Rahim (uterus) kanserinde genellikle ilk olarak ameliyat uygulanır, daha sonra gerekirse diğer ek tedavi yöntemleri (kemoterapi ve ışın tedavisi) uygulanır. İlk olarak ameliyat uygulanmasının iki sebebi vardır:
- Rahim içerisinde bulunan ve varsa diğer organlara yayılmış olan kanser hücrelerinin tamamen vücuttan dışarı alınmasını sağlamak.
- Hastalığın yaygınlık düzeyini yani evresini belirlemek, bu sayede kemoterapi veya radyoterapiye gerek olup olmadığını netleştirmek.
Nadir durumlarda, örneğin hastanın ameliyat olamayacak kadar genel durumu kötü ise ameliyat tedavisi uygulanmadan diğer tedavi yöntemleri verilir.
Rahim kanseri ameliyatı nasıl yapılır?
Öncelikle şunu belirtmek gerekir ki rahim ve rahim ağzı (serviks) kanseri farklı hastalıklardır ve burada anlatılan rahim kanseridir. Rahim ağzı kanseri hakkında bilgiye buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.
Rahim kanserinin en sık görülen tipi endometrium kanseridir. Aşağıda anlatılanlar özellikle endometrium kanserine yöneliktir ancak rahimde oluşan diğer kanser türleri de benzer şekilde ameliyat edilir.
Rahim kanseri ameliyatı hem açık hem kapalı (laparoskopik veya robotik cerrahi) yöntemlerle yapılabilmektedir. Kapalı yöntemle uygulanan ameliyat hakkında ayrıntılı bilgiye buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz. Rahim kanseri ameliyatlarını jinekolojik onkoloji uzmanları yapar.
Açık yöntemle rahim kanseri ameliyatı:
Rahim kanseri ameliyatı açık yöntemle uygulandığında hemen her zaman karın ortasından dik kesi yapılır yani sezaryen gibi alttan yatay kesi yapılmaz. Ameliyat açık da yapılsa kapalı da yapılsa aynı organ ve dokular çıkartılır, yapılan ameliyat farklı değildir sadece yapılış yöntemi farklıdır. Rahim kanseri yani endometrium kanseri ameliyatında neler yapılır:
- Rahim alınır (histerektomi)
- Yumurtalıklar alınır (bilateral ooforektomi)
- Omentum denilen barsakların üzerini örten yağlı doku çıkartılır (omentektomi)
- Lenf bezleri çıkartılır (lenfadenektomi): Lenf bezleri her rahim kanseri ameliyatında çıkarılmayabilir. Çoğu merkez rahim içerisinde bulunan kanserli dokunun büyüklüğü, rahim duvarına invazyon derinliği ve derece (grade) gibi özelliklerine frozen incelemede bakarak lenf nodlarının çıkarılmasına karar verir. Bazı merkezler frozen yapmadan görüntüleme yöntemleri gibi başka şekilde değerlendirerek karar vermektedir. Frozen section ameliyat sırasında hızla yapılan bir patolojik incelemedir. Frozen sayesinde patolog kanserli dokunun türünü ve rahim içerisinde ne kadar yayıldığını değerlendirebilir. Frozen incelemesi ameliyat sırasında cerrahın hızla bilgi edinmesini sağlar ve buna göre ameliyatın kapsamına karar verilir ancak ameliyattan sonraki günlerde yapılan detaylı patoloji incelemesi daha ayrıntılı bilgi ve tam olarak evrenin belirlenmesini sağlar.
Rahim kanseri ameliyatı ne kadar sürer?
Ameliyat genellikle 2-5 saat arasında sürer. Sürenin bu kadar değişken olması öncelikle ameliyat sırasındaki bulgulara bağlıdır. Kanser rahim duvarına veya diğer organlara yayılmışsa ve lenf nodlarının alınması dahil kapsamlı bir ameliyat gerekecekse uzun sürer. Bazen rahim içerisinde küçük bir kanser odağı izlenir ve frozen incelemesine göre lenf nodlarının alınmasına gerek olmadığına karar verilir, bu durumda ameliyat 1-2 saat kadar kısa sürebilir.
Rahim kanseri ameliyatında ne tür riskler vardır?
Çoğu kanser ameliyatı gibi rahim kanseri ameliyatı da kapsamlı ve birden çok organı etkileyen bir ameliyattır. Bu nedenle rahime komşu organlar ile ilgili yaralanmalar meydana gelebilmektedir; bunlar en sıklıkla barsak, idar torbası (mesane), idrar yolları (üreter) ve karın içerisindeki her organ olabilir. Kanserin karın içerisinde başka bir organ üzerine yayıldığı görülürse o organın alınması gerekebilir, bu tür risklerle ilgili açıklamalar hastaya ameliyat öncesi yapılır. Ameliyat her zaman genel anestezi ile yapılır ve genel anestezi ile ilgili bazı riskler de olabilir, bunlar anestezi uzmanı tarafından hastaya anlatılır. Ameliyat sonrasında karın içerisinde veya ciltteki kesi yerinde enfeksiyon, kanama gibi durumlar meydana gelebilir. Rahim kanseri ameliyatı sırasında veya ameliyattan sonraki dönemde ölüm riski her ameliyatta olduğu gibi vardır ancak çok çok nadiren görülen bir durumdur. Ameliyata bağlı ölüm damar yaralanmalarına bağlı aşırı kanama veya kalpte ritm bozukluğu veya verilen kanlarla ilgili yan etkiler veya anestezi ile ilgili başka problemlere bağlı meydana gelebilir. Bu tür ciddi komplikasyonlara bağlı ölüm her ameliyatta vardır ancak rahim kanseri ameliyatlarında çok çok nadiren görülmektedir.
Rahim kanseri ameliyatı sonrasında cinsellik:
Rahim kanseri ameliyatında sadece rahim ve rahim ağzı alınır, vajina (hazne) yani cinsel ilişkinin gerçekleştiği kısım alınmaz. Bu nedenle cinsel ilişki ameliyat sonrası normal şekilde devam edebilir. Ancak cinsel ilişkinin başlaması için ameliyat sonrası 2 aya yakın bir süre geçmesi gerekir, doktorunuza danışmadan cinsel ilişkiye başlamamalısınız.
Rahim kanseri ameliyatından sonra iyileşme süreci:
Açık ameliyattan sonra bir haftada, kapalı (laparoskopik veya robotik) ameliyattan bir iki gün sonra hasta neredeyse tamamen iyileşmiş ve ağrıları tamamen geçmiş hale gelir. Bir hafta sonunda günlük işlerini rahatlıkla yapacak hale gelir ancak çalışan kadınların işe başlaması için en azından bir kaç hafta geçmesi gerekir. Vajinal kanama (alttan kanama) veya lekelenme ameliyattan sonraki ilk günler az miktarda olabilir.
Rahim kanseri ameliyatından sonra kemoterapi ve radyoterapi:
Ameliyat sonrası hasta tamamen iyileştiğinde ve cilt kesisi tamamen kapandığında ek tedaviler başlayabilir, bu nedenle ek tedavi başlaması genellikle ameliyat sonrası bir iki hafta alır. Kemoterapi ve ışın tedavisi her hasta için gerekmez, bazı hastalarda sadece ameliyat yeterli olur, buna ameliyatta çıkan parçaların patoloji inceleme raporundaki duruma göre konsey karar verir. Kemoterapi ve radyoterapi hastalığın ileride tekrarlamasını (nüks, rekürrens) önlemek için ek tedavi olarak verilir. Tekrarlama riski çok düşük olan çok erken evre hastalıkta bunlar verilmez. Her evredeki hastalığın ameliyattan sonra tekrarlama riski vardır ancak ileri evrelerde bu risk daha yüksektir. Bazı hastalarda çok uzun yıllar veya asla nüks olmaz.
Ameliyat sonrası beslenme:
Hastaneden taburcu olduktan sonra hasta tansiyon, şeker gibi hastalıkları yoksa tamamen normal şekilde beslenebilir. Tansiyon, şeker veya kalp-damar hastalıkları olan hastalar bu hastalıklarına yönelik eskiden olduğu gibi beslenmeye devam etmelidir. Rahim kanseri hastaları çoğunlukla fazla kilolu hastalardır ve ameliyattan sonra beslenmelerine dikkat etmeleri, yürüyüş veya egzersiz gibi hareketli yaşam tarzı uygulayarak kilo vermeleri faydalı olacaktır. Rahim kanseri hastaları doğru beslenme ve hareketli yaşam sayesinde kilo vererek ileride olabilecek kalp damar hastalıklarından korummuş olurlar. Bunların dışında rahim kanseri olan veya ameliyat olan hastaların özellikle yemesi içmesi gereken veya sakınması gereken yiyecekler yoktur; her insan gibi normal sağlıklı beslenmesine devam etmelilerdir.
İlgili Konular:
- Rahim Kanseri
Bu sitedeki yazıların her hakkı saklıdır, izinsiz kullanılamaz: Yasal uyarı
