EVRELERE GÖRE YUMURTALIK (OVER) KANSERİ

Yumurtalık kanseri (over) kanseri, rahim kanserinin aksine genellikle ileri evrede saptanan bir kanserdir, hastaların çoğu ilk teşhis anında evre 3'tedir. Bu nedenle sık metastaz yapan yani yayılma özelliği fazla olan bir kanser olarak tanımlanabilir.

Yumurtalık kanseri nerelere metastaz yapar:
- En sık karın içi organlara, karın zarına ve lenf nodlarına yayılır. Karın içerisinde her organa metastaz (yayılma, sıçrama) gösterebilir. Kalın barsak (kolon, rektum), karın zarı (periton), omentum, diafram peritonu, karaciğer, dalak en sık metastaz saptanan yerlerdir. Bunların dışında mideye, böbreğe, pankreasa, büyük damarlara komşu metastazlar izlenebilir.
- Karın içerisinde bulunan pelvik ve paraaortik lenf nodlarına metastaz sık rastlanır ancak karın dışında, örneğin kasıkta bulunan lenf nodlarına metastaz nadir görülür. Bu bölgeye metastaz dördüncü evre anlamına gelir (inguinofemoral lenf nodlarına metastaz)
- Nadiren rastlanan metastaz bölgeleri: Vücutaki diğer lenf nodları (supraklavikular, kardiyofrenik), akciğer, meme, kemik, beyin...

Evre (stage) bir kanserin geliştiği organdaki büyüklüğü ve derinliği, komşu organlara yayılması ve vücuttaki uzak organlarda bulunması gibi faktörlerle belirlenir. Kısaca evre kanserin vücutta ne kadar yayıldığını gösterir.
Kanserin derecesi (grade) evreden farklı bir kavramdır, patolojik incelemedeki görüntü özellikleri ile belirlenir, kanserin vücutta yayılmasını göstermez. Evre ile karıştırılmamalıdır.

OVER KANSERİ EVRELEMESİ (FIGO 2014):
Evre 1: Kanser bir veya her iki overdedir ve over içinde sınırlıdır. Over dışında hiçbir organa, lenf nodlarına ve karın içerisine yayılmamıştır.
Evre 1a: Kanser sadece bir overdedir ve over içinde sınırlıdır.
Evre 1b: Kanser her iki overdedir ve overler içinde sınırlıdır.
Evre 1c1: Overdeki kanserli kist ameliyat sırasında patlayarak içeriği karın içerisine temas etmiştir.
Evre 1c2: Ameliyattan önce tümör kapsülü rüptüre olmuştur veya over yüzeyinde tümör vardır.
Evre 1c3: Batın içerisinden alınan yıkama sıvısı örneği veya asit örneğinde kanser hücresi izlenmiştir.

Evre 2: Kanser pelvis içerisine yayılmıştır, karın içerisine yayılım yoktur.
Evre 2a: Uterus (rahim) ve tüplere yayılım vardır.
Evre 2b: Mesane veya rektuma yayılım vardır.

Evre 3: Kanser retroperitoneal lenf nodlarına veya karın içerisine yayılmıştır.
Evre 3a1: Pelvik veya paraaortik lenf nodlarına yayılım vardır.
Evre 3a2: Pelvis üstünde karın içerisine yayılım vardır ama mikroskopik boyuttadır.
Evre 3b: Pelvis üstünde, karın içerisine yayılım vardır ve boyutlar 2 cm'den küçüktür.
Evre 3c:  Pelvis üstünde, karın içerisine yayılım vardır ve boyutlar 2 cm'den büyüktür

Evre 4: Plevral sıvıya ve uzak organlara parankimal metastazlar vardır.
Evre 4a: Plevral sıvıda pozitif sitoloji.
Evre 4b: Karaciğer ve dalakta parankimal metastaz. Akciğer veya diğer uzak organlara metastaz. İnguinofemoral (kasık) lenf nodları ve diğer ekstraabdominal lenf nodlarına metastaz.

Yumurtalık kanseri evresi nasıl belirlenir?
Yumurtalık kanserinde cerrahi evreleme geçerlidir yani ameliyat sırasında çıkarılan parçalar patoloji bölümünde incelenir ve hangi organlara ne kadar yayıldığı buna göre tespit edilir. Yumurtalık kanseri ameliyatı hakkında ayrıntılı bilgiye buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.
 Ameliyattan önce tomografi, MR gibi görüntüleme yöntemleri ile yayılmamış gibi görünen over kanseri ameliyatta alınan parçaların incelenmesi neticesinde yayılmış olarak tanımlanabilir, bu nedenle cerrahi ve patolojik evreleme kesin sonucu verir. Muayene ve tomografi gibi yöntemler hastalığın kaçıncı evrede oduğu hakkında fikir verebilir ancak kesin evre ameliyattan sonra belirlenebilir.
Ameliyat sırasında bazı parçalar hızlı histopatolojik inceleme için patoloji bölümüne gönderilebilir, buna frozen inceleme denir, ameliyatın genişliğine karar vermede önemlidir. Detaylı ve kesin patoloji sonucu ameliyattan sonraki haftalarda rapor edilir, kesin evreyi, kanserin türünü ve diğer detaylı özelliklerini veren bu final patoloji raporudur.

Evrelere göre yaşam süresi:
Her kanserde olduğu gibi evre ilerledikçe yaşam süresi beklentisi azalır, tekrarlama (nüks) daha erken olur. Over kanseri genellikle ileri evrelerde (çoğunlukla 3. evrede) yakalanan bir kanser olmasına rağmen cerrahi ve kemoterapi kombinasyonu ile başarılı şekilde tedavi edilebilen bir kanserdir. Her hasta ve her hastalık farklıdır, bu nedenle her hasta için standart bir tedavi başarısından veya standart bir yaşam süresinden bahsedilemez. Ancak şu kesindir ki, ileri evre de olsa ameliyat ile tümör ne kadar çok temizlenmişse başarılı tedavi oranı yani yaşam süresi o kadar artmaktadır. Kemoterapi ilaçları ve etki mekanizmaları da yıllar içerisinde gelişmektedir, ileri yıllarda çok daha etkili ilaçlar kullanıma girecektir.

EVRE 1 OVER (YUMURTALIK) KANSERİ:
Patoloji sonucuna göre kanserin birince evrede olduğu tespit edilmişse kanser sadece yumurtalıklara sınırlı demektir (karın için sıvıda kanser hücresi olabilir, bu durumda evre 1c olur). Konsey kararı ile hastaya kemoterapi gerekip gerekmeyeceğine karar verilir. Kanser sadece yumurtalıklarda bulunuyorsa, karın içi sıvı sitolojisinde kanser yoksa (negatif sitoloji) hastaya genellikle kemoterapi verilmez. Kemoterapi kanserin türü, derecesi, yayılım özellikleri gibi birçok faktöre göre konsey (heyet) tarafından kararlaştırılır. Hastalar ameliyattan sonra 3 aylık aralarla kontrol muayeneleri ile takipte kalırlar.

EVRE 2 OVER (YUMURTALIK) KANSERİ
Patoloji raporunda ikinci evre yumurtalık kanseri testpit edilen  hastalar genellikle konsey kararı ile kemoterapi alırlar. Genellikle 6 kür olan kemoterapi sonrasında hastalar takip altına alınırlar, 3 ayda bir muayene ile kontrol yapılır.

EVRE 3 OVER (YUMURTALIK) KANSERİ
Lenf nodlarına ve karın zarına yayılım bu evreyi gösterdiği için over kanseri en çok üçüncü evrede yakalanır. Ameliyat sırasında amaç karın içerisinde izlenen bütün kanser odaklarınınn tamamen temizlenmesidir, hedef gözle görülebilecek kanser odağı bırakmamaktır. Karın içerisine yayılmış olan kanser odakları (sıçrama alanları) tamamen temizlenemiyorsa bile mümkün olduğunca azaltılmaya çalışılmalıdır (debulking veya sitoredüktif cerrahi). Ameliyat sonrası karın içerisinde ne kadar az tümör odağı kalırsa kemoterapiye cevap ve yaşam süresi o kadar iyi olacaktır, nüks (tekrarlama) o kadar geç olacaktır. Üçüncü evre yumurtalık kanseri olan hastalar bir kontrendikasyon yoksa, konsey kararı ile hemen her zaman kemoterapi alırlar.
Üçüncü evre olduğundan şüphelenilen ve karında çok fazla yayılım olduğu için ameliyatla temizlenemeyeceği düşünülen bazı hastalara ameliyat öncesi kemoterapi verilerek kanser odakları azaltılır ve daha sonra ameliyat yapılarak temizlenir. Ameliyattan önce verilen bu kemoterapi uygulamasına neoadjuvan kemoterapi denir.

EVRE 4 OVER (YUMURTALIK) KANSERİ
Plevral sıvı poztifiliği ve parankimal organ metastazı, karın dışı lenf nodlarına yayılım gibi dördüncü evre metastazları nadir rastlanır. Hasta dördüncü evrede de olsa, mümkünse ve bir kontrendikasyon yoksa, kanser odaklarını maksimum küçültmek amacıyla ameliyat (sitoredüktif cerrahi) uygulanabilir. Konsey kararı ile kemoterapi ilaçları ve süresi belirlenir. Yaşam süresi diğer evrelere göre daha kısadır.

Evrelere göre belirtiler:
Üçüncü ve dördüncü evre gibi ileri evrelerde genellikle karında şişlik (aşırı derecede sıvı, asit birikmesine bağlı) olur ancak yine de belirtilere bakarak evreyi tahmin etmek yanıltıcı olabilir; erken evrede de kitlenin biyüklüğü gibi nedenlerle karında şişlik olabilir.


İlgili Konular:
- Yumurtalık (Over) Kanseri

---

Bu sitedeki yazıların her hakkı saklıdır, izinsiz kullanılamaz: Yasal uyarı