KOMBİNE ORAL KONTRASEPTİFLER (OKS)
Doğum kontrolü için kullanılan haplar iki gruptur. Birincisi hem östrojen hem progesteron hormonu içeren kombine oral kontraseptif ilaçlardır. İkincisi sadece progesteron içeren haplardır (minipill). Doğum kontrol hapı denilince akla öncelikle çok daha yaygın kullanılan birinci grup gelir. Bu sayfada bagsedilen birinci grup ilaçlardır.
Bu hapların hepsi hormon içerir, hormon içermeyeni yoktur, bitkisel doğum kontrol hapı diye bir ilaç yoktur. Bu konuda ayrıntılı bilgiye buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.
Doğum kontrol haplarına adetin ilk 5 günü başlanabilir, mümkünse ilk günü başlanması o ay için de yüksek oranda korunma sağlar. 21 gün süreyle ara vermeden günde bir tablet alınır, 7 günlük arayı takiben tekrar hapa başlanır. Kullanan kişi ara verdiği 7 günlük dönemde adet görür. İlaç korunmaktan vazgeçene kadar 21 gün ilaç, 7 gün ara şeklinde kullanır. İlaç kullanılırken en önemli olay günlük tabletleri unutmamaktır çünkü unutulduğunda koruyuculuk etkinliği azalır.
İlaç bırakıldıktan kısa bir süre sonra kadın tekrar doğurganlık kapasitesine ulaşır.
Doğum kontrol hapları gebeliği nasıl engeller?
- Ovulasyonu (yumurtlamayı) engellemek en önemli etki mekanizmasıdır. Bunu hipofizden FSH ve LSH salınımını azaltarak yaparlar.
- İçeriğindeki progestin sayesinde servikal mukusu kalınlaştırır, spermin rahim içerisine gerçmesini zorlaştırır.
- İçeriğindeki progestin sayesinde tubal motiliteyi azaltır, sperm ve ovum transportunu bozar.
- İçeriğindeki progestin sayesinde endometriumu implantasyona uygunsuz hale getirir.
Oral kontraseptifler hem östrojen hem progesteron içerir ancak genital sistem üzerinde progestajenik etkileri daha baskındır.
Doğum kontrol haplarının gebelikten koruma dışındaki faydaları:
- Adetlerin düzenli olmasını sağlar.
- Adet kanamasının miktarını azaltarak fazla kan kaybını önler, kansızlığı önler.
- Adet sancısını (dismenore) azaltır.
- Endometrium (rahim) kanserini azaltır.
- Over (yumurtalık) kanserini azaltır.
- Kolon (kalın barsak) kanserini azaltır.
- Benign meme hastalıklarını azaltır (fibrokistik hastalıklar). Meme kanserini arttırmazlar.
- Ektopik gebelik insidansı azalır.
- Osteoporozu (kemik erimesi) azaltır.
- Fonksiyonel over kistlerini azaltır.
- Pelvik enflamatuar hastalıkları azaltır.
- Aşırı tüylenmeyi (hirsutismusu) azaltır.
- Endometriozise bağlı ağrıyı azaltır.
- Premenstrüel sendrom şikayetlerini azaltır.
- Perimenopozal şikayetleri azaltır.
- Myom görülme sıklığını azaltır.
- HDL'yi arttırıp LDL'yi azalttığı için aterosklerozu azaltıcı etkisi olabilir. (Total kolesterol ve trigliserid artar)
Doğum kontrol haplarına bağlı damar tıkanıklığı (venöz tromboz) riski konusunda detaylı bilgiye buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.
Doğum kontrol haplarını kimler kullanamaz?
Bu konuda ayrıntılı bilgiye buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.
Doğum kontrol hapı cinsel isteğimi azaltır mı?
Doğum kontrol hapı kullanan çoğu kadının böyle bir şikayeti olmaz. Hatta doğum kontrol hapı ile çok güvenli korunduğunu bilerek ilişkiye girdikleri için kendilerini daha rahat ve daha iyi hissettiklerini söylerler. Çok az sayıda kadın ise doğum kontrol hapının cinsel isteğini (libido) azalttığını ifade eder.
Doğumdan sonra doğum kontrol kapı kullanmaya başlayabilir miyim?
Doğumdan sonra bebeğini emziren anneler doğum kontrol haplarını 6 aya kadar kullanmamalılar. Doğum kontrol hapları süt miktarını azaltır.Doğumdan sonra bebek emzirmeyen anneler doğum kontrol hapını 3 hafta geçtikten sonra (doktor muayenesinde bir engel yoksa) kullanabilirler. Doğum kontrol hapı ile korunmak her kadına uygun değildir, sizin için uygun olup olmadığını doktorunuz değerlendirmelidir.
Doğum kontrol hapı ile korunmak ne kadar başarılıdır?
Haplar düzenli alındığında, unutulmadığında ve yeni kutuya vaktinde başlandığında başarı oranı yüzde 99'u bulur. Fakat haplar unutulursa, düzensiz kullanılırsa bu oran %90'lara kadar düşebilir.
Doğum kontrol hapını bıraktıktan ne kadar sonra gebe kalabilirim? Ara vermeden gebe kalırsam bebeğe zararı olur mu?
Doğum kontrol hapını kestiğiniz andan itibaren gebe kalma yeteneğinizi hemen geri kazanırsınız, belli bir süre geçmesi gerekmez.
Hapları kestikten hemen sonra gebe kalmanızın da bebeğe herhangi bir zararı olmaz. Gebe kalmak için ara vermenize, belli bir süre geçsin diye beklemenize gerek yoktur.
Doğal bitkisel ilaçlar doğum kontrol haplarını etkiler mi?
Doğal bitkisel ilaçlardan bazıları doğum kontrol haplarının etkisini azaltabilir ve durumda istenmeyen gebelikler oluşabilir. Bu bitkilerden en iyi bilineni Sarı kantaron (St. John’s wort) dür. Latince Hypericum perforatum olarak bilinenen bu bitki halk arasında Sarı kantaron, St. John’s wort, yara otu, binbirdelik otu, mayasıl otu, kantaron çiçeği gibi isimlerle anılır. Genellikle antidepressan olarak kullanılır. Bu bitki karaciğer sitokrom P450 enzimlerini indükleyerek doğum kontrol hapının yıkımını hızlandırır ve etkisini azaltır.
Doğum kontrol hapları ile etkileşen ilaçlar ve antibiyotikler?
- Rifampin ve diğer bazı antibiyotikler doğum kontrol hapının etkisini azalttığı için bu antibiyotikleri kullanan hastaların kondom gibi ek bir korunma yöntemi daha kullanması gerekir. Kullandığınız antibiyotik korunmayı etkiler mi konusunda doktorunuza danışmanız gerekir.
- Epilepsi ilaçları (antikonvülzan) ilaçların çoğu doğum kontrol haplarının etkisini azaltırlar, bu konuda doktorunuza danışmalısınız.
- Doğum kontrol hapları bazı ilaçların kan düzeyinin azalmasına veya artmasına neden olabilirler. Bu nedenle başka ilaçları kullanırken doktorunuza danışmalısınız.
İlgili Konular:
- Bitkisel Doğum Kontrol Hapları Var mı?
- Doğum Kontrol Hapları Nasıl Kullanılır?
- Doğum Konrol Haplarının Yan Etkileri
- Doğum Kontrol Hapları Damar Tıkanıklığı Yapar Mı?
- Doğum Kontrol Hapı Kullanırken Hamile Kalmak
- Doğum Kontrol Hapı Kullanırken Kanama, Adet Veya Lekelenme Olması
- Doğum Kontrol Hapı Kilo Aldırır Mı?
- Kimler Doğum Kontrol Hapı Kullanmamalı?
- Doğum Kontrol Hapımı İçmeyi Unuttum, Ne Yapmalıyım?
- Sadece Progesteron İçeren Haplar (Minipill)
- Doğum Kontrol İğneleri
Tamamını >>
Bu hapların hepsi hormon içerir, hormon içermeyeni yoktur, bitkisel doğum kontrol hapı diye bir ilaç yoktur. Bu konuda ayrıntılı bilgiye buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.
Doğum kontrol haplarına adetin ilk 5 günü başlanabilir, mümkünse ilk günü başlanması o ay için de yüksek oranda korunma sağlar. 21 gün süreyle ara vermeden günde bir tablet alınır, 7 günlük arayı takiben tekrar hapa başlanır. Kullanan kişi ara verdiği 7 günlük dönemde adet görür. İlaç korunmaktan vazgeçene kadar 21 gün ilaç, 7 gün ara şeklinde kullanır. İlaç kullanılırken en önemli olay günlük tabletleri unutmamaktır çünkü unutulduğunda koruyuculuk etkinliği azalır.
İlaç bırakıldıktan kısa bir süre sonra kadın tekrar doğurganlık kapasitesine ulaşır.
Doğum kontrol hapları gebeliği nasıl engeller?
- Ovulasyonu (yumurtlamayı) engellemek en önemli etki mekanizmasıdır. Bunu hipofizden FSH ve LSH salınımını azaltarak yaparlar.
- İçeriğindeki progestin sayesinde servikal mukusu kalınlaştırır, spermin rahim içerisine gerçmesini zorlaştırır.
- İçeriğindeki progestin sayesinde tubal motiliteyi azaltır, sperm ve ovum transportunu bozar.
- İçeriğindeki progestin sayesinde endometriumu implantasyona uygunsuz hale getirir.
Oral kontraseptifler hem östrojen hem progesteron içerir ancak genital sistem üzerinde progestajenik etkileri daha baskındır.
Doğum kontrol haplarının gebelikten koruma dışındaki faydaları:
- Adetlerin düzenli olmasını sağlar.
- Adet kanamasının miktarını azaltarak fazla kan kaybını önler, kansızlığı önler.
- Adet sancısını (dismenore) azaltır.
- Endometrium (rahim) kanserini azaltır.
- Over (yumurtalık) kanserini azaltır.
- Kolon (kalın barsak) kanserini azaltır.
- Benign meme hastalıklarını azaltır (fibrokistik hastalıklar). Meme kanserini arttırmazlar.
- Ektopik gebelik insidansı azalır.
- Osteoporozu (kemik erimesi) azaltır.
- Fonksiyonel over kistlerini azaltır.
- Pelvik enflamatuar hastalıkları azaltır.
- Aşırı tüylenmeyi (hirsutismusu) azaltır.
- Endometriozise bağlı ağrıyı azaltır.
- Premenstrüel sendrom şikayetlerini azaltır.
- Perimenopozal şikayetleri azaltır.
- Myom görülme sıklığını azaltır.
- HDL'yi arttırıp LDL'yi azalttığı için aterosklerozu azaltıcı etkisi olabilir. (Total kolesterol ve trigliserid artar)
Doğum kontrol haplarına bağlı damar tıkanıklığı (venöz tromboz) riski konusunda detaylı bilgiye buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.
Doğum kontrol haplarını kimler kullanamaz?
Bu konuda ayrıntılı bilgiye buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.
Doğum kontrol hapı cinsel isteğimi azaltır mı?
Doğum kontrol hapı kullanan çoğu kadının böyle bir şikayeti olmaz. Hatta doğum kontrol hapı ile çok güvenli korunduğunu bilerek ilişkiye girdikleri için kendilerini daha rahat ve daha iyi hissettiklerini söylerler. Çok az sayıda kadın ise doğum kontrol hapının cinsel isteğini (libido) azalttığını ifade eder.
Doğumdan sonra doğum kontrol kapı kullanmaya başlayabilir miyim?
Doğumdan sonra bebeğini emziren anneler doğum kontrol haplarını 6 aya kadar kullanmamalılar. Doğum kontrol hapları süt miktarını azaltır.Doğumdan sonra bebek emzirmeyen anneler doğum kontrol hapını 3 hafta geçtikten sonra (doktor muayenesinde bir engel yoksa) kullanabilirler. Doğum kontrol hapı ile korunmak her kadına uygun değildir, sizin için uygun olup olmadığını doktorunuz değerlendirmelidir.
Doğum kontrol hapı ile korunmak ne kadar başarılıdır?
Haplar düzenli alındığında, unutulmadığında ve yeni kutuya vaktinde başlandığında başarı oranı yüzde 99'u bulur. Fakat haplar unutulursa, düzensiz kullanılırsa bu oran %90'lara kadar düşebilir.
Doğum kontrol hapını bıraktıktan ne kadar sonra gebe kalabilirim? Ara vermeden gebe kalırsam bebeğe zararı olur mu?
Doğum kontrol hapını kestiğiniz andan itibaren gebe kalma yeteneğinizi hemen geri kazanırsınız, belli bir süre geçmesi gerekmez.
Hapları kestikten hemen sonra gebe kalmanızın da bebeğe herhangi bir zararı olmaz. Gebe kalmak için ara vermenize, belli bir süre geçsin diye beklemenize gerek yoktur.
Doğal bitkisel ilaçlar doğum kontrol haplarını etkiler mi?
Doğal bitkisel ilaçlardan bazıları doğum kontrol haplarının etkisini azaltabilir ve durumda istenmeyen gebelikler oluşabilir. Bu bitkilerden en iyi bilineni Sarı kantaron (St. John’s wort) dür. Latince Hypericum perforatum olarak bilinenen bu bitki halk arasında Sarı kantaron, St. John’s wort, yara otu, binbirdelik otu, mayasıl otu, kantaron çiçeği gibi isimlerle anılır. Genellikle antidepressan olarak kullanılır. Bu bitki karaciğer sitokrom P450 enzimlerini indükleyerek doğum kontrol hapının yıkımını hızlandırır ve etkisini azaltır.
Doğum kontrol hapları ile etkileşen ilaçlar ve antibiyotikler?
- Rifampin ve diğer bazı antibiyotikler doğum kontrol hapının etkisini azalttığı için bu antibiyotikleri kullanan hastaların kondom gibi ek bir korunma yöntemi daha kullanması gerekir. Kullandığınız antibiyotik korunmayı etkiler mi konusunda doktorunuza danışmanız gerekir.
- Epilepsi ilaçları (antikonvülzan) ilaçların çoğu doğum kontrol haplarının etkisini azaltırlar, bu konuda doktorunuza danışmalısınız.
- Doğum kontrol hapları bazı ilaçların kan düzeyinin azalmasına veya artmasına neden olabilirler. Bu nedenle başka ilaçları kullanırken doktorunuza danışmalısınız.
İlgili Konular:
- Bitkisel Doğum Kontrol Hapları Var mı?
- Doğum Kontrol Hapları Nasıl Kullanılır?
- Doğum Konrol Haplarının Yan Etkileri
- Doğum Kontrol Hapları Damar Tıkanıklığı Yapar Mı?
- Doğum Kontrol Hapı Kullanırken Hamile Kalmak
- Doğum Kontrol Hapı Kullanırken Kanama, Adet Veya Lekelenme Olması
- Doğum Kontrol Hapı Kilo Aldırır Mı?
- Kimler Doğum Kontrol Hapı Kullanmamalı?
- Doğum Kontrol Hapımı İçmeyi Unuttum, Ne Yapmalıyım?
- Sadece Progesteron İçeren Haplar (Minipill)
- Doğum Kontrol İğneleri
