Ülkemizde çağdaş doğum biliminin öncülerinden olan Prof. Dr. Besim Ömer Akalın (Besim Ömer Paşa); 1862'de İstanbul'da doğdu. Babası Ömer Şevki Paşa, ilk Meclis-i Mebusan'a Sinop temsilcisi olarak katılmıştır. İlk öğrenimini Priştine ve Kosova'da gören Besim Ömer Akalın, daha sonra Gülhane Askeri Okulu'na ve Kuleli Askeri Lisesi'ne devam etmiştir. 1885 yılında Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane'yi (Tıp Okulu) yüzbaşı rütbesiyle bitirmiş, bir süre Yunanistan sınırında askeri hekim olarak görev yapmıştır. Burada tifoya yakalanınca İstanbul'a geri dönerek Tıp Okulu'nda doğum kliniğinde öğretmen yardımcısı olarak göreve başlamıştır. 1887'de Paris'e uzmanlaşma için giden Besim Ömer; buradaki deneyimlerini iki kitapla ülkemize taşımıştır. "Doğum Tarihi" isimli kitabı ülkemizde doğumla ilgili ilk çağdaş eser özelliğini taşımaktadır.Paris'teki eğitiminin ardından 1891 yılında İstanbul'a döndü. Doğum hocalığına atandı. Dr. Besim Ömer Akalın'ın gerçekleştirmek istediği en önemli iş; bir doğum kliniği açmaktı. Ancak dönemin anlayışı bir doğumhanenin açılışına resmi olarak izin vermiyordu. Besim Ömer; buna rağmen 1892'de Demirkapı'daki Taşkışla'ya yakın bir bölgede üç odadan oluşan küçük bir binayı gizlice doğum kliniği haline getirdi. Bu klinik; ülkemizdeki ilk doğum kliniğidir.
1893 yılında; Brüksel'de toplanan uluslar arası kongreye devlet tarafından gönderildi. Aynı yıl; Dr. M. Nizamettin ile birlikte "Kadın Hastalıkları" isimli bir kitabı Osmanlıcaya çevirdi. Besim Ömer; kadın sağlığı ve doğumun yanında çocuk sağlığı alanında da eserler vermiştir. Ayrıca tıp hijyeni, asepsi ve antisepsi konularında da çalışmaları olmuştur. 1895 yılında Ebe Okulu'na öğretmen olarak görevlendirilmiştir. Ebeliği ayrı bir meslek dalı olarak değerlendiren Dr. Besim Ömer; ebelik eğitiminde adeta yeni bir çağ açarak Ebe Okulu'nu çağdaş bir özelliğe kavuşturmuştur. Ebelik alanında ilk kitaplara da imza atarak "Doğurduktan sonra", "Ebe hanımlara öğütlerim" ve "Ebelik" isimli kitaplarını yayınladı. Dr. Besim Ömer Akalın; bu çalışmalarıyla ülkemizde çağdaş ebeliğin kurucusu oldu. Yazdığı bilimsel eserleri yanında halkı eğitmek içinde kitaplar yazmış, ilk doğum kliniğini açarak kadınların hekimler tarafından muayenesini sağlamıştır.
1899'da Doğum Kliniği şefliğine atanan Dr. Besim Ömer; 1909 yılında da kliniğini Kadırga'ya taşıdı. 1928 yılına kadar Kadırga'da bulunan klinik daha sonra Haydarpaşa'ya taşındı. Dr. Akalın; şimdiki ismi Kızılay olan kuruluşun kuruluş çalışmalarında çok aktif görevler üstlenmiş kadınlar kolunun kurulmasına önayak olmuştur. 1915 ve sonrasında bu kez hastabakıcılık mesleği üzerine eğilen Dr. Besim Ömer; bu alanda da bilimsel eserler vermiştir. Başlıca kitapları; "Hastabakıcılık", "İlk yardım", "Savaş zamanında hastabakıcının bir günlük görevi", "Hastabakıcılığa dair" olmuştur. Besim Ömer'in kurulmasında öncü olduğu bir diğer dernek de halen çalışmalarını sürdüren Verem Savaş Derneği'dir. 1918 yılında kurulan derneğin kuruluş çalışmalarında yer aldı. 1921 yılında M. Kemal Atatürk'ün öncülüğünde kurulan Çocukları Koruma Derneği'nin kurucularındandır. Besim Ömer Paşa'nın 1938'de kurucusu olduğu bir başka kuruluş da Türk Tıp Tarihi Kurumu'dur. Ülkemizde; kadın sağlığı, doğum, ebelik, çocuk sağlığı, Kızılay, hastabakıcılık, verem, tıp tarihi alanlarında öncü uğraşlar vermiş Dr. Besim Ömer Akalın; 19 Mart 1940 tarihinde Ankara'da vefat etmiştir.
Kaynak: İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Deontoloji ve Tıp Tarihi Anabilim Dalı Araştırma Görevlisi İnci Hot'un hazırladığı yüksek lisans tezi
Bu sitedeki yazıların her hakkı saklıdır, izinsiz kullanılamaz: Yasal uyarı
