YUMURTALIK (OVER) KANSERİ AMELİYATI

Muayene, ultrason, tomografi, MR ve kan tahlilleri sonuçlarına göre yumurtalık kanserinden şüphelenilen durumlarda genellikle öncelikle ameliyat planlanır çünkü kesin teşhis ancak ameliyatla çıkarılan parçanın patoloji bölümünde incelenmesi ile konur. Patolojik inceleme 2 şekilde olur genellikle:
1- Ameliyat sırasında yapılan hızlı patoloji incelemesi (frozen): Ameliyat sırasında çıkarılan kist veya kitle hızlı şekilde incelenerek kanser olup olmadığı söylenir, cerrah buna göre ameliyatın kapsamını belirler. Sonuç kanser olarak bildirilirse cerrahın daha fazla organ ve lenf nodlarını çıkarması gerekebilir.
2- Ameliyattan sonraki günlerde yapılan detaylı patoloji incelemesi (final patoloji, nihai patoloji): Bu inceleme ile parçanın kanser olduğu ve kanserin hangi türü olduğu, türü, derecesi diğer özellikleri detaylı olarak belirlenebilir.

Yumurtalık (over) kisti ameliyatı genellikle açık ameliyat (laparotomi) şeklinde planlanır ve genellikle karın ortasında dikine bir kesi yapılır. Kapalı (laparoskopik) yöntem yumurtalık kanserlerinde rahim kanserlerine kıyasla daha nadir kullanılır, kapalı yöntem hakkında ayrıntılı bilgiye buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Yumurtalık kanseri ameliyatında neler yapılır:
- Karın içerisindeki sıvıdan (asit) veya yıkama sıvısından sitolojik değerlendirme için örnek alınır.
- Kanser olduğundan şüphelenilen kist veya kitle çıkarılır. Bu işlem sırasında genellikle kisti bulunduran yumurtalık tamamiyle alınır.
- Hastanın yaşına ve şüpheli kitlenin özelliklerine göre sağlam olan diğer yumurtalık ve hatta rahim, tüpler hepsi birlikte alınabilir. Menopoz dönemindeki hastalarda genellikle hepsi birlikte alınır, genç hastalarda bazen hepsi alınmayabilir ancak zorunlu hallerde genç hastalarda da rahim dahil bütün organlar alınabilir.
- Barsakların üzerini örten, omentum adı verilen yağlı doku alınır: Omentektomi
- Kanserin histopatolojik türü, karın içerisinde yayılması ve diğer bazı özelliklerine göre karar verilerek lenf nodları alınabilir: Pelvik ve paraaortik lenf nodu diseksiyonu (lenfadenektomi)
- Karın içerisindeki diğer organlar üzerinde kanser izleniyorsa, organ üzerindeki kanserli kısım veya organın tamamen alınması gerekebilir: Kalın barsak (kolektomi), rektum, ince barsak, dalak (splenektomi), mide, diafram, pankreas gibi organlar...
- Barsakların (kolon, rektum) alınması gerekirse bazen barsak ucu karın duvarına ağızlaştırılır, yani karın ön kısmına torba yerleştirilerek dışkının buraya çıkması sağlanır (kolostomi). Bu torba bazen bir kaç ay sonra kapatılır ve dışkılamanın tekrar makattan olması sağlanır; bazen bu torba ömür boyu kalıcı olarak kalır.

Ameliyat ne kadar sürer?
Yumurtalık  (over) kanseri ameliyatı genellikle 2-5 saat arasında sürer. Ameliyat süresi kistin türüne ve bu türe göre belirlenecek ameliyatın kapsamına göre değişebilir. Ayrıca karın açılmadan içeride tümörün ne kadar yaygın olduğu her zaman bilinemeyebilir, bu nedenle ameliyatın kaç saat süreceğini ameliyat başlamadan kestirmek mümkün değildir. Bazen 8-10 saat kadar uzun süren ameliyatlar da olabilmektedir.

Ameliyatın riskleri:
Barsak, idrar torbası, idrar yolları (üreter) ve karın içerisinde bulunan her organda yaralanma riski  vardır çünkü yumurtalık kanseri ameliyatı bütün karın içerisini ilgilendiren geniş kapsamlı bir ameliyattır. Barsak yaralanması veya barsakların kısmen alınması nedeniyle karına torba bağlanması (kolostomi açılması) gerekebilir. Küçük veya büyük damarlarda yaralanma olabilir, buna bağlı aşırı kanama riski olabilir.  Bunların dışında genel anestezi ile ilgili riskler olabilir.

Ameliyat sonrası iyileşme süreci:
Ameliyat açık yöntemle yapılmışsa hasta en geç bir haftada ağrıları çok azalmış ve günlük işlerini rahat yapabilir hale gelir. Kapalı yöntemle yapılan ameliyatlarda iyileşme bir iki günde gerçekleşebilir. Çalışan hastaların işlerine dönmesi en erken 2-3 hafta kadar sürer, ameliyat sonrası kemoterapi gibi ek tedaviler gerekirse bu süreç daha da uzun sürebilir.

Ameliyattan önce kemoterapi verilmesi:
Yumurtalık kanseri karın içerisine çok fazla yayılmışsa (metastaz fazla ise) ve ameliyat ile tamamen temizlenemeyeceği düşünülüyorsa, bu durumda ameliyattan önce kemoterapi verilerek kanser odaklarının küçülmesi sağlanır, bu sayede kemoterapiden sonra yapılacak ameliyatta kanserin tamamen temizlenebilmesi amaçlanır. Ameliyattan önce kemoterapi verilmesine neoadjuvan kemoterapi denir.
Neoadjuvan kemoterapi daha nadir bir uygulamadır, sıklıkla önce ameliyat uygulanır ve ameliyattan sonra gerekli olan hastalara kemoterapi verilir.

Ameliyattan sonra kemoterapi verilmesi:
Yumurtalık kanseri ameliyatı sonrasında kemoterapi her hastaya verilmez. Karın içerisinden çıkarılan her parçanın patoloji bölümünde incelenmesi ile kanserin türü, alt tipi, derecesi (grade), yaygınlığı, evresi (stage) ve diğer özellikleri belirlenir. Bu özelliklere ve evresine göre heyet tarafından kemoterapi gerekliliği konusunda karar verilir. Heyette genellikle jinekolojik onkoloji uzmanı, tıbbi onkoloji uzmanı, radyasyon onkolojisi uzmanı, patoloji uzmanı, radyoloji uzmanı gibi çeşitli branşlardan hekimler bulunur. Erken evrede ve düşük dereceli olan kanserler için kemoterapi gerekli görülmeyebilir, bu hastalar için sadece ameliyat yeterlidir.

İkinci veya üçüncü kere yumurtalık kanseri ameliyatı gerekebilir mi?
İlk ameliyattan sonra hastalar 3 ayda bir kontroller ile takibe alınır. Bu takiplerde amaç tekrarlama olursa erkenden fark edebilmektir. bazı hastalarda hiçbir zaman tekrarlama (nüks) olmaz iken bazı hastalarda erken veya çok ileri yıllarda tekrarlama olabilmektedir. Kanser pelviste yani ameliyattan önce rahim ve yumurtalıkların bulunduğu bölgede tekrarlayabileceği gibi karının daha üst kısımlarında, lenf nodları bölgelerinde veya başka bir organda tekrarlayabilir. Tekrarlama bölgesi ve sayısına, genişliğine göre, hastanın genel durumuna göre bazen ikinci ameliyatla o bölgedeki kanserli doku çıkarılır, bazen ise kemoterapi uygulanır. Bu tekrarlamalar (nüks, rekürrens) nedeniyle bazı hastalara ilerleyen yıllarda ikinci hatta üçüncü kez ameliyat (cerrahi) veya kemoterapi gerekebilmektedir.


İlgili Konular:
- Yumurtalık (Over) Kanseri

---

Bu sitedeki yazıların her hakkı saklıdır, izinsiz kullanılamaz: Yasal uyarı