Rahim ağzındaki hastalıklar yakma (koterizasyon), dondurma (kriyoterapi), konizasyon, LEEP, ameliyat gibi yöntemlerle tedavi edilir.

Dünyada HPV tiplerinin dağılımı nasıldır?
Dünyanın hemen her bölgesinde insanlarda en sık rastlanan tip HPV Tip 16'dır. Saptanan HPV tiplerinin yaklaşık yüzde 50-70'i budur. İkinci sırada Tip 18 gelir, bu da yüzde 15-25 arasında görülür. Yani tüm HPV enfeksiyonlarının yaklaşık yüzde 70-80'ini bu iki tip oluşturur. Bunlardan sonra daha az sıklıkla görülen tipler sırasıyla 45, 31, 33, 52, 58'dir. Diğer tipler çok az görülür.

Servikal kanserlerde saptanan HPV tipleri nelerdir?
Serviks (rahim ağzı) kanserinin en sık görülen tipi yassı hücreli (squamöz hücreli) kanserdir. Squamöz hücreli serviks kanserlerinin yüzde yüzüne yakın kısmında HPV'ye rastlanmaktadır. Squamöz hücreli serviks kanserlerinin yüzde 50-60'ında tip 16, yüzde 15'inde tip 18 HPV bulunur. Bu iki tip HPV squamöz hücreli kanserlerin yaklaşık yüzde 70'inde bulunur.
Serviksin adenokanserlerinde yine en çok rastlanan tip 16'dır, ikinci sıklıkla tip 18 bulunur. Ancak adenokanserlerin tamamında HPV bulunmaz, yaklaşık yüzde 70'inde HPV bulunur.

Diğer kanserlerle HPV enfeksiyonu ilişkisi:
Serviks kanserlerinin tamamına yakınında HPV'ye rastlanır. Anal kanserlerin yüzde 90'ında, vajina kanserlerinin yüzde 70'inde, vulva kanserlerinin yüzde 40'ında, penis kanserlerinin yüzde 50'sinde, orofarinx kanserlerinin yüzde 70'inde HPV'ye rastlanır. Bu kanser türlerinin hepsinde de en çok HPV 16'ya rastlanır.
Dünyada HPV ile hatta bir enfeksiyon ajanı ile en çok ilişkisi olan kanser serviks (rahim ağzı) kanseridir.

Gebelikte HPV enfeksiyonu bebeğe zarar verir mi?
Gebelikte vücudun herhangi bir cilt bölgesinde (el, yüz) meydana gelen bir HPV enfeksiyonu yani siğil bebeğe zarar vermez, kan yoluyla bebeğe geçmez. Rahim ağzında HPV saptanması da bebeğe zarar vermez (rahim ağzında siğil yani kondilom yoksa). Ancak doğum kanalında yani vajina ve vulvada yaygın siğil yapan bir HPV enfeksiyonu varsa bu siğillerden doğum sırasında bebeğe bulaş olabilir, bebekte respiratuar papillomatozis meydana gelebilir. Hamilelik sırasında genital bölgede siğil olması durumunda mutlaka doktora danışmak gerekir, doğum yöntemi doktor muayenesi sonrasında kararlaştırılır.


İlgili Konular:
- HPV Testi (HPV DNA Testi)
- HPV Aşısı (Rahim Ağzı Kanser Aşısı)
- Rahim Ağzı (Serviks) Kanseri
- Smear Testi (Pap Test)
- Anormal Smear Sonuçları
- Kolposkopi
- Rahim Ağzı (Serviks) Kanseri
CIN 1, CIN 2, CIN 3
- Genital Siğil (Kondilom)


Bu sitedeki yazıların her hakkı saklıdır, izinsiz kullanılamaz: Yasal uyarı



UYARI: Sitedeki bilgiler hastalıkların tanı ve tedavisinde kullanılmamalıdır.
Yazıların her hakkı saklıdır, izinsiz kullanılamaz. devamı >>

"Gebelik ve kadın hastalıkları konusunda ayda 1 milyondan fazla ziyaretçi sayısı ile en çok tıklanan, en geniş içerikli site"