Kolesterol nedir?
Kan yağları diye adlandırılan lipid yapısındaki bileşikler kolesterol ve trigliserid olmak üzere iki türdür.
Kolesterol başlıca karaciğerde üretilen lipid yapıda bir moleküldür. Vücuttan atılımı da safra yoluyla olur. Kolesterol vücutta birçok maddenin sentezinde kullanılan gerekli bir moleküldür. Bazı streroid hormonların, safra asitlerinin, D vitamininin sentezinde kolesterol kullanılır. Kolesterol hücre zarı yapısında bulunur. Vücutta bulunan kolesterolün çoğu vücutta üretilir, az kısmı ise dışarıdan besinlerle alınır.
Kolesterol kan içerisinde bazı moleküllere bağlanarak taşınır bu moleküllere lipoprotein denir. Kolesterol taşıyan lipoprotenler:
- LDL (Low Density Lipoprotein, düşük yoğunluklu lipoprotein) (Kötü kolesterol)
- HDL (High Density Lipoprotein, yüksek yoğunluklu lipoprotein) (İyi kolesterol)
Normal değeri:
Total Kolesterol 200 mg/dl altında olması normal kabul edilir. (HDL, LDL, VLDL, IDL kolesterolün toplamı)
LDL kolesterol 100 mg/dl altında olması normal kabul edilir. 100-130 arası normale yakın kabul edilir.
HDL kolesterol 40 mg/dl üzerinde olması normal kabul edilir.
Normal değerlerden anlaşıldığı gibi HDL kolesterolün düşük olması, diğerlerinin yüksek olması zararlıdır.
Kolesterol yüksekliği:
Kolesterol kalıtsal bazı hastalıklara bağlı olarak veya beslenme, egersiz, kilo, sigara, düzensiz uyku gibi bazı çevresel faktörlere bağlı olarak yükselebilir.
Karaciğer ve safra yollarını etkileyen bazı hastalıklar, siroz, nefrotik sendrom, diyabet gibi hastalıklar koelsterolün yükselmesine neden olabilirler.
Kolesterol düşüklüğü:
Normal kolesterol seviyesinin azalması ile ilgili yaygın görülen hastalıklar yoktur ve zaten kolesterolün yüksek olması kalp hastalıkları açısından risk faktörü kabul edilir (HDL kolesterol hariç) İleri derecede karaciğer hastalıkları ve siroz, ciddi beslenme bozukluğu, sepsis gibi durumlarda kolesterol seviyesi düşük izlenebilir.
LDL KOLESTEROL (KÖTÜ KOLESTEROL)
(LDL = Low-Density Lipoprotein = Düşük Molekül Ağırlıklı Lipoprotein)
Halk arasında kötü kolesterol şeklinde adlandırılan LDL kolesterolün böyle adlandırılmasının nedeni fazlalığında kalp-damar hastalıkalrı riskinin artmasıdır. LDL kolesterol damar çeğerinde birikerek plak oluşumuna katkı sağlar, bu plaklar ileride damar tıkanıklığı (kalp krizi) oluşturma potansiyeline sahiptir.
Normal değeri:
LDL kolesterol 100 mg/dl altında olması normal kabul edilir. 100-130 arası normale yakın kabul edilir.
LDL yüksekliği:
LDL kolesterol yüksekliği beslenme, kilo, genetik, bazı sistemik hastalıklar gibi çeşitli faktörlerden etklenebilir.
HDL KOLESTEROL (İYİ KOLESTEROL)
(HDL = High-Density Lipoprotein = Yüksek Molekül Ağırlıklı Lipoprotein)
HDL kolesteolün halk arasında iyi kolesterol diye isimlendirilmesinin nedeni HDH kolesterol düzeyinin yüksek olmasının kalp-damar hastalıklarından koruduğunun bilinmesidir.
Normal değeri:
40 mg/dl üzerinde olması normal kabul edilir.
HDL kolesterol nasıl yükselir?
Aşağıdaki faktörler HDL kolesterol seviyesinin düşmesini engelleyerek ve yükselmesini sağlayarak kalp damar hastalıklarını önlemek açısından olumlu etki yaratabilir.
- Egzersiz, spor
- Kilo kaybı
- Sigara kullanmamak
- Trans yağ asitlerini içeren besinleri almamak
- Fiberden zengin besinlerle beslenmek
- Doymuş yağlar yerine doymamış yağları tercih etmek
- Alkol almamak veya çok az kullanmak
HDL kolesterol düşüklüğü nedenleri:
- Aşırı kilo
- Hareketsiz yaşam tarzı
- Tereyağı ve margarin gibi doymuş ve trans yağlardan zengin beslenmek
- Aşırı karbinhidratlı beslenmek (Tatlı, ekmek, hamur işleri v.b)
- Sigara kullanmak
HAMİLELİKTE (GEBELİKTE) KOLESTEROL YÜKSEKLİĞİ
Hamilelikte kolesterol değerleri (lipid profili) genel olarak yükselir. Total kolesterol, LDL kolesterol, VLDL gebelik boyunca yükselir ve doğumdan sonra tekrar düşer. HDL kolesterol de gebelik boyunca normale göre yüksek seyreder ancak gebeliğin son trimesterinde 2. trimestere göre bir miktar düşer. Hamilelikte kolesterol normal referans değer aralıklarına aşağıdaki linklerden ulaşabilirsiniz.
(kaynak 1, kaynak 2, kaynak 3, kaynak 4, kaynak 5)
Tahlil sonuçlarının değerlendirilmesi, yorumlanması:
Hamilelerde ve diğer hastalarda tahlil sonuçları ancak muayene ve diğer bulgular ile kombine edilerek değerlendirildiğinde bir anlam kazanır. Bu nedenle tahlil sonuçları ilgili doktora danışılmadan asla değerlendirilmemelidir.
İlgili Konular:
- Trigliserid
Tamamını >>
Kan yağları diye adlandırılan lipid yapısındaki bileşikler kolesterol ve trigliserid olmak üzere iki türdür.
Kolesterol başlıca karaciğerde üretilen lipid yapıda bir moleküldür. Vücuttan atılımı da safra yoluyla olur. Kolesterol vücutta birçok maddenin sentezinde kullanılan gerekli bir moleküldür. Bazı streroid hormonların, safra asitlerinin, D vitamininin sentezinde kolesterol kullanılır. Kolesterol hücre zarı yapısında bulunur. Vücutta bulunan kolesterolün çoğu vücutta üretilir, az kısmı ise dışarıdan besinlerle alınır.
Kolesterol kan içerisinde bazı moleküllere bağlanarak taşınır bu moleküllere lipoprotein denir. Kolesterol taşıyan lipoprotenler:
- LDL (Low Density Lipoprotein, düşük yoğunluklu lipoprotein) (Kötü kolesterol)
- HDL (High Density Lipoprotein, yüksek yoğunluklu lipoprotein) (İyi kolesterol)
Normal değeri:
Total Kolesterol 200 mg/dl altında olması normal kabul edilir. (HDL, LDL, VLDL, IDL kolesterolün toplamı)
LDL kolesterol 100 mg/dl altında olması normal kabul edilir. 100-130 arası normale yakın kabul edilir.
HDL kolesterol 40 mg/dl üzerinde olması normal kabul edilir.
Normal değerlerden anlaşıldığı gibi HDL kolesterolün düşük olması, diğerlerinin yüksek olması zararlıdır.
Kolesterol yüksekliği:
Kolesterol kalıtsal bazı hastalıklara bağlı olarak veya beslenme, egersiz, kilo, sigara, düzensiz uyku gibi bazı çevresel faktörlere bağlı olarak yükselebilir.
Karaciğer ve safra yollarını etkileyen bazı hastalıklar, siroz, nefrotik sendrom, diyabet gibi hastalıklar koelsterolün yükselmesine neden olabilirler.
Kolesterol düşüklüğü:
Normal kolesterol seviyesinin azalması ile ilgili yaygın görülen hastalıklar yoktur ve zaten kolesterolün yüksek olması kalp hastalıkları açısından risk faktörü kabul edilir (HDL kolesterol hariç) İleri derecede karaciğer hastalıkları ve siroz, ciddi beslenme bozukluğu, sepsis gibi durumlarda kolesterol seviyesi düşük izlenebilir.
LDL KOLESTEROL (KÖTÜ KOLESTEROL)
(LDL = Low-Density Lipoprotein = Düşük Molekül Ağırlıklı Lipoprotein)
Halk arasında kötü kolesterol şeklinde adlandırılan LDL kolesterolün böyle adlandırılmasının nedeni fazlalığında kalp-damar hastalıkalrı riskinin artmasıdır. LDL kolesterol damar çeğerinde birikerek plak oluşumuna katkı sağlar, bu plaklar ileride damar tıkanıklığı (kalp krizi) oluşturma potansiyeline sahiptir.
Normal değeri:
LDL kolesterol 100 mg/dl altında olması normal kabul edilir. 100-130 arası normale yakın kabul edilir.
LDL yüksekliği:
LDL kolesterol yüksekliği beslenme, kilo, genetik, bazı sistemik hastalıklar gibi çeşitli faktörlerden etklenebilir.
HDL KOLESTEROL (İYİ KOLESTEROL)
(HDL = High-Density Lipoprotein = Yüksek Molekül Ağırlıklı Lipoprotein)
HDL kolesteolün halk arasında iyi kolesterol diye isimlendirilmesinin nedeni HDH kolesterol düzeyinin yüksek olmasının kalp-damar hastalıklarından koruduğunun bilinmesidir.
Normal değeri:
40 mg/dl üzerinde olması normal kabul edilir.
HDL kolesterol nasıl yükselir?
Aşağıdaki faktörler HDL kolesterol seviyesinin düşmesini engelleyerek ve yükselmesini sağlayarak kalp damar hastalıklarını önlemek açısından olumlu etki yaratabilir.
- Egzersiz, spor
- Kilo kaybı
- Sigara kullanmamak
- Trans yağ asitlerini içeren besinleri almamak
- Fiberden zengin besinlerle beslenmek
- Doymuş yağlar yerine doymamış yağları tercih etmek
- Alkol almamak veya çok az kullanmak
HDL kolesterol düşüklüğü nedenleri:
- Aşırı kilo
- Hareketsiz yaşam tarzı
- Tereyağı ve margarin gibi doymuş ve trans yağlardan zengin beslenmek
- Aşırı karbinhidratlı beslenmek (Tatlı, ekmek, hamur işleri v.b)
- Sigara kullanmak
HAMİLELİKTE (GEBELİKTE) KOLESTEROL YÜKSEKLİĞİ
Hamilelikte kolesterol değerleri (lipid profili) genel olarak yükselir. Total kolesterol, LDL kolesterol, VLDL gebelik boyunca yükselir ve doğumdan sonra tekrar düşer. HDL kolesterol de gebelik boyunca normale göre yüksek seyreder ancak gebeliğin son trimesterinde 2. trimestere göre bir miktar düşer. Hamilelikte kolesterol normal referans değer aralıklarına aşağıdaki linklerden ulaşabilirsiniz.
(kaynak 1, kaynak 2, kaynak 3, kaynak 4, kaynak 5)
Tahlil sonuçlarının değerlendirilmesi, yorumlanması:
Hamilelerde ve diğer hastalarda tahlil sonuçları ancak muayene ve diğer bulgular ile kombine edilerek değerlendirildiğinde bir anlam kazanır. Bu nedenle tahlil sonuçları ilgili doktora danışılmadan asla değerlendirilmemelidir.
İlgili Konular:
- Trigliserid
