HCG = Human Koryonik Gonadotropin Hormon =Human chorionic gonadotropin
HCG hormonu nedir?
HCG hormonu kadınlarda özellikle gebelik döneminde artan bir hormondur ancak gebelik dışında bazı tümör vb. durumlarda da yükselebilmektedir. HCG normal gebeliklerin yanı sıra, dış gebelik (ektopik gebelik), boş gebelik (enambriyonik gebelik), mol gebelik (üzüm gebeliği) gibi durumlarda da yükselir.
HCG glikoprotein yapısında bir hormondur ve gebelikte sinsityotroblast (syncytiotrophoblast) denilen hücreler tarafından sentezlenir ve salgılanır. HCG hormonunun alfa (α) ve beta (β) olmak üzere iki adet alt ünitesi (subunit) vardır, gebelik testlerinde kanda ölçümü yapılan bu beta ünitesidir, bu nedenle kanda gebelik testlerine BETA-HCG TESTİ denir. Hormon olarak spesifik aktiviteyi sağlayan beta ünitesidir. alfa (α) alt ünitesi HCG, FSH, LH, TSH hormonlarında tamamen aynıdır, bu hormonları birbirinden ayıran Beta alt-birimlerindeki farklılıktır. HCG hormonunun ikiye katlyarı ömrü 36 saattir.
HCG hormon değeri ne zaman artar?
Hamile olmayan bir bayanda HCG hormon değeri sıfır veya sıfıra çok yakın değerler olarak ölçülür. Hamileliğin ilk haftasından itibaren HCG hormon değeri artmaya başlar. HCG hormonu insan embriyosu 8 hücreli olduğunda embriyodaki hücreler tarafından üretilmeye başlar ancak henüz embriyo rahim duvarına yerleşmediği için hormon anne kanında tespit edilemez. Annne kanında tespit edilmesi yaklaşık olarak LH pikinden (yumurtlamadan) 10 gün sonra mümkün olur. Yani anne kanında β-HCG hormonunun tespit edilmesi yaklaşık adet gecikmesi yaşanan günlerde veya birkaç gün önce mümkün olabilir. Gebeliğin ilk haftalarında B-HCG değeri yaklaşık olarak 48 saatte bir ikiye katlanacak şekilde artar, ancak her hamilelikte bu şekilde net ve doğrusal artış izlenmesi kesin kural değildir. Gebeliğin 6.-7. haftalarında ikiye katlanma süresi 3-4 günü bulur. Yumurtlama ve döllenme aşamaları hakkında detaylı bilgiye buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz. Gebeliğin rahime yerleşmesinden sonra HCG hormonu anne kanında giderek artmaya devam eder ve 10. gebelik haftasında en yüksek değere yani yaklaşık 100.000 mIU/ml değerine ulaşır. Bu haftadan sonra gebeliğin orta dönemine kadar 20.000 mIU/ml değerlerine kadar düşer ve doğuma kadar bu değerlerde sabit kalır.
B-HCG değerinin düşmesi:
Doğumdan sonra bebeğin ve plasentanın (bebeğin eşinin) ayrılması neticesinde anne kanında β-HCG hormonu giderrek azalır. Aynı durum düşüklerden sonra da gözlenir. Anne kanında hcg hormonunun tamamen sıfırlanması farklılıklar göstermekle beraber ortalama 20-40 gün arasında gerçekleşir. Gebeliğin ilk haftalarında B-HCG değerinin giderek düşmesi o gebeliğin sağlıksız bir gebelik olduğu, dış gebelik olabileceği veya düşükle sonuçlandığı konusunda şüphe yaratır.
BETA-HCG değerine göre gebeliğin tespiti:
Gebelik testinde sıfırdan büyük değerler (0.001 gibi çok küçük değerler hariç) hamilelik olduğuna dair şüphe yaratır, bu nedenle testin birkaç gün ara ile tekrarlanması gerekir. Kanda gebelik testinde belirlenen B-HCG değeri yaklaşık 1000 mIU/ml'den küçük olduğunda transvajinal ultrasonla gebelik izlenemez çünkü bu aşamada gebelik kesesi görülemeyecek kadar küçüktür. 1000'in üzerindeki değerlere çıktığında transvajinal ultrasonla gebelik kesesi izlenebilir, abdominal (karından) yapılan ultrasonla izlenebilmesi için gebelik kesesinin biraz daha büyümesi, B-HCG değerinin 1500-2000'e çıkması gerekir. B-HCG değeri 7000 civarına geldiğinde kese içerisindeki yolk-sak denilen yuvarlak yapı izlenebilir, B-HCH değeri 10.000 civarına geldiğinde ise bebeğin kalp atımları ultrasonda izlenebilir.
Kanda gebelik (hamilelik) testi ne zaman belli olur? Ne zaman yapılmalı?
Kanda gebelik testinde Beta-HCG hormonunda yükselme tespit edilebilemesi için beklenen adet gününün gelmesi gerekir, bazen bu günden bir iki gün önce de tespit edilebilir. Daha net bilgi vermesi için genellikle adet gecikmesi yaşandıktan birkaç gün sonra kanda gebelik testi yaptırılması önerilir. Yumurtlama günlerinde ve ilişkiye girilen günlerde kanda hamileliğin tespit edilmesi mümkün değildir çünkü bu kadar erken dönemde hamilelik olsa bile henüz rahim içerisine ulaşmamıştır, bu nedenle hormonlar anne kanına geçememektedir. Kanda veya idrarda gebelik testlerinin aç - tok karnına yapılması farketmez.
Tüp bebekte embriyo transferinden sonra B-HCG gebelik testi yapılması:
Embriyo transferinden 12 gün sonra kanda gebelik testinde B-HCG değerine bakılarak gebelik varlığı araştırılır. Eğer gebelik varsa belli aralıklarla test tekrar edilebilir. Detaylı bilgiye buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.
Gebelikte artan HCG hormonunun görevleri:
- Korpus luteumun fonkisyonunun devamlılığını sağlar, buradan relaksin hormonu salgılanmasını sağlar
- Gebelik boyunca uterusun kasılmamasını (uterin sessizlik) sağlar
- Erkek fetusun testislerinden testosteron sentezini uyarır (LH gibi)
İlgili Konular:
- Gebelik Testi
- Gebelik Testi Nasıl Yapılır?
- Hamile Miyim?
