BİLİRUBİN

BİLİRUBİN NEDİR?
Bilirubin vücutta kırmızı kan hücrelerinin (eritrosit) yıkımından elde edilen maddelerle karaciğerde oluşturulan maddedir. Safra sıvısına sarı rengini ve dışkıya kahverengi rengini veren bilirubindir.

Kırmızı kan hücreleri dalakta parçalanırken ortaya çıkan hemoglobin molekülleri karaciğerde bilirubin sentezinde kullanılır. Bu nedenle kırmızı kan hücrelerinin parçalanmasının artması (hemoliz) veya karaciğerden safra sıvısının atılımının bozulması (kolestaz) kanda bilirubin düzeylerinin artmasına neden olur. Biluribinin kanda artması sarılık diye tabir edilen hastalıklara neden olur.

Bebeklerde doğumdan sonraki ilk bir kaç gün içinde fizyolojik olarak bilirubinlerde artış olmaktadır ve bu duruma yenidoğan sarılığı denmektedir.

Bilirubinin karaciğerde glukuronik asit ve sülfürik asitle oluşturduğu esterlere direkt (konjuge) bilirubin adı verilir. Karaciğere gelmeden önce serbest olarak bulunan bilirubine indirekt (ankonkuge) bilirubin denir. İkisinin toplamına total bilirubin denir.

Bilirubin yüksekliği:
İndirekt ve direkt bilirubinin artmasına neden olan faktörler farklıdır bu nedenle bunlar aşağıda ayrı ayrı belirtilmiştir.

Bilirubin düşüklüğü:
Sık rastlanan bir durum değildir. Ancak bazı ilaçlar vb. neden olabilir.


DİREKT BİLİRUBİN
Bilirubinin karaciğerde konjuge olmuş formuna direkt bilirubin veya konjuge bilirubin denir. Bunun artmasına konjuge (direkt) hiperbilirubinemi denir. Karaciğer hasarı yapan hastalıklar, safra yollarında tınanıklıklar (kolestaz) direkt bilirubinin karaciğerden safra yollarına atılmasını engeller ve kanda direkt bilirubin artar.

Direkt bilirubin yüksekliği:
- İntrahepatik (karaciğer içerisindeki) safra kanallarında tıkanıklık yapan hastalıklar (bilier atrezi, sklerozan kolanjit)
- Hepatit
- Siroz
- Karaciğeri etkileyen enfeksiyon hastalıkları
- Karaciğere toksik etki yapan ilaçlar ve diğer maddeler
- Dubin-Johnson Sendromu
- Rotor Sendromu
- Karaciğer sonrasındaki safra kanallarında tıkanıklık


İNDİREKT BİLİRUBİN
Bilirubinin karaciğerde konjuge olmadan önceki formuna indirekt biluribin denir. Bunun artmasına indirek hiperbilirubinemi veya ankonjuke hiperbilirubinemi denir. Ankonjuge hiperbilirubinemi; artmış bilirubin üretimi, azalmış hepatik uptake veya konjugasyonundaki azalmadan ortaya çıkar.

İndirekt bilirubin yüksekliği:
- Hemolitik anemi (kırmızı kan hücrelerinin parçalanması)
- Sferositoz
- Eritrosit enzim eksikliği (piruvat kinaz ve glukoz 6 fosfat dehidrogenaz)
- Orak hücreli anemi
- Mikroanjiopatik hemolitik anemi (ör: hemolitik-üremik sendrom), paroksismal nokturnal hemoglobinüri
- Gilbert sendromu
- Kullanılan bazı ilaçlar (Rifampisin, izoniazid, hepatotoksik olan ve hemoliz yapan diğer ilaçlar.)


HAMİLELİKTE (GEBELİKTE) BİLİRUBİN YÜKSEKLİĞİ
Normal bir gebelikte bilirubin (total, direkt, indirekt) düzeylerinde yükselme olmaz. Ancak aşağıda belirtilen hastalıkların hamilelik sırasında görülebilmesi veya gebeliğe bağlı sarılık (gebelik kolestazı) diye adlandırılan durumda bilirubin yüksekliği meydana gelebilir. Gebelik kolestazı veya gebeliğe bağlı sarılık diye adlandırılan bu durumda gebelikte artan östrojen hormonunun etkisiyle karaciğerde safra atılımı bozulur ve kanda bilirubin artar. Gebelik açısından bazı obstetrik risklerde artış izlenir bu durumda. Genellikle gebeliğin son aylarında gelişir; kaşıntı ve sarılık doğuma kadar şiddetlenerek ilerler ve doğumdan sonra hızla düzelir sıklıkla. Serum total ve direkt bilirubin seviyelerinde hafif veya orta derecede artış izlenir. Karaciğer transaminaz enzimleri (ALT, AST) normal veya hafif yüksek olabilir.
Gebelik kolestazı hakkında ayrıntılı yazıya buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.


Tahlil sonuçlarının değerlendirilmesi, yorumlanması:
Hamilelerde ve diğer hastalarda tahlil sonuçları ancak muayene ve diğer bulgular ile kombine edilerek değerlendirildiğinde bir anlam kazanır. Bu nedenle tahlil sonuçları ilgili doktora danışılmadan asla değerlendirilmemelidir.


İlgili Konular:
- Gebelik İntrahepatik Kolestazı (Gebelik Kaşıntısı)
- Hamilelikte Karaciğer Enzimleri


Bu sitedeki yazıların her hakkı saklıdır, izinsiz kullanılamaz: Yasal uyarı



UYARI: Sitedeki bilgiler hastalıkların tanı ve tedavisinde kullanılmamalıdır.
Yazıların her hakkı saklıdır, izinsiz kullanılamaz. devamı >>

"Gebelik ve kadın hastalıkları konusunda ayda 1 milyondan fazla ziyaretçi sayısı ile en çok tıklanan, en geniş içerikli site"