GEBELİKTE SERVİKAL UZUNLUK

HAMİLELİKTE RAHİM AĞZI UZUNLUĞU

Serviks (rahim ağzı) boyu servikal kanalın internal osu ile eksternal osu arasındaki uzunluktur. Hamilelikte servikal uzunluk ultrason ile belirlenebilmektedir.. Serviks boyu hamilelikte ileriki aylarda olabilecek preterm eylem (erken doğum) riskini öngörmede veya preterm eylem tehditi tanısı konan hastada doğum riskinin yüksekliğini belirlemede kullanılabilir.

Hamilelikte serviks uzunluğu ne kadar olmalıdır?
Serviks uzunluğu 14-28 hafta arasında nispeten sabit seyrederken 28-32 hafta arasında giderek kısalır.
Servikal uzunluğun parite, ırk, anne kilosu gibi faktörlerden etkilenmediği bildirilmiştir (kaynak).
25 mm (2.5 cm) (10. persentil) altındaki servikal uzunluk preterm doğum riski ile ilişkilidir. Yapılan bir araştırmada 24. haftada servikal uzunluk ölçümü yapılan gebelerden uzunluk 25 mm altında olanların yüzde 18'inin, uzunluk 13 mm (1. persentil) altında olanların yüzde 50'sinin 35 haftadan önce doğum yaptığı tespit edilmiştir (kaynak).
Serviks boyu kısaldıkça erken doğum riski artar. Özellikle 24. gebelik haftasından önce kısa serviks boyu saptandığında risk en fazladır. Kısa serviks uzunluğu ve erken doğum arasındaki ilişki 24. gebelik haftasından önce daha kuvvetlidir.

Bu konuda bugüne kadar yayınlanmış önemli guideline'lardan birisi olan SCOG önerileri aşağıda belirtilmiştir.

The Society of Obstetricians and Gynaecologists of Canada (SOGC) 
(SOGC Clinical Practice Guideline 2011)
- Trasabdominal ultrasonografi servikal uzunluk değerlendirmesi amacıyla kullanılmamalıdır. Transvajinal ultrasonografi ile değerlendirme yapılmalıdır. Transvajnal ultrasonografiyi kabul etmeyen hastalarda transperineal ultrasonografi tercih edilmelidir.
- Düşük-risk hasta grubunda rutin servikal uzunluk değerlendirmesi önerilmemektedir. (Bazı klinikler düşük risk grubuna 18-24 hafta arası tarama yapmaktadır.)
- Preterm eylem tanısı ile izlenen hastada servikal uzunluk ölçümü yüksek riskli hastaları diğerlerinden ayırmada ve gereksiz tedavi girişimlerini azaltmada faydalı olabilir. Ancak bu değerlendirmenin erken doğum oranını azalttığına dair net kanıtlar yoktur.
- Eğer hunileşme (funneling) varsa servikal uzunluk ölçümü huni kısmını içermemelidir. Huninin ucundan eksternal osa kadar olan kısım ölçülmelidir.
- Daha önce erken doğum yapmış hastalarda 24. hafta öncesinde kısa servikal uzunluk saptanması durumunda (25 mm'den kısa) erken doğum riskini azaltmak amacıyla servikal serklaj uygulanabilir. Bir metaanalizde daha önce erken doğum yapmamış yani ek risk faktörü olmadan sadece kısa servikal uzunluk saptanan hastalarda serklajın faydalı olmadığı bildirilmiştir (kaynak).
- Eksternal servikal osa kadar protrüze olmuş membran ile başvuran hastalarda acil serklaj erken doğumu önlemek için uygulanmalıdır.
- Kısa serviks saptanan hastalarda progesteron tedavisi önerilmesi için daha fazla kanıta ihtiyaç vardır. (Ayrıntılı bilgi için: Preterm doğumu önlemek amacıyla progesteron tedavisi)

Servikal uzunluk ölçümü nasıl yapılmalıdır?
(Prediction of Preterm Birth: Cervical Sonography, Seminars in perinatology)
- Ölçüme başlarken hastanın mesanesi boş olmalıdır. Mesanenin dolu olması servikal kısalığı ve hunileşmeyi maskeleyebilir.
- Transvajinal prob anterior fornikse yerleştirilmelidir.
- Bütün endoservikal kanal izlenebilecek şekilde sagittal görüntü elde edilmelidir.
- Proba fazla bastırmaktan kaçınmak gerekir çünkü serviksin  uzamasına neden olabilir. Fazla basınç olmadığını anlamak için serviksin ön ve arka dudaklarının aynı kalınlıkta olmasına dikkat edilmelidir.
- Görüntü serviksin ekranın en az 2/3'ünü kaplayacağı kadar büyütülmelidir.
- İnternel ostan ekternal osa kadar servikal kanal boyunca uzunluk ölçülmelidir.
- En az 3 ölçüm yapılarak en kısa olan kaydedilmelidir. Servikal veya uterin kontraksiyonlar nedeniyle ölçüm sırasında serviksin  uzunluğunda ve şeklinde değişiklik gözlenebilir. Bu nedenle ölçüm en az 5 dakika sürecek şekilde yapılmalıdır ve en kısa ölçüm kaydedilmelidir.

Erken doğum tehditi tanısı alan hastalarda servikal  uzunluk:
Bu grup hastalarda servikal uzunluk ölçülmesi erken doğum riski yüksek olan hastaları diğerlerinden ayırmada faydalı olabilir. Bu sayede gereksiz tokoliz veya başka girişimler azaltılabilir. Bu hastalarda servikal uzunluk 30 mm üzerinde ise erken doğum riski belirgin olarak azalmaktadır. Servikal uzunluk 15-20 mm altında olduğunda ise erken doğum riski yüksektir. (kaynak 1, 2, 3)


İlgili Konular:
- Preterm Doğum
- Erken Doğum Belirtileri
- Erken Doğum Nedenleri
Preterm (Erken) Doğumu Önlemek Amacıyla Progesteron Tedavisi


Bu sitedeki yazıların her hakkı saklıdır, izinsiz kullanılamaz: Yasal uyarı



UYARI: Sitedeki bilgiler hastalıkların tanı ve tedavisinde kullanılmamalıdır.
Yazıların her hakkı saklıdır, izinsiz kullanılamaz. devamı >>

"Gebelik ve kadın hastalıkları konusunda ayda 1 milyondan fazla ziyaretçi sayısı ile en çok tıklanan, en geniş içerikli site"