Hamilelik döneminde vücutta bir çok sistem ve organda olan fizyolojik değişikliklerin yanı sıra kan pıhtılaşma sisteminde de (hemostaz mekanizmaları) önemli dğeişiklikler meydana gelir. Genel olarak gebelik kan damarlarında pıhtılaşmaya eğilim yaratan bir faktör olarak kabul edilir. Bu nedenle damar tıkanıklığı (venöz tromboemboli) geçiren veya bu açıdan risk faktörü bulunan hastalar gebe kaldıklarında damar tıkanıklığı geçirme riskleri daha da artar.
Gebelikte pıhtılaşmaya eğilimin artması annenin doğum sonrası kanamasının az olması için vücudun aldığı bir önlemdir.
Gebelikte kan pıhtılaşma (koagulasyon) faktörlerindeki değişiklikler:
Vücutta pıhtılaşma mekanizmasında pıhtılaşma faktörü denilen birçok madde rol alır. Gebelikte bu faktörlerin bir kısmınd artma meydana gelir, bu da pıhtılaşmaya eğilim yaratır:
- VonWillebrand faktör artar (vWF)
- Fibrinojen (Faktör I) artar
- Fibrinojen (Faktör I) artar
- Faktör 2 değişmez (Faktör II)
- Faktör 5 artar (Faktör V)
- Faktör 5 artar (Faktör V)
- Fakör 7 artar (Faktör VII)
- Faktör 8 artar (Faktör VIII)
- Faktör 9 artar (Faktör IX)
- Faktör 9 artar (Faktör IX)
- Faktör 10 artar (Faktör X)
- Faktör 12 artar (Faktör XII)
- Faktör 11 (Faktör XI) ve 13 (Faktör XIII) azalır
- Protein S ve Protein S seviyesi gebelikte azalır
- Antitrombin 3 değişmez
- Protein Z artar
- tPA (doku plazminojen aktivatör etkinliği) azalır
- Aktive protein C düzeyi azalır, aPC rezistansı artar
- APTT değişmez
- Homosistein azalır
- D-Dimer düzeyi gebelikte artar
Trombosit (platelet, PLT):
Kanda blulunana pıhtılaşma hücrelerine trombosit denir. Normal bir gebelikte hemodilüsyona bağlı olarak ve yıkım hızındaki artışa bağlı olarak sayıları kısmen azalabilir. HELLP sendromunda platelet sayısında ciddi düşüş görülür.
Yukarıda bahsedilen değişiklikler her gebelikte meydana gelen fizyolojik değişikliklerdir. Bunun dışında gebeliğe bağlı bazı hastalıklarda ve gebelikten önce var olan bazı kalıtsal hastalıklarda pıhtılaşma eğilimi var olabilir bu durumlarda gebelikle beraber pıhtılaşma riski daha fazla artacağından bazı tıbbi önlemler alınması gerekir. Pıhtılaşmayı engelleyici ilaçlar (halk arasında kan sulandırıcı iğneler denir) bu amaçla tedavide kullanılabilirler. Damarlarda pıhtılaşma meydana gelmesi durumunda ağrı, şişme, morarma gibi çeşitli belirtiler meydana gelir. Gebelikte pıhtılaşma faktörlerinde artmanın yanı sıra hareketin azalması, rahmin bazı damarlara bası yapması, bacakalrdan dönen kan akımının bu nedene yavaşlaması gibi sebepler de pıhtılaşmaya eğilim yaratır.
- Antitrombin 3 değişmez
- Protein Z artar
- tPA (doku plazminojen aktivatör etkinliği) azalır
- Aktive protein C düzeyi azalır, aPC rezistansı artar
- APTT değişmez
- Homosistein azalır
- D-Dimer düzeyi gebelikte artar
Trombosit (platelet, PLT):
Kanda blulunana pıhtılaşma hücrelerine trombosit denir. Normal bir gebelikte hemodilüsyona bağlı olarak ve yıkım hızındaki artışa bağlı olarak sayıları kısmen azalabilir. HELLP sendromunda platelet sayısında ciddi düşüş görülür.
Yukarıda bahsedilen değişiklikler her gebelikte meydana gelen fizyolojik değişikliklerdir. Bunun dışında gebeliğe bağlı bazı hastalıklarda ve gebelikten önce var olan bazı kalıtsal hastalıklarda pıhtılaşma eğilimi var olabilir bu durumlarda gebelikle beraber pıhtılaşma riski daha fazla artacağından bazı tıbbi önlemler alınması gerekir. Pıhtılaşmayı engelleyici ilaçlar (halk arasında kan sulandırıcı iğneler denir) bu amaçla tedavide kullanılabilirler. Damarlarda pıhtılaşma meydana gelmesi durumunda ağrı, şişme, morarma gibi çeşitli belirtiler meydana gelir. Gebelikte pıhtılaşma faktörlerinde artmanın yanı sıra hareketin azalması, rahmin bazı damarlara bası yapması, bacakalrdan dönen kan akımının bu nedene yavaşlaması gibi sebepler de pıhtılaşmaya eğilim yaratır.
İlgili Konular:
- Kalıtsal Trombofililer (Pıhtılaşma Bozuklukları) ve Gebelik
- Antifosfolipid Antikor Sendormu
- Hamilelikte Damar Tıkanıklığı
- Hamilelikte İnme (Felç)
Bu sitedeki yazıların her hakkı saklıdır, izinsiz kullanılamaz: Yasal uyarı