KANSER RİSKİNİ BELİRLEMEKTE KULLANILAN GENETİK TESTLER

Günümüzde insan genetiği hakkındaki bilgilerin artması ve teknolojinin ilerlemesi sayesinde çeşitli genetik testler çeşitli amaçlarla uygulanmaya başlanmıştır ve muhakkak ileriki yıllarda genetik testler çok daha kullanışlı hale gelecektir. Günümüzde veya gelecekte genetik testler kanser konusunda ne tür fikirler verebilir:
- Kişide ileride belirli bir kanser türü oluşma riski ne kadar yüksek test ile gösterilebilir.
- Kanser olan bir insanda yapılan genetik test, kişinin belirli bir ilaçtan fayda görüp görmeyeceğini belirleyebilir. Kişi  bu ilaca karşı duyarlı mı? yoksa ilaca direnç göstermesini sağlayan genlere mi sahip gibi...

Her kanser türü ile ilişkili farklı genler mevcuttur. Günümüzde en çok analizi yapılan genler (kanser paneli) şunlardır: BRCA1, BRCA2, MLH1, MSH2, MSH6, TP53, PTEN, STK11, CDH1, ATM, PALB2, BRD1, CHEK2 gibi...
- Her kanser türü için geliştirilmiş bir gen testi yoktur.
- Kanserlerin çoğu ailesel geçen genleri olan kişilerden oluşmaz yani çoğu kalıtsal değildir, ailesinde hiç kanser olmayan kişilerde gelişir. Kanserlerin az bir kısmı (%10 civarı) ailesel yani kalıtsal genetik bozukluklara bağlı gelişir, bu nedenle kanser olan kişilerin az bir kısmında genetik bozukluk saptanır.
- Kanserlerin hepsi hücrede bir genetik bozukluk (mutasyon) sonucu oluşur ancak bu bozukluklar çoğu zaman kişide çevresel etkenlerle sonradan oluşan bir bozukluktur, aileden geçen kalıtsal bir bozukluk değildir genellikle, bu nedenle de genetik testlerle kanser oluşmadan tespit edilemez.

Her insana kansere yatkınlık testi yapılması hem mümkün değildir hem de gereksiz kaygı yaratmak gibi zararları olabilir. Ailesinde ve kendisinde kanser açısından hiçbir risk faktörü görülmeyen kişilere bu testler yapılmaz. Ailesinde bazı kanser türlerini ve risk faktörlerini taşıyan kişilere bu testler önerilir.

Kansere yatkınlık testi denilen genetik testleri yaptıranlar şunlara dikkat etmelidir:
- Bu testlerde hiçbir genetik anormallik (mutasyon) saptanmaması kişinin ileride kanser olma ihtimalinin sıfır olduğu anlamına gelmez.
- Bu testlerde genetik mutasyon saptanması kişinin kesin olarak kanser olacağı anlamına gelmez, sadece riskin normalden fazla olduğunu gösterir.

Bu testi yaptıran kişide genetik yatkınlık yani kansere yönelik risk belirten bir mutasyon saptanmışsa, kanser riskini azaltmak amacıyla şu tür önlemler alınabilir (alınacak önlemler her kanser türüne göre değişir):
- Sık aralıklarla doktor muayenesi ve görüntüleme yöntemleri (mamografi, MR, kolonoskopi gibi)
- Bazı organlarda kanser gelişmesini önlemek için yaş çok ilerlemeden organın ameliyatla alınması
- Kişinin hayat düzenini değiştirerek kanser gelişme riskini azaltmaya yardımcı olması. Örneğin kilo vermek, sigara-alkol gibi zararlı alışkanlıklardan uzaklaşmak, hareketli yaşam tarzı geliştirmek, sağlıklı beslenmeye özen göstermek...


İlgili Konular:
- Rahim ve Yumurtalık Kanseri Genetik Mi?


Bu sitedeki yazıların her hakkı saklıdır, izinsiz kullanılamaz: Yasal uyarı



UYARI: Sitedeki bilgiler hastalıkların tanı ve tedavisinde kullanılmamalıdır.
Yazıların her hakkı saklıdır, izinsiz kullanılamaz. devamı >>

"Gebelik ve kadın hastalıkları konusunda ayda 1 milyondan fazla ziyaretçi sayısı ile en çok tıklanan, en geniş içerikli site"