EVRELERE GÖRE RAHİM AĞZI (SERVİKS) KANSERİ

Bir kanserin evresi (stage) bulunduğu organa, etraf dokulara ve vücuda ne kadar yayıldığını gösterir. Evre, kanserin derecesi ile karıştırılmamalıdır, derece (grade) kanserin patolojik incelemedeki görüntüsüne göre belirlenen bir değerdir, kanserin yaygınlığı ile ilgili değildir. Düşük dereceli bir kanser vücuda çok yayılmış yani metastaz yapmış olabilir; tam tersine yüksek dereceli bir kanser hiç yayılmamış yani erken evrede olabilir.

Rahim ağzı (serviks) kanseri evresi nasıl belirlenir?
Rahim ağzı kanserinde evreleme klinik olarak yapılır. Yani rahim ve yumurtalık kanserinde olduğu gibi ameliyat sırasında görülen yaygınlığa göre değil, ameliyattan önce yapılan muayene ve tetkiklere göre evreye karar verilir. Rahim ağzından alınan biyopsi sonucu rahim ağzı kanseri olduğunu gösteriyorsa, bu hastadaki kanserin evresininin belirlenmesi için şu yöntemler kullanılır:
- Muayene: Muayenede rahim ağzındaki kanser kitlesinin büyüklüğü belirlenir. Kanserin etraf organlara ve parametriuma invaze olup olmadığı değerlendirilir. Vücudun uzak bölgelerinde ve lenf nodlarında metastaz var mı bakılır.
- Ultrason ve tomografi, MR: Ultrason ve diğer görüntüleme yöntemleri kanserin boyutu, etraf dokulara yaygınlığu ve diğer organlarda metaztaz (sıçrama) varlığı konusunda bilgi verir.
- Mesaneye yani idrar torbasına invazyon (yayılma) süphesi varsa sistoskopi ile mesane içerisine bakılır.
- Rektum yani kalın barsakların son kısmına invazyon şüphesi varsa rektoskopi ile değerlendirilir.

Evre belirlendikten sonra ne yapılır?
Rahim ağzı (serviks) kanserinde evre tedavi yöntemini değiştirir:
- Evre 1a, 1b, 2a olan hastalarda ameliyat veya radyoterapi (ışın tedavisi) uygulanabilir. Bu iki tedavi yöntemi ile başarı şansı ve yaşam süresi benzerdir. Hastanın yaşına, çocuk sayısına, genel durumuna ve tümörün diğer özelliklerine göre hangi tedavi seçeneğinin seçileceğine karar verilir.
- Evre 2b ve daha ileri evrelerde olan hastalar (evre 2b, evre 3a, evre 3b, evre 4a evre 4b) için genellikle radyoterapi (ve kemoterapi) esas tedavi yöntemi olarak uygulanır. Bu evrelerde ameliyat öncelikli olarak tercih edilen yöntem değildir.

Evrelere göre yaşam süresi:
 Her kanserde olduğu gibi erken evrelerde ortalama yaşam süresi daha uzundur. Evre ilerledikçe rekürrens yani tekrarlama daha kısa sürede olur.

SERVİKS  KANSERİ EVRELEMESİ (FIGO 2009):
Evre 1a: Mikroskopik kanser vardır, gözle görülebilecek boyutta değildir. Stromal invazyon ≤ 5mm ve en geniş yatay uzanım ≤ 7mm kadardır.
Evre 1a1: Stromal invazyon ≤ 3mm ve en geniş yatay uzanım ≤ 7mm
Evre 1a2: Stromal invazyon 3-5 mm arasında ve en geniş yatay uzanım ≤ 7mm

Evre 1b: Servikste sınırlı ancak klinik olarak görülebilen veya preklinik (gözle görülmeyen) ancak evre 1a’dan daha ileri boyutlarda tümör (tüm klinik lezyonlar yüzeyel invazyon olsa bile IB’dir)
Evre 1b1: Tümör çapı ≤ 4 cm
Evre 1b2: Tümör çapı > 4 cm

Evre 2: Serviksi aşmış ancak pelvik yan duvara veya vajen alt 1/3’e kadar uzanmayan tümör
Evre 2a: parametrial tutulum yok. Üst 2/3 vajene kadar tutulum olabilir
Evre 2a1: Tümör çapı ≤ 4 cm
Evre 2a2: Tümör çapı > 4 cm
Evre 2b: Parametrial tutulum var ancak pelvik yan duvara kadar uzanmamış.

Evre 3: Pelvik yan duvara ve/veya vajen alt 1/3’e kadar uzanan tümör (hidronefroz varlığı bu evreye girer)
Evre 3a: Vajen alt 1/3 tutulum var pelvik yan duvar tutulumu yok.
Evre 3b: pelvik yan duvar tutulumu ve/veya hidronefroz veya fonksiyonunu kaybetmiş böbrek

Evre 4: Gerçek pelvisi aşmış tümör yada klinik olarak rektum/mesane invazyonu
Evre 4a: Komşu pelvik organ yayılımı (mesane/rektum mukozası)
Evre 4b: Uzak organ metastazı

EVRE 1 RAHİM AĞZI (SERVİKS) KANSERİ
- Evre 1a1, evre 1a2 ve 2 cm'den küçük evre 1b olan hastalar eğer genç yaşta iseler ve çocuk istemleri varsa, bazı şartlara bağlı olarak rahimleri alınmadan daha küçük ameliyatla tedavi şansına sahiplerdir (konizasyon, trakelektomi). Kanser varlığında hamilelik şansı ve çocuk sahibi olma isteği konusunda ayrıntılı bilgiye buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.
- Çocuk istemi olmayan ve ileri yaştaki hastalarda, basit histerektomi (tip 1 histerektomi) ameliyat tedavisi olarak uygulanır (rahim alma ameliyatı).
- Ameliyat için uygun olmayan hastalarda radyoterapi (ışın) tedavisi her evrede uygulanabilir.
 - Evre 1b (makroskopik tümör) hastalarda ameliyat tedavisi planlanıyorsa genellikle radikal histerektomi uygulanır. Özellikle büyük tümörlü evre 1b1 hastalarında radyoterapi ile eş zamanlı kemoterapi uygulanması sık yapılır (kemoradyoterapi).

EVRE 2 RAHİM AĞZI (SERVİKS) KANSERİ
- Evre 2a olan hastalarda ameliyat (radikal histerektomi) veya ışın tedavisinden biri uygulanabilirken; evre 2b olan hastalarda ışın tedavisi (radyoterapi) tercih edilir. Işın tedavisi, kemoterapi ile eş zamanlı  uygulanır (kemoradyoterapi).
- Her evrede hastalar tedavi sonrası 3 ayda bir muayene ile takip altına alınırlar.

EVRE 3 RAHİM AĞZI (SERVİKS) KANSERİ
- Bu evrede primer tedavi seçeneği kemoradyoterapi'dir (kemoterapi + ışın tedavisi).

Radyoterapi verilecek hastalarda radyoterapi alanını belirlemek için görüntüleme yöntemleri veya ameliyat ile lenf nodlarının değerlendirilmesi gerekebilir. Çünkü pelvise sınırlı hastalıkta radyoterapi sadece pelvise verilecekken, paraaortik lenf nodlarına yayılım varsa genişletilmiş alan radyoterapisi uygulanır.

EVRE 4 RAHİM AĞZI (SERVİKS) KANSERİ
Bu evrede hastanın ve hastalığın durumuna göre pelvik egzenterasyon ameliyatı, kemoradyoterapi, sistemik tedavi planlanabilir.

Ameliyattan sonra radyoterapi:
İlk tedavi olarak ameliyat uygulanmış rahim ağzı kanseri hastalarına, aşağıdaki durumların varlığında ameliyat sonrası ek tedavi olarak adjuvan radyoterapi verilmesi planlanabilmektedir:
- Cerrahi sınırlar pozitifse (tümör cerrahi sınırda devam ediyorsa)
- Parametrium tutulumu varsa
- Lenf nodları pozitifse (lenf bezlerinde tümör varsa)
- Derin stromal invazyon varsa


İlgili Konular:
- Rahim Ağzı (Serviks) Kanseri
Tamamını >>

EVRELERE GÖRE YUMURTALIK (OVER) KANSERİ

Yumurtalık kanseri (over) kanseri, rahim kanserinin aksine genellikle ileri evrede saptanan bir kanserdir, hastaların çoğu ilk teşhis anında evre 3'tedir. Bu nedenle sık metastaz yapan yani yayılma özelliği fazla olan bir kanser olarak tanımlanabilir.

Yumurtalık kanseri nerelere metastaz yapar:
- En sık karın içi organlara, karın zarına ve lenf nodlarına yayılır. Karın içerisinde her organa metastaz (yayılma, sıçrama) gösterebilir. Kalın barsak (kolon, rektum), karın zarı (periton), omentum, diafram peritonu, karaciğer, dalak en sık metastaz saptanan yerlerdir. Bunların dışında mideye, böbreğe, pankreasa, büyük damarlara komşu metastazlar izlenebilir.
- Karın içerisinde bulunan pelvik ve paraaortik lenf nodlarına metastaz sık rastlanır ancak karın dışında, örneğin kasıkta bulunan lenf nodlarına metastaz nadir görülür. Bu bölgeye metastaz dördüncü evre anlamına gelir (inguinofemoral lenf nodlarına metastaz)
- Nadiren rastlanan metastaz bölgeleri: Vücutaki diğer lenf nodları (supraklavikular, kardiyofrenik), akciğer, meme, kemik, beyin...

Evre (stage) bir kanserin geliştiği organdaki büyüklüğü ve derinliği, komşu organlara yayılması ve vücuttaki uzak organlarda bulunması gibi faktörlerle belirlenir. Kısaca evre kanserin vücutta ne kadar yayıldığını gösterir.
Kanserin derecesi (grade) evreden farklı bir kavramdır, patolojik incelemedeki görüntü özellikleri ile belirlenir, kanserin vücutta yayılmasını göstermez. Evre ile karıştırılmamalıdır.

OVER KANSERİ EVRELEMESİ (FIGO 2014):
Evre 1: Kanser bir veya her iki overdedir ve over içinde sınırlıdır. Over dışında hiçbir organa, lenf nodlarına ve karın içerisine yayılmamıştır.
Evre 1a: Kanser sadece bir overdedir ve over içinde sınırlıdır.
Evre 1b: Kanser her iki overdedir ve overler içinde sınırlıdır.
Evre 1c1: Overdeki kanserli kist ameliyat sırasında patlayarak içeriği karın içerisine temas etmiştir.
Evre 1c2: Ameliyattan önce tümör kapsülü rüptüre olmuştur veya over yüzeyinde tümör vardır.
Evre 1c3: Batın içerisinden alınan yıkama sıvısı örneği veya asit örneğinde kanser hücresi izlenmiştir.

Evre 2: Kanser pelvis içerisine yayılmıştır, karın içerisine yayılım yoktur.
Evre 2a: Uterus (rahim) ve tüplere yayılım vardır.
Evre 2b: Mesane veya rektuma yayılım vardır.

Evre 3: Kanser retroperitoneal lenf nodlarına veya karın içerisine yayılmıştır.
Evre 3a1: Pelvik veya paraaortik lenf nodlarına yayılım vardır.
Evre 3a2: Pelvis üstünde karın içerisine yayılım vardır ama mikroskopik boyuttadır.
Evre 3b: Pelvis üstünde, karın içerisine yayılım vardır ve boyutlar 2 cm'den küçüktür.
Evre 3c:  Pelvis üstünde, karın içerisine yayılım vardır ve boyutlar 2 cm'den büyüktür

Evre 4: Plevral sıvıya ve uzak organlara parankimal metastazlar vardır.
Evre 4a: Plevral sıvıda pozitif sitoloji.
Evre 4b: Karaciğer ve dalakta parankimal metastaz. Akciğer veya diğer uzak organlara metastaz. İnguinofemoral (kasık) lenf nodları ve diğer ekstraabdominal lenf nodlarına metastaz.

Yumurtalık kanseri evresi nasıl belirlenir?
Yumurtalık kanserinde cerrahi evreleme geçerlidir yani ameliyat sırasında çıkarılan parçalar patoloji bölümünde incelenir ve hangi organlara ne kadar yayıldığı buna göre tespit edilir. Yumurtalık kanseri ameliyatı hakkında ayrıntılı bilgiye buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.
 Ameliyattan önce tomografi, MR gibi görüntüleme yöntemleri ile yayılmamış gibi görünen over kanseri ameliyatta alınan parçaların incelenmesi neticesinde yayılmış olarak tanımlanabilir, bu nedenle cerrahi ve patolojik evreleme kesin sonucu verir. Muayene ve tomografi gibi yöntemler hastalığın kaçıncı evrede oduğu hakkında fikir verebilir ancak kesin evre ameliyattan sonra belirlenebilir.
Ameliyat sırasında bazı parçalar hızlı histopatolojik inceleme için patoloji bölümüne gönderilebilir, buna frozen inceleme denir, ameliyatın genişliğine karar vermede önemlidir. Detaylı ve kesin patoloji sonucu ameliyattan sonraki haftalarda rapor edilir, kesin evreyi, kanserin türünü ve diğer detaylı özelliklerini veren bu final patoloji raporudur.

Evrelere göre yaşam süresi:
Her kanserde olduğu gibi evre ilerledikçe yaşam süresi beklentisi azalır, tekrarlama (nüks) daha erken olur. Over kanseri genellikle ileri evrelerde (çoğunlukla 3. evrede) yakalanan bir kanser olmasına rağmen cerrahi ve kemoterapi kombinasyonu ile başarılı şekilde tedavi edilebilen bir kanserdir. Her hasta ve her hastalık farklıdır, bu nedenle her hasta için standart bir tedavi başarısından veya standart bir yaşam süresinden bahsedilemez. Ancak şu kesindir ki, ileri evre de olsa ameliyat ile tümör ne kadar çok temizlenmişse başarılı tedavi oranı yani yaşam süresi o kadar artmaktadır. Kemoterapi ilaçları ve etki mekanizmaları da yıllar içerisinde gelişmektedir, ileri yıllarda çok daha etkili ilaçlar kullanıma girecektir.

EVRE 1 OVER (YUMURTALIK) KANSERİ:
Patoloji sonucuna göre kanserin birince evrede olduğu tespit edilmişse kanser sadece yumurtalıklara sınırlı demektir (karın için sıvıda kanser hücresi olabilir, bu durumda evre 1c olur). Konsey kararı ile hastaya kemoterapi gerekip gerekmeyeceğine karar verilir. Kanser sadece yumurtalıklarda bulunuyorsa, karın içi sıvı sitolojisinde kanser yoksa (negatif sitoloji) hastaya genellikle kemoterapi verilmez. Kemoterapi kanserin türü, derecesi, yayılım özellikleri gibi birçok faktöre göre konsey (heyet) tarafından kararlaştırılır. Hastalar ameliyattan sonra 3 aylık aralarla kontrol muayeneleri ile takipte kalırlar.

EVRE 2 OVER (YUMURTALIK) KANSERİ
Patoloji raporunda ikinci evre yumurtalık kanseri testpit edilen  hastalar genellikle konsey kararı ile kemoterapi alırlar. Genellikle 6 kür olan kemoterapi sonrasında hastalar takip altına alınırlar, 3 ayda bir muayene ile kontrol yapılır.

EVRE 3 OVER (YUMURTALIK) KANSERİ
Lenf nodlarına ve karın zarına yayılım bu evreyi gösterdiği için over kanseri en çok üçüncü evrede yakalanır. Ameliyat sırasında amaç karın içerisinde izlenen bütün kanser odaklarınınn tamamen temizlenmesidir, hedef gözle görülebilecek kanser odağı bırakmamaktır. Karın içerisine yayılmış olan kanser odakları (sıçrama alanları) tamamen temizlenemiyorsa bile mümkün olduğunca azaltılmaya çalışılmalıdır (debulking veya sitoredüktif cerrahi). Ameliyat sonrası karın içerisinde ne kadar az tümör odağı kalırsa kemoterapiye cevap ve yaşam süresi o kadar iyi olacaktır, nüks (tekrarlama) o kadar geç olacaktır. Üçüncü evre yumurtalık kanseri olan hastalar bir kontrendikasyon yoksa, konsey kararı ile hemen her zaman kemoterapi alırlar.
Üçüncü evre olduğundan şüphelenilen ve karında çok fazla yayılım olduğu için ameliyatla temizlenemeyeceği düşünülen bazı hastalara ameliyat öncesi kemoterapi verilerek kanser odakları azaltılır ve daha sonra ameliyat yapılarak temizlenir. Ameliyattan önce verilen bu kemoterapi uygulamasına neoadjuvan kemoterapi denir.

EVRE 4 OVER (YUMURTALIK) KANSERİ
Plevral sıvı poztifiliği ve parankimal organ metastazı, karın dışı lenf nodlarına yayılım gibi dördüncü evre metastazları nadir rastlanır. Hasta dördüncü evrede de olsa, mümkünse ve bir kontrendikasyon yoksa, kanser odaklarını maksimum küçültmek amacıyla ameliyat (sitoredüktif cerrahi) uygulanabilir. Konsey kararı ile kemoterapi ilaçları ve süresi belirlenir. Yaşam süresi diğer evrelere göre daha kısadır.

Evrelere göre belirtiler:
Üçüncü ve dördüncü evre gibi ileri evrelerde genellikle karında şişlik (aşırı derecede sıvı, asit birikmesine bağlı) olur ancak yine de belirtilere bakarak evreyi tahmin etmek yanıltıcı olabilir; erken evrede de kitlenin biyüklüğü gibi nedenlerle karında şişlik olabilir.


İlgili Konular:
- Yumurtalık (Over) Kanseri
Tamamını >>

EVRELERE GÖRE RAHİM KANSERİ

RAHİM KANSERİ EVRELEMESİ
Rahim kanseri ve rahim ağzı (serviks) kanseri tamamen farklı kanser türleridir ve evreleme özellikleri de farklıdır. Bu yazıda rahim kanseri ve onun en sık türü olan endometrium kanserinden bahsedilecektir (endometrium ca).

Evre (stage) bir kanserin geliştiği organdaki büyüklüğü ve derinliği, komşu organlara yayılması ve vücuttaki uzak organlarda bulunması gibi faktörlerle belirlenir. Kısaca evre kanserin vücutta ne kadar yayıldığını gösterir.
Kanserin derecesi (grade) evreden farklı bir kavramdır, patolojik incelemedeki görüntü özellikleri ile belirlenir, kanserin vücutta yayılmasını göstermez. Evre ile karıştırılmamalıdır.

Aşağıda anlatılan evreleme endometrium kanseri evrelemesidir. Rahimde gelişen sarkom gibi diğer kanser türlerinin evrelemesi farklıdır. Rahim kanserlerinin çok büyük kısmı endometrium kanseri olduğu için burada endometrium kanseri evrelemesi anlatılmıştır. Endometrium kanseri halk arasında "rahim iç zarı kanseri" olarak  bilinir.

Rahim kanseri evresi nasıl belirlenir?
Rahim kanserinin (endometrium kanseri) evresi cerrahi olarak belirlenir. Ameliyat ile rahim, yumurtalık, lenf bezleri, omentum ve varsa şüpheli diğer organlardan alınan parçalar incelenir ve kanserin bu organlarda ne kadar yayıldığı belirlenerek evresi anlaşılır. Bu nedenle ameliyat öncesinde yapılan tahliller ve tomografiler veya ameliyat sırasında cerrahın yaptığı gözlem kanserin yayılımı ve evresi hakkında kesin bilgi vermez. Yayılımın durumu ve kaçıncı evrede olduğu ameliyat sonrası çıkan parçaların incelenmesi sayesinde patoloji raporunda belirtilir. Patoloji raporunda kanserin türü, derecesi, çıkarılan organlarda kanser izlenip izlenmediği ve en son olarak da kanserin evresi yazar.

Rahim kanseri hangi evrede olursa olsun bir engel olmadığı sürece hastaya ilk olarak ameliyat planlanır. Ameliyat hem evreyi belirlemiş olur hem kanserli dokuları çıkartarak tedavi sağlamış olur. Ameliyat sonrası gerekirse diğer ek tedaviler verilir. Nadiren ameliyat uygulanamayacak veya ameliyatı kaldıramayacak durumdaki hastalara öncelikle radyoterapi (ışın) ve kemoterapi gibi tedaviler verilir. Rahim kanseri ameliyatı hakkında ayrıntılı bilgiye buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Evrelere göre yaşam süresi:
Her kanserde evre yani vücuda yayılma arttıkça vücuttaki kanser hücrelerinin sıfırlanması zorlaşır, ileri dönemlerde tekrarlama (nüks, rekürrens) riski artar ve maalesef ortalama yaşam süresi azalır. Ancak rahim kanseri genel olarak başarılı tedavi yöntemleri olan ve yaşam süresi uzun olan bir kanser türüdür. Birçok rahim kanseri hastası ilerleyen yıllarda hayatını bu kanserden dolayı değil örneğin kalp krizi gibi başka bir hastalıktan dolayı kaybetmektedir. Rahim kanseri hastalarının önemli bir bölümü bu hastalıktan tamamen kurtulmaktadır yani tam kür elde ederek uzun yıllar hastalıksız yaşamaktadır.


EVRE 1 RAHİM KANSERİ (EVRE 1 ENDOMETRİUM KANSERİ)
Kanser rahim dışına yayılmamışsa, sadece rahimde bulunuyorsa birinci evre olarak tanımlanır (FIGO 2009 evreleme sistemi). Rahim duvarına yüzde 50'den az veya fazla invaze olmasına göre evre 1A ve evre 1B diye iki alt gruba ayrılır.
Rahim kanserlerinin (endometrium kanseri) çoğu birinci evrede tespit edilir. Teşhis anında erken evrede yakalanabilen kanserlerden birisidir. Evre 1 olduğu ancak ameliyatta çıkarılan organların ve parçaların patolojik incelemesi ile kesinleşir çünkü ameliyattan önce tomografi ve tahliller ile sadece rahimde bulunan bir kanser gibi görünse de ameliyatta çıkarılan lenf nodları ve diğer dokularda kanser tespit edilmesi aslında daha ileri evre olduğunu gösterebilir. Lenf nodlarına sıçrama yani metastaz genellikle tomografide fark edilemez.
Ameliyat sonrası patolojik inceleme raporunda evre 1 olduğu kesinleşmiş rahim kanseri (endometrium kanseri) derecesi yani grade'i ve diğer özelliklerine göre bazen ek tedavi (radyoterapi, ışın tedavisi)  alabilir. Derecesi düşük ve ek risk faktörleri içermeyen bazı evre 1 rahim kanserleri hiçbir ek tedavi almadan sadece ameliyat ile tedaviyi bitirmiş olur. Tedavi sonrası 3 aylık takiplerle izlem ve kontroller yapılır, zamanda kontroller seyrekleştirilir.
Evre 1 de olsa rahim kanseri ileriki yıllarda tekrarlama yani nüks gösterebilir ancak bazen çok uzun yıllar hatta hiç tekrarlama olmayabilir.

Genç yaşta tespit edilen evre 1 rahim kanserinde bazen çocuk istemi olan hastalarda ameliyat edilmeden sadece hormon tedavisi verilir. Amaç rahim ve yumurtalıkları almadan tedaviyi hormon (progesteron ilacı) ile sağlamak ve hastanın gebe kalabilmesine imkan tanımaktır. Evre 1'den daha ileri evrelerde bu mümkün  değildir. Evre 1 hastaların da hepsinde hormon tedavisi mümkün değildir, bazı kriterleri sağlaması gerekir. Bu tedaviye hasta ile konuşularak karar verilir. Ameliyat etmeden hastanın evre 1 olduğundan emin olmak için tomografi, emar veya pet gibi görüntüleme yöntemleri kullanılır ve tümörün sadece rahim içerisinde olduğundan emin olunur. Rahim dışına yayılma şüphesi varsa hormon tedavisi mümkün değildir, ameliyat gerekir.

EVRE 2 RAHİM KANSERİ (EVRE 2 ENDOMETRİUM KANSERİ)
Rahim kanseri rahim içerisinden rahim ağzına yani servikse yayılmışsa ikinci evre olarak tanımlanır (servikal stromal invazyon, FIGO 2009 evreleme sistemi). Ameliyat sonucu patolojik olarak incelenen parçalarda lenf nodlarında ve diğer organlarda metastaz yani yayılma olmaması gereklidir, aksi halde daha ileri evreye geçer.
Evre 2 rahim kanserinde  ameliyat sonrası hastanın radyoterapi/kemoterapi gibi ek tedaviler alıp almayacağına hastanın ve kanser dokusunun özelliklerine göre konsey karar verir. Sıklıkla en azından radyoterapi/brakiterapi (ışın) tedavisi alırlar. Ek tedavi sonrası üç aylık aralarla kontroller ve takip yapılır.

EVRE 3 RAHİM KANSERİ (EVRE 3 ENDOMETRİUM KANSERİ)
Rahim kanseri komşu organlara (seroza, over, yumurtalık, tüpler, parametrium, vajen) veya lenf nodlarına yayılmışsa evre 3 olarak tanımlanır (FIGO 2009).
Evre 3A: Tümör seroza ve adnekslere yayılmıştır.
Evre 3B: Vajen veya parametrium tutulumu vardır.
Evre 3C: Pelvik (C1) ve/veya paraaortik (C2) lenf nodu tutulumu mevcuttur.
Ameliyat ile çıkarılan organların ve lenf nodlarının patolojik incelemesi sonrasında evre ve yayılım kesinleşir. Patoloji raporunda üçüncü evre olarak bildirilen rahim kanseri hastaları genellikle radyoterapi, brakiterapi, kemoterapi gibi ek tedaviler alır. Tedavi sonrası üç ayda bir kontroller ile takip edilir.
Evre 3 hastalığın ileride tekrar etme riski erken evrelere göre daha fazladır, doğal olarak ortalama yaşam süresi evre 1'e göre daha kısadır. Ancak rahim kanseri ileri evrelerde de tedavi uygulanabilen bir hastalıktır.

EVRE 4 RAHİM KANSERİ (EVRE 4 ENDOMETRİUM KANSERİ)
Kanser idrar torbası (mesane) ve barsak mukozasını tutmuşsa evre 4A olarak tanımlanır. Daha uzak organlara (akciğer veya karın içerisindeki diğer organlar), inguinal yani kasık bölgesindeki lenf nodlarına yayılım evre 4B olarak adlandırılır (FIGO 2009). Evre 4 rahim kanserinde mümkünse öncelikle ameliyat ve sonrasında kemoterapi ve radyoterapi (ışın) tedavisi uygulaması yapılır. Ameliyat mümkün değilse sadece kemoterapi ve ışın tedavisi uygulanır.

Evrelere göre belirtiler:
Rahim kanserinin erken evre veya ileri evre olduğunu hastada  bulunan belirti ve şikayetlere bakarak anlamak mümkün değildir. Karında şişlik, kanama, lekelenme, zayıflama hem erken hem ileri evrelerde görülebilen belirtilerdir. Rahim kanseri, rahim iç yüzünden kaynaklandığı için erken evrede de olsa genellikle adet kanaması gibi kanamaya neden olur; bu sayede hastalar kanama şikayeti ile doktora başvurur ve kanserin erken evrelerde yakalanma şansı artar.


İlgili Konular:
- Rahim Kanseri
Tamamını >>

DOĞUMUN EVRELERİ

Gebeliğin başlaması ile birlikte uterusta bir sessizlik fazı başlar, bu evrede sadece servikste yumuşama görülür ancak uterin kontraksiyonlar görülmez. Gebeliğin son aylarında hazırlık (aktivasyon) fazı denilen dönem başlar, bu dönemde uterus doğumda gerekecek olan kasılmalara kendini hazırlar. Kasılma ile ilgili reseptörler artar, servikste olgunlaşma meydana gelir. Daha sonra doğum fazı denen üçüncü faz başlar, aşağıda anlatılan doğumun 3 evresi bu faz içerisinde yer alır. Son faz bebek ve plasentanın doğumundan sonra başlayan puerperium fazıdır, bu fazda uterus ve serviks yenilenerek gebelik öncesi haline kavuşur. Bu 4 faza parturisyon fazları adı verilir.

Aşağıda anlatılan doğumun 3 evresi parturisyonun üçüncü fazı yani doğum fazı içerisinde gerçekleşir.

DOĞUMUN 1. EVRESİ
Gebelik boyunca kapalı olan rahim ağzının kasılmaların yardımıyla tam açılmasına (10 cm) kadar geçen süredir. Bu evre doğumun en uzun evresidir (yaklaşık 8-10 saat).

Bu dönem pasif ve aktif dönem olarak ikiye ayrılır.
Pasif dönem: Doğumun ve birinci evrenin en uzun süren dönemdir. Bu dönemde ağrılar seyrek ve daha hafiftir. Bu dönem ilk doğumu olan gebelerde daha uzun sürer. Birkaç saatten bir iki güne kadar sürebilir.
Aktif dönem: Rahim ağzı yaklaşık 3 cm açıklığa ulaştıktan sonra başlayan dönemdir. Bu dönemi kadın, ağrılarının sıklaşmaya ve şiddetinin artmaya başlamasıyla fark eder. Bu dönemde ağrılar yaklaşık 5 dakikada bir gelecek kadar sıklaşır.

DOĞUMUN 2. EVRESİ
Rahim ağzının tam açılmasından bebeğin doğumuna kadar geçen süredir. Bu süre ilk doğumlarda ortalama 50 dakika, sonraki doğumlarda ortalama 20 dakika kadar sürer. İlk doğumlarda 2 saati, sonraki doğumlarda 1 saati geçmesi anormal kabul edilir, spinal anestezi uygulanmışsa bu süreler 3 saat ve 2 saat olacak şekilde sınır alınır. Doğumun ikinci evresinde bebeğin inişini ve doğumunu kolaylaştırmak için annenin ıkınması teşvik edilir.

Ikınma Tekniği: Ikıntılı ağrılarda ağrının en güçlü olduğu sırada gebe kadın derin bir nefes alarak bu havayı dışarı vermeden ağzını kapatarak kuvvetle ıkınır. Ikınırken kalça ve bel "C" pozisyonunda, çeneyi göğse dayayarak tüm gücüyle makatına doğru ıkınarak bebeği iter. Ikınma ağrı boyunca devam etmeli, ağrı geçince ıkınmamalı ve gevşemelidir. Bebeğin başı doğarken gebeye ıkınmaması söylenir, ancak ıkınma hissi devam etmektedir. Ikınmayı önlemek için ağız açılarak kuvvetli bir şekilde kısa nefesler alıp verilir. Doğumda ıkınma teknikleri ile ilgili ayrıntılı bilgiye buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Bebek doğduktan sonra 2-3 cm'lik mesafeden göbek klempi takılır, göbek kesilir ve eğer uygunsa emzirmesi için anneye verilir. Bebeğe ve anneye kimlik tesbiti için kol bantları takılır, bebeğin ayak izi alınır. Bu esnada annelerde üşüme ve titreme olabilir, bu durum normaldir, birkaç dakika içinde geçer.

DOĞUMUN 3. EVRESİ
Bebeğin doğmasından sonra plasentanın doğmasına kadar geçen süredir. Genellikle bebek doğduktan 5-10 dakika sonra plasenta da ayrılır ve çıkar ancak bu süre 30 dakikaya kadar sürebilir. Plasenta çıktıktan sonra tam olup olmadığı kontrol edilir. Rahim içinde plasenta parçası kalırsa kanama ve enfeksiyona sebep olur. Kesi yapılmışsa dikişi yapılır. Genellikle anneler bu evrede büyük bir rahatlık, mutluluk ve yorgunluk hissederler. Daha sonra annenin temizliği ve kanama kontrolü yapılır ve odasına çıkarılır. İlk birkaç saat kanama kontrolü, tansiyonu, nabzı ve diğer bulgularına bakılır. Bu esnada doğumhanede bebeğini emzirememişse odasında bebeğini sevebilir ve emzirebilir.

Doğumun 2. evresinde uzamaya neden olabilen faktörler:
- Nulliparite (İlk doğum)
- Grand Multiparite (5'ten fazla doğum)
- İleri yaş
- Epidural anestezi
- Bebeğin kilosunun normalden iri olması
- Annenin aşırı kilolu (obez) olması
- İndüksiyon

doğumun evreleri, normal
Resmi büyütmek için üzerine tıklyın




İlgili Konular:
- Normal Doğum Görüntüleri, Videoları İzle
- Normal Doğum Nasıl Yapılır - Video İzle
- Normal Doğum
Tamamını >>



UYARI: Sitedeki bilgiler hastalıkların tanı ve tedavisinde kullanılmamalıdır.
Yazıların her hakkı saklıdır, izinsiz kullanılamaz. devamı >>

"Gebelik ve kadın hastalıkları konusunda ayda 1 milyondan fazla ziyaretçi sayısı ile en çok tıklanan, en geniş içerikli site"