DOĞUM KONTROL HAPI ALMAYI (İÇMEYİ) UNUTMAK

Doğum kontrol Hapımı almayı (içmeyi) unuttum , ne yapmalıyım?
Doğum kontrol haplarını her gün unutmadan üstelik her gün aynı saatlerde almak çok önemlidir. Hapın içildiği saatler arasında en fazla 2-3 saat fark olması gerekir. Bir gün sabah ertesi gün akşam almak gibi fazla saat farkları olursa koruma özelliği azalır ve gebelik oluşabilir.

Sadece bir gün hap almayı unutursanız:
Eğer sadece 1 hap almayı unutursanız ve bunun üzerinden 24 saatten fazla süre geçmemişse hatırlar hatırlamaz o unuttuğunuz hapı almalısınız ve sonraki günlerin haplarını da her zaman aldığınız saatlerde alarak haplara devam edebilirsiniz. (Örneğin salı günü alacağınız hapı unutmuşsanız bu hapı hatırlar hatırlamaz alın, çarşamba gününün hapını her zaman hap aldığınız saatte alın ve sonraki günler de yine normal saatlerde hapları alarak devam edin.) Tek 1 hap unutulan durumlarda (24 saatten fazla gecikme olmadan hatırlayıp alırsanız) ek korunma yöntemine gerek yoktur.

İki gün arka arkaya hap almayı unutursanız:
Eğer arka arkaya 2 gün yada daha fazla hap almayı unutmuşsanız bu durumda doğum kontrol yönteminin koruma etkisi geçmiş olabilir ve 7 gün boyunca ek bir korunma yöntemi de ekleyerek (prezervatif gibi) hapları birer birer almaya devam etmelisiniz.

Hapları almanızda bir düzensizlik olduğunu fark ettiğinizde yukarıdaki yöntemleri uygulayabilirsiniz veya kaç gün hap unuttuğunuzu hatırlamıyorsanız, çok karıştırmışsanız bu durumda o ayki kutu bitene kadar kondom gibi ek bir korunma yöntemi ile korunmanız ve birdahaki adetinizin ilk günü yeni bir kutu doğum kontrol hapına başlamanız sizi garantiye alacaktır. Adetiniz gecikirse gebelik testi yapmanız gerekir.

İlgili Konular:
- Doğum Kontrol Hapları
- Doğum Kontrol Hapı Nasıl Kullanılır?

Tamamını >>

KİMLER DOĞUM KONTROL HAPI KULLANMAMALI (SAKINCALIDIR)

ORAL KONTRASEPTİFLER - KESİN VE RÖLATİF KONTRENDİKASYONLAR

Doğum kontrol hapları asla doktor kontrolü olmadan kullanılmaması gereken ilaçlardır. Çünkü bazı durumlarda ciddi yan etkileri olabilmektedir. Doğum kontrol hapı kullanmaya engel bir faktör var mı diye mutlaka doktorunuza danışmalısınız.

Aşağıda doğum kontrol hapı kullanmanın zararlı olabileceği veya kullanırken dikkatli olunması gereken durumlar listelenmiştir:

- Düşük yada kürtajlardan sonra doğum kontrol hapına başlamak için süre geçmesine gerek yoktur, hemen başlanabilir.
- Bütün sigara içenlerde önerilmezken özellikle 35 yaş üzerinde sigara içenler kesinlikle kullanmamalıdır.
- Hipertansiyon (yüksek tansiyon) hastalarında ilk seçenek değildir, ancak kullanılabilecek başka yöntem yoksa kullanılabilir. (Tansiyon yüksekliği kontrol altındaysa ve aşırı yüksek değilse)
- Daha önceki gebeliklerinde tansiyon yüksekliği öyküsü olanlarda şu an tansiyon yükekliği yoksa kullanılabilir.
- Derin ven trombozu (damar tıkanıklığı) olan veya daha önce geçirmiş olanlarda asla kullanılmamalıdır.
- Kalp krizi öyküsü olanlar asla kullanmamalıdır.
- Serebrovasküler olay (beyin damarlarında tıkanıklık, inme) geçirenler asla kullanmamalıdır.
- Trombofili ve antifosfolipid sendromu varlığında kullanılmamalıdır.
- Trombojenik kalp kapak hastalığı olanlarda kesin kontrendikedir.
- Trombojenik kardiyak aritmisi olanlarda kesin kontrendikedir.
- Trigiliserid yüksekliği olanlarda kullanılmamalıdır. (250 üzeri rilatif kontremdike, 750 üzeri kesin kontrendike)
- Migren hastaları: Fokal nörolojik semptomları (aura) yoksa rölatif kontrendikedir, aurali mifrende kesin kontrendikedir.
- Endometriozis hastaları kullanabilir, OKS'nin faydalı etkileri olabilir.
- Over kisti (yumurtalık kisti) olanlar kullanabilir, OKS'nin faydalı etkileri olabilir.
- Rahim ağzında iyi huylu lezyonları olanlar kullanabilir.
- Memede iyi huylu kist ve benzeri kitlesi olanlar kullanabilir.
- Mevcut meme kanserinde kesin kontrendikedir, geçirilmiş meme kanseri öyküsü olanlarda rölatif kontrendikedir..
- Endometrium kanseri hastalarında kesin kontrendikedir.
- Lösemi hastalarında kesin kontrendikedir.
- Hepatoselüler adenom ve malign hepatom kesin kontrendikedir.
- Akut karaciğer hastalığı kesin kontrendikasyondur.
- Myomu olan hastalar kullanabilir ancak nadiren myom boyutunda artmaya sebep olabilir.
- Hipofiz adenomu (prolaktinoma) OKS kullanmaya engel değildir. OKS hipofiz adenomunun büyümesine neden olmaz.
- Pelvik enfeksiyon geçirmiş hastalar kullanabilir.
- Diabet (şeker hastalığı) eğer böbrek, göz, damar gibi komplikasyonlara yol açmışsa kesin kontrendikedir. Kontrollü diyabet rölatif kontrendikasyondur.
- Guatr (hipertroidi veya hipotroidi) OKS için engel teşkil etmez.
- Safra kesesi taşı OKS kullanmak için kesin engel teşkil etmemekle beraber, OKS bu taşları arttırabilir, dikkatli olmak gerekir. Rölatif kontrendikedir.
- Orak hücreli anemi rölatif kontrendikasyondur, ağrılı krizlere vb. neden olabilir.
- SLE rölatif kontrendikasyondur. Bazı hastalarda atak sıklığı artar.
- Epilepsi hastalığı OKS kullanmak için engel değildir ancak epilepsi ilaçlarının bazıları doğum kontrol haplarının etkisini azaltır, bu nedenle gebelik oluşabilir. Rölatif kontrendikasyondur.
- Uzun süre hareketsizliğe neden olabilecek büyük ameliyatlar veya travmalar kesin kontrendikasyondur. Ameliyatlardan 1 ay önce kesilmelidir.

İlgili Konular:
- Doğum Kontrol Hapı
- Doğum Kontrol Haplarının Yan Etkileri

Tamamını >>

DOĞUM KONTROL HAPI KİLO ALDIRIR MI?

Doğum kontrol hapı (OKS) kullanmayı planlayan bayanların en çok sordukları sorulardan birisi de acaba kullanırsam kilo alır mıyım? kilo yapar mı? şeklinde sorulardır. Doğum kontrol haplarının bariz şekilde kilo aldırdığını, şişmalığa, obeziteye neden olduğunu gösteren araştırmalar yoktur. Hatta çoğu araştırmada hiç kilo aldırmadığı gösterilmiştir. Ancak doğum kontrol hapları içerdiği hormonalardan dolayı vücutta hafif su tutulumuna sebep olabilir, bu da ancak yılda bir kaç kilo artışı şeklinde kendini gösterebilir. Ayda bir kaç kilo aldırmak veya senede beş - on kilo aldırmak gibi etkileri olamaz, bu derece fazla kilo alınması mutlaka başka bir sebebe bağlıdır, çoğunlukla da hareket azlığı ve fazla, sağlıksız beslenmekten kaynaklanır. Doğum kontrol haplarının kendisi kalori içermez, bu hapları almakla günlük alınan kalori miktarınız artmış olmaz.

Ayrıca yıllarca örneğin 3-5 yıl doğum kontrol hapı kullanan bir bayan aldığı kiloları doğum kontrol hapına bağlamamalıdır. Çünkü hiçbir hap kullanmayan bir insanda bile bu geçen 3-5 yıl yaş büyüdükçe bazal metabolizmanın zayıflamasına böylece kilo artışına sebep olacaktır. Bu nedenle yaş ilerledikçe daha sağlıklı beslenme ve daha fazla hareket etmek konusunda özen göstermek gerekir.

Sonuç olarak kısaca doğum kontrol hapları kilo aldırmaz veya zayıflamaya neden olmaz. Kilo aldırsa bile bu yılda 1-2 kilo olacak kadar az miktarda su tutulumuna bağlı olabilir. Bunun dışında daha fazla miktarda kilo alımlarının altında mutlaka sağlıksız beslenme, hareketsizlik, spor yapmama veya başka bir hastalık gibi nedenler vardır. Sağlıklı beslenen ve egzersiz, spor yapan bir bayan kilo konusunda endişeye kapılmadan rahatlıkla doğum kontrol hapı kullanabilir, tabi dotoruna danışarak. Sağlıksız beslenen ve egzersiz yapmayan bir bayanın ise zaten doğum kontrol hapı kullanmasa bile zamanla kilo artışı ile yüzyüze kalacağı kaçınılmaz bir sonuçtur.

İlgili Konular:
- Doğum Kontrol Hapı
- Doğum Kontrol Haplarının Yan Etkileri

Tamamını >>

DOĞUM KONTROL HAPI KULLANIRKEN KANAMA, ADET VEYA LEKELENME OLMASI

Doğum kontrol hapı 8oral kontraseptif) kullanan bayanlarıb başına gelen durumlardan birisi hapları alırken kanama veya lekelenme olmasıdır. Doğum kontrol haplarının her bir kutusu bittiğinde yedi gün ara vermek ve sekizinci gün yeni kutuy abaşlamak gerekir. Adet kanaması genellikle bu 7 gün ara sırasında başlar ve 3-5 gün sürer. Adet kanamasının ne zaman başladığına ve ne kadar sürdüğüne dikkat etmeden mutlaka 7 gü ara vermek ve sekizinci gün yeni kutuya başlamak gerekir. Bazen adetin erken veya geç başlayan bayan buna göre hapın kullanımını değiştirir, adet başladığında yeni kutuya geçer, bu uygulama doğru değildir.

Bir kutu hap bittikten sonra yedi gün ara verdiniz ve sekizinci gün yeni kutuya başladınız ve ilacı kullanmaya başladıktan sonra adet kanaması (veya lekelenme) başlarsa, bu durumda hiç adet kanamasını dikkate almadan ilacı kullanmaya aynen devam etmek gerekir. Eğer kanama bir  haftadan uzun sürerse veya çok aşırı miktarda olursa doktorunuza başvurmanız gerekir. Doktorunuza başvurmadan hapların kullanımını değiştirmek adet düzeninizin bozulmasına neden olabilir.

Doğum kontrol hapı kullanırken çok nadir de olsa gebelik oluşabileceği için herhangi bir adet gecikmesi durumunda gebelik açısından dikkatli olunması ve gebelik testi yapılması gerekir. Bu durumda doğum kontrol hapı kullanırken hamile kalmak konusunda ayrıntılı olarak açıklanmıştır.

İlgili Konular:
- Doğum Kontrol Hapı

Tamamını >>

DOĞUM KONTROL HAPI KULANIRKEN HAMİLE KALMAK

Doğum kontrol hapları (oral kontraseptifler) ve diğer yöntemlerin hiçbirisi gebelikten yüzde yüz korumayı garanti edemez. Ameliyatla tüplerin bağlanması durumunda bile çok nadiren gebelik görülebilmektedir. Doğum kontrol hapı kullananlarda genellikle hapların unutulmasına bağlı hamilelik oluşabilir, bu nedenle haplar hiç unutulmamadan düzenli alınmalıdır. Ayrıca hapların her gün yaklaşık aynı saatlerde alınması da gebeliği önlemek açısından önemlidir. Hapların bir gün sabah ertesi gün akşam alınması koruyucu etkisini azaltır, gebelik oluşabilir.

Doğum konrol hapları düzenli ve unutulmadan kullanıldığında en güvenilir korunma yöntemlerinden birisidir ancak hap alımı unutulmasa bile ve hergün aynı saatlerde çok düzenli alınsa bile çok nadiren gebelik oluşabilmektedir. Bu nedenle doğum kontrol hapı kullanırken adet gecikmesi yaşadığınızda gebelikten şüphelenmeniz ve hemen doktorunuza başvurmanız gerekir. Bu şekilde doğum kontrol hapı kullanırken hamile kalanların gebeliğinde veya bebeklerde doğum kontrol hapına bağlı bir problem izlenmemiştir, bu konuda doktorunuza mutlaka danışınız. (kaynak)

Doğum kontrol hapı alırken adet gecikmesi olması mutlaka hamile olduğunuz anlamına gelmez. Adet gecikmesi zaman zaman hap kullananlarda yaşanabilir. Bu durumda kanda gebelik testi yapılarak gebelik tespit edilmezse hap kullanmaya devam edebilirsiniz. Testte gebelik tespit edilirse hap kullanmayı bırakarak gebeliğin takibine devam edebilirsiniz vya gebelik istemiyorsanız kürtaj ile sonlandırılmasını isteyebilirsinz.

İlgili Konular:
- Doğum Kontrol Hapları Nasıl Kullanılır?
- Doğum Kontrol Hapı

Tamamını >>

DOĞUM KONTROL HAPLARININ YAN ETKİLERİ (ZARARLARI)

Doğum kontrol hapları östrojen ve progesteron hormonu içerdikleri için bu hormonları bağlı bazı yan etkiler görülebilir. Bu yan etkiler herkeste görülmez. Yan etkilerden kaçınmak için doğum kontrol haplarını kullanacak hastaların iyi seçilmesi gerekir, herkes için uygun bir yöntem değildir. 35 yaşından büyük ve sigara kulanan hastalarda ciddi yane etki risklerinden dolayı kesinlikle kullanılmaması gerekir.

Yan etkileri nelerdir?
- Bulantı en sık görülen yan etkidir
- Kusma nadiren görülür
- Başağrısı
- Migreni olanlarda ağrılarda şiddetlenme
- Memelerde hassasiyet ve dolgunluk
- Adetler arası lekelenmeler
- Sivilce
- Vajinal akıntıda artış olabilir
- Safra kesesi taşlarında artış olabilir
- Tansiyon problemi olan hastalarda tansiyon yükselmesine neden olabilir.
- Depresyon, duygu durum bozuklukları
- Kilo alımı genellikle yapmaz veya çok az yapabilir.
- Adet görememe nadiren olabilir.
- Progesteron kırılma kanaması olabilir. (Adet aralarında lekelenme)
- Damar tıkanıklığı riskinin artması en ciddi yan etkilerinden birisidir. Doğum kontrol haplarına bağlı damar tıkanıklığı ve tromboemboli riski ayrı bir konuda detaylı olarak anlatılmıştır, buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.
- Emzirenlerde süt miltarını ve sütün kalitesini azaltır.
- Cinsel istek (libido) nadiren azalabilir.

Aşağıdaki yan etkiler görüldüğünde doğum kontrol hapı hemen kesilmelidir:
Bu yan etkileri gözlemlediğinizde hapı hemen keserek doktorunuza başvurmalısınız. Bazı durumlarda hapın tamamen kesilmesi gerekir, bazı durumlarda hapa bağlı ciddi bir komplikasyon gelişmiş olabilir ve bunun tedavisi gerekebilir.
- Görme bozukluğu, çift görme
- Şiddetli baş ağrısı
- Vücudun tek tarafında uyuşma ve güçsüzlük (damar tıkanıklığı gelişmiş olabilir)
- Şiddetli göğüs ağrısı
- Nefes darlığı
- Konuşma bozukluğu (serebrovasküler olay, inme gelişmiş olabilir)
- Bacakta ağrı ve şişme
- Adet gecikmesi (gebelik oluşmuş olabilir)
- Memede kitle veya şişlik farkedilmesi
- Göğüslerden süt veya sıvı gelmesi (galaktore)

İlgili Konular:
- Doğum Kontrol Hapı
- Doğum Kontrol Hapı Damar Tıkanıklığı Yapar Mı?

Tamamını >>

DOĞUM KONTROL HAPI NASIL KULLANILIR?

Doğum kontrol haplarının (OKS) kesinlikle doktor kontrolü dışında kullanılmaması gerekir, sakıncalı olabilir. Doktorunuz uygun görmüşse ilk kutuya adetin ilk günü başlamanız gerekir. Günün hangi saatinde aldığınız önemli değildir, sabah, öğlen veya akşam hapları içebilirsiniz. Ancak her gün yaklaşık aynı saatlerde alınması gerekir. Bir gün sabah diğer gün akşam alınması uygun değildir, koruyucu etkisini azaltır.

21 tablet içeren doğum kontrol hapları:
Ülkemizde doğum kontrol haplarının çoğunun içerisinde yirmibir adet tablet vardır. İlk kutuya adetin ilk günü başlayarak her gün yaklaşık aynı saatlerde bir tablet içmeye devam ederek 21 tablet bitirilmeli ve bittikten sonra 7 gün ara vermek gereklidir. Bu 7 gün içerisinde her hangi bir gün adet başlayacaktır. Adetin başladığı güne aldırmadan mutlaka yedi gün ara vererek sekizinci gün yeni doğum kontorl hapı kutusuna başlamak gerekir. Yeni kutunun adetin ilk günü olması gerekmez, ilk gün kuralı sadece ilk kutu için gereklidir. Yeni kutuya syedi gün aradan sonra sekizinci gün başlanarak aynı şekilde haplar içilir ve kutu bitince tekrar yedi gün ara verilerek sekizinci gün yeni kutuya başlamak gerekir. Burada dikkat edilmesi gereken kural kutular arasında adet ne zaman başlarsa başlasın, kaç gün sürerse sürsün hatta adet başlamasa bile mutlaka yedi gün ara vererek sekizinci gün yeni kutuya başlanması gerektiğidir.

Doğum kontrol hapı ilk  kullanılmaya başlanırken adetin ilk günü başlanırsa ilk ayda korunma sağlar. Adetin ilk günü başlanılmadığında ilk ay korumayabilir, bu durumda ilk ay prezervatif gibi ek korunma yöntemleri kullanmak gerekir.

28 tablet içeren doğum kontrol hapları:
Bazı doğum kontrol haplarında 28 tablet bulunmaktadır. Bunların 21 tablet içeren haplardan etki olarak veya yan etki olarak bir farkı yoktur. Tek fark bu kutularda son 7 tabletin hormon içermemesidir. Kutudaki son 7 hap boştur (plasebo) veya demir ilacı içerir. İlk 21 hap hormon içerir. Bu tür yirmisekiz tabletlik hapları kullanırken aynen diğerlerinde tarif edildiği gibi kullanmak gerekir. İlk kutuya başlardan adetin ilk günü başlamak gerekir yalnız sonraki kutulara hiç ara vermeden devam etmek gerekir. Son 7 hapta hormon bulunmadığı için zaten 7 gün ara vermiş gibi olmaktadır.

Hapların sırası önemli mi?
Doğum kontrol haplarının içerisindeki bütün haplar aynıdır, bir fark yoktur. Aynı miktarda aynı hormonlardan içerirler. Bu nedenle sırasıyla olmadan ortalardan alınan bir hap problem yaratmaz. Ama yine de düzenli içme alışkanlığı edinmek için hapları kutudaki şekilde gösterildiği gibi sırasıyla okları veya günleri takip ederek almak faydalıdır. 28 tabletlik kutulardaki son 7 hap hormon ilacı içermediği için bu kuralın dışındadır, onlar mutlaka en son alınmalıdır. (İçerisindeki hapların farklılık gösterdiği trifazik haplar ülkemizde bulunmamaktadır, ülkemizde monofazik haplar vardır.)


İlgili Konular:
- Doğum Kontrol Hapı
- Doğum Kontrol Hapımı İçmeyi Unuttum, Ne Yapmalıyım?

Tamamını >>

BİTKİSEL DOĞUM KONTROL HAPLARI VAR MI?

BİTKİSEL DOĞUM KONTROL YÖNTEMİ VAR MI?
Bu soruları hastalarımızdan zaman zaman duymaktayız. Ülkemizde bitkisel olanın her zaman daha zararsız olduğu sanıldığı için doğum kontrol yöntemlerinde de bitkisel olan var mı, bitkisel doğum kontrol hapı var mı diye arayışa giren hastalar zaman zaman olmaktadır. Öncelikle herşeyin bitkisel olanı zararsızdır, daha faydalıdır demek yanlış olur. Bitkiler de içerdikleri bazı maddelerden dolayı bazı hastalıklarda etki gösterebilirler ama bitkilerin içerdiği maddelerin türleri ve miktarları kontrol edilemediği için faydadan çok zararlar verebilir ve istenmeyen yan etkiler görülebilir. İlaçların da başlıca özelliği budur zaten, yani içerisindeki maddelerin çeşitleri ve miktarları bellidir.

Doğum kontrol yöntemlerine gelince bitkisel doğum kontrol yöntemi yoktur. Bitkisel doğum kontrol hapı yoktur. Halk arasında bazı doğum kontrol haplarının bitkisel sanılması çok ilginçtir ama tamamen asılsızdır. Malesef bazı reklam ve tanıtımlar insanları bu şekilde yanıltıyor olabilir. Bütün doğum kontrol hapları aynı hormonları içerirler, hepsinde östrojen ve progesteron hormonu bulunur. Östrojen ve progesteron hormonlarını içermeyen bir doğum kontrol hapı yoktur. (Minipill denen haplarda sadece progesteron bulunur ancak eskiden olmasına rağmen uzun yıllardır ülkemizde yoktur bu haplar.) Östrojenin veya progesteronun türü değişebilir ancak hepsinde mutlaka bu hormonlar bulunur ve başka bir ek ilaç maddesi bulunmaz. Doğum kontrolü zaten hormonal olarak hassas bir durumdur ve bitkisel bir çözümü de olamaz. Doğum kontrol hapları aynı hormonları içerdiği için yan etkileri de hepsinde hemen hemen aynıdır. Bu konuda yanılmayınız. Doğum kontrol haplarını kullanmadan önce hepsinin yan etkileri olabileceğini, yan etkisi hiç olmayan bir doğum kontrol hapı olmadığını, başlıca yan etkilerin hepsinde aynı olduğunu biliniz ve yan etkiler hakkında deyaılı bilgi edininiz. Aşağıdaki linklerden bu konularda detaylı bilgi edinebilirsiniz.


İlgili Konular:
- Doğum Kontrol Hapları

Tamamını >>

DOĞUM KONTROL HAPI KULLANANLARDA DAMAR TIKANIKLIĞI RİSKİ

Doğum kontrol hapları (Oral kontraseptif, OKS) damar tıkanıklığı yapar mı? konusu özellikle son günlerde medyada yoğun olarak tartışılan bir konu olmasına rağmen aslında eskiden bu yana bilinen bir bilgidir bu, yeni bir gelişme değil. Doğum kontrol hapları damar tıkanıklığı riskini arttırır, ancak önemli olan ne kadar arttırır? hangi hastalarda arttırır? hangi hastalarda bu nedenle kullanılması sakıncalıdır? gibi sorulardır...

Venöz tromboemboli: Toplar damarlarda tıkanıklık olmasıdır.
Arteriel tromboemboli: Atar damarlarda, kalp ve beyin damarlarında tıkanıklık olmasıdır. Örneğin: inme (serebrovasküler olay), myokard enfarktüsü.

Doğum kontrol hapı kullananlarda venöz tromboemboli ve arteriel tromboemboli riski artmaktadır. Venöz tromboemboli daha sık görülmektedir. Arteryel tromboemboli risk artışı daha çok yüksek doz östrojen içeren hap kullanan, ileri yaşta, sigara içen, hieprtansif hastalarda olmaktadır.

Venöz tromboz denilen damar tıkanıklığı vücutta toplar damarlarda olan pıhtılaşma sonucu oluşan tıkanıklıklardır, özellikle bacaklardaki toplar damarlarda olur bu (DVT, derin ven trombozu). Buradaki pıhtılardan kopan parçalar kalbe ve beyine giderek (inme) oralardaki damarlarda da tıkanmaya neden olabilir. Doğum kontrol hapları kullanmak venöz tromboz riskini arttırır. Peki ne kadar arttırır? Kimlerde daha çok arttırır? Bu konuda en önemli risk faktörü sigara! Sigara kullananlarda doğum kontrol haplarına bağlı damar tıkanıklığı gelişme riski daha yüksektir. Bu nedenle özellikle 35 yaşından büyük sigara kullanan bayanlara başka hiçbir sorunu olmasa bile doğum kontrol hapı önerilmez.

Doğum kontrol haplarındaki damar tıkanıklığı riski östrojen içeren diğer hormon ilaçlarında da görülmektedir.

Kimler daha riskli?

Özetle yaşı genç de olsa sigara içmese de doğum kontrol hapları her kadında damar tıkanıklığı riskini arttırır. Ancak bu küçük bir risk artışıdır. Bu risk 35 yaşından büyük, şişman ve sigara kullanan kadınlarda daha fazla artmaktadır.

Doğum kontrol hapı kullanan kadınların kaçında damar tıkanıklığı görülür?

Önemli bir soru da budur. Çünkü doğum kontrol hapı kullanan kadınlarda damar tıkanıklığı riskinin ortalama 1-4 kat artmasına rağmen, damar tıkanıklığı toplumda çok nadir görülen bir hastalık olduğu için doğum kontrol hapı kullananlarda da çok nadir görülmektedir. Farklı araştırmalar farklı oranlar birdirse de ortalama riskin hap kullananlarda 1-4 kat arttığı saptanmıştır ve bu risk artışı sonucunda her yıl doğum kontrol hapı kullanan her 100 bin kadından 5'inde damar tıkanıklığı gelişmektedir. (Kaynak)

Doğum kontrol haplarının hepsi aynı (östrojen ve progesteron) hormonları içerir, hiçbir doğum kontrol hapı bitkisel değildir. Hepsinin etkileri ve yan etkileri aynıdır. İçerisindeki östrojen dozu az olan haplarda damar tıkanıklığı riski daha azdır. Yani risk artışı ilacın dozuna ve kullanım süresine bağlıdır.
Sadece progesteron içeren haplar (minipill) ve sadece progesteron içere iğneler de doğum kontrolü amaçlı kullanılmaktadır, bu ilaçlarda östrojen hormonu bulunmadığı için tromboembolik olay (damar tıkanıklığı) riski yoktur.

Damar tıkanıklığı için diğer risk faktörleri:

Doğum kontrol hapı kullanılmasa bile aşağıdaki durumlarda damar tıkanıklığı (DVT) riski artmaktadır. Bu riskleri bulunduran kişiler doğum kontrol hapı kullanırlarsa risk daha da artar.
Bu risk faktörleri:
- Obezite
- Sigara kullanmak
- Ameliyat olmak
- Pıhtılaşma bozuklukları (Kalıtsal trombofililer, antifosfolipid antikor sendromu)
- İleri yaş (35 yaş üstü)
- Daha önce damar tıkanıklığı geçirmiş olmak
- Hareketsizlik, uzamış hayat istirahati
- Travma
- Kanser
- Diyabet
- Orak hücreli anemi
- Dehidratasyon
- Myeloproliferatif hastalıklar
- Enfeksiyon hastalıkları
- SLE

OKS kullanımında pıhtılaşma faktörlerindeki değişiklikler:
Doğum kontrol hapı (OKS) kullanımının damar tıkanıklığına neden olmasının nedeni pıhtılaşma faktörlerinde yaptığı değişikliklerdir. Doğum kontrol hapı kullananlarda kandaki pıhtılaşma faktörlerinde şu değişiklikler oluşur:
- Fibrinojen (faktör 1) ve Faktör 7, 8, 10 artar.
- Protein C, protein S ve antitrombin 3 azalır.
- Plazminojen aktivatör inhibitörü (PAI-1) artar.
- Antiplazmin azalır.
- Parsiyel tromboplastin zamanı ve protrombin zamanı kısalır.

İlgili Konular:
- Doğum Kontrol Hapı
- Doğum Kontrol Haplarının Yan Etkileri
- Hamilelikte İnme (Felç)

Tamamını >>

DOĞUM SONRASI KORUNMA YÖNTEMLERİ

Doğum sonrası (postpartum) hangi koruma yöntemleri kullanılabilir ?
İki gebelik arasındaki ideal süre 2 yıldır. Bu nedenle doğumdan hemen sonra bir korunma yöntemi seçip uygulanmalıdır.

- Bebeği emzirmeyi düşünen anne eğer, hap ile korunmak istiyorsa, doğumdan bir hafta sonra sütü kesmeyen ve bebeğe zarar vermeyen mini hapları kullanmaya başlayabilir. Her gün aynı saatte bir tane alınmalıdır. (ancak bu haplar halen ülkemizde bulunmamaktadır).
- Herhangi bir nedenle anne bebeğini emzirmiyorsa, normal korunma haplarına (oral kontraseptif) doğumdan 21 gün sonra başlayabilir. Bu hapları da her gün aynı saatte almak gerekir.
- Spiral (RİA) ile korunmak isteyenler, doğumdan 6 hafta sonra doktor kontolünde bir sakınca yoksa taktırabilirler. Adet görmek şart değildir.
- Bir daha gebelik istemeyen kadın doğumdan 48 saat sonra veya 6 hafta sonra tüplerini bağlatabilir. Tüpler; ufak bir cerrahi girişimle bağlanır. Tüplerin bağlanması; sadece ovum ile spermiumun karşılaşmasını önler. Eşlerin cinsel yaşamını etkilemez. Adet düzenini bozmaz. Erken menopoza neden olmaz. En etkili korunma yöntemidir.
- Emziren kadınlar için 3 aylık iğne enjeksiyon yöntemi doktor kontrolünde kullanılabilir. Doğumdan 6 hafta sonra adetli olsun yada olmasın yaptırabilirler.
- Doğumdan 6 hafta sonra deri altı implantı uygulanabilir.
- Vazektomi: Erkekte sperm kanallarının bağlanarak erkeğin üreme sıvısında sperm olmamasını sağlayan bir işlemdir. Birdaha hiç çocuk sahibi olmak istemeyenlere uygun bir yöntemdir.
- Diğer yöntemler; vajene konan fitiller, prezervatif (kondom), dışarı boşalma vs. etkili korunma yöntemleri değildir. Bu yöntemlerle korunanların gebe kalma şansı çok yüksektir.

Doğumdan ne kadar sonra korunmaya başlamalıyım ?
Emzirme gebelikten korur mu?
Emzirme gebelikten kısmen korur fakat gece dahil çok düzenli emzirenlerde yüksek oranda korunma sağlar. O yüzden emzirdiğiniz sürece korunmanıza gerek yok demek çok yanlış olur. Gece dahil çok düzenli emzirenlerde hiçbir katı - sıvı ek gıda vermeyenlerde doğumdan 6 ay sonrasına kadar emzirmek gebelikten koruyabilir. Yine de hiçbir zaman emzirmenin koruyuculuğuna güvenmemek gerekir ve doğumdan 1 ay sonra başlayarak korunma yöntemi kullanmak gerekir.
Aralıklı yada düzensiz emzirenler ve ek gıda verenlerde emzirmek güvenli olarak korumaz bu yüzden bu kişiler doğumdan 3 hafta sonra uygun bir yöntemle korunmaya başlamalıdır. Aksi taktirde emzirirken de gebelik oluşabilir.


İlgili Konular:
- Gebelikler Arasında Ne Kadar Ara Vermek Gerekir?
- Doğum Kontrol Yöntemleri
- Doğumdan Sonra Adet Düzensizliği ve Adet Görememe

Tamamını >>

DOĞUM KONTROL HAPI (ORAL KONTRASEPTİFLER)

KOMBİNE ORAL KONTRASEPTİFLER (OKS)

Doğum kontrolü için kullanılan  haplar iki gruptur. Birincisi hem östrojen hem progesteron hormonu içeren kombine oral kontraseptif ilaçlardır. İkincisi sadece progesteron içeren haplardır (minipill). Doğum kontrol hapı denilince akla öncelikle çok daha yaygın kullanılan birinci grup gelir. Bu sayfada bagsedilen birinci grup ilaçlardır.

Bu hapların hepsi hormon içerir, hormon içermeyeni yoktur, bitkisel doğum kontrol hapı diye bir ilaç yoktur. Bu konuda ayrıntılı bilgiye buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Doğum kontrol haplarına adetin ilk 5 günü başlanabilir, mümkünse ilk günü başlanması o ay için de yüksek oranda korunma sağlar. 21 gün süreyle ara vermeden günde bir tablet alınır, 7 günlük arayı takiben tekrar hapa başlanır. Kullanan kişi ara verdiği 7 günlük dönemde adet görür. İlaç korunmaktan vazgeçene kadar 21 gün ilaç, 7 gün ara şeklinde kullanır. İlaç kullanılırken en önemli olay günlük tabletleri unutmamaktır çünkü unutulduğunda koruyuculuk etkinliği azalır.

İlaç bırakıldıktan kısa bir süre sonra kadın tekrar doğurganlık kapasitesine ulaşır.

Doğum kontrol hapları gebeliği nasıl engeller?
- Ovulasyonu (yumurtlamayı) engellemek en önemli etki mekanizmasıdır. Bunu hipofizden FSH ve LSH salınımını azaltarak yaparlar.
- İçeriğindeki progestin sayesinde servikal mukusu kalınlaştırır, spermin rahim içerisine gerçmesini zorlaştırır.
- İçeriğindeki progestin sayesinde tubal motiliteyi azaltır, sperm ve ovum transportunu bozar.
- İçeriğindeki progestin sayesinde endometriumu  implantasyona uygunsuz hale getirir.

Oral kontraseptifler hem östrojen hem progesteron içerir ancak genital sistem üzerinde progestajenik etkileri daha baskındır.

Doğum kontrol haplarının gebelikten koruma dışındaki faydaları:
- Adetlerin düzenli olmasını sağlar.
- Adet kanamasının miktarını azaltarak fazla kan kaybını önler, kansızlığı önler.
- Adet sancısını (dismenore) azaltır.
- Endometrium (rahim) kanserini azaltır.
- Over (yumurtalık) kanserini azaltır.
- Kolon (kalın barsak) kanserini azaltır.
- Benign meme hastalıklarını azaltır (fibrokistik hastalıklar). Meme kanserini arttırmazlar.
- Ektopik gebelik insidansı azalır.
- Osteoporozu (kemik erimesi) azaltır.
- Fonksiyonel over kistlerini azaltır.
- Pelvik enflamatuar hastalıkları azaltır.
- Aşırı tüylenmeyi (hirsutismusu) azaltır.
- Endometriozise bağlı ağrıyı azaltır.
- Premenstrüel sendrom şikayetlerini azaltır.
- Perimenopozal şikayetleri azaltır.
- Myom görülme sıklığını azaltır.
- HDL'yi arttırıp LDL'yi azalttığı için aterosklerozu azaltıcı etkisi olabilir. (Total kolesterol ve trigliserid artar)

Doğum kontrol haplarına bağlı damar tıkanıklığı (venöz tromboz) riski konusunda detaylı bilgiye buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Doğum kontrol haplarını kimler kullanamaz?
Bu konuda ayrıntılı bilgiye buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Doğum kontrol hapı cinsel isteğimi azaltır mı?
Doğum kontrol hapı kullanan çoğu kadının böyle bir şikayeti olmaz. Hatta doğum kontrol hapı ile çok güvenli korunduğunu bilerek ilişkiye girdikleri için kendilerini daha rahat ve daha iyi hissettiklerini söylerler. Çok az sayıda kadın ise doğum kontrol hapının cinsel isteğini (libido) azalttığını ifade eder.

Doğumdan sonra doğum kontrol kapı kullanmaya başlayabilir miyim?
Doğumdan sonra bebeğini emziren anneler doğum kontrol haplarını 6 aya kadar kullanmamalılar. Doğum kontrol hapları süt miktarını azaltır.Doğumdan sonra bebek emzirmeyen anneler doğum kontrol hapını 3 hafta geçtikten sonra (doktor muayenesinde bir engel yoksa) kullanabilirler. Doğum kontrol hapı ile korunmak her kadına uygun değildir, sizin için uygun olup olmadığını doktorunuz değerlendirmelidir.

Doğum kontrol hapı ile korunmak ne kadar başarılıdır?
Haplar düzenli alındığında, unutulmadığında ve yeni kutuya vaktinde başlandığında başarı oranı yüzde 99'u bulur. Fakat haplar unutulursa, düzensiz kullanılırsa bu oran %90'lara kadar düşebilir.

Doğum kontrol hapını bıraktıktan ne kadar sonra gebe kalabilirim? Ara vermeden gebe kalırsam bebeğe zararı olur mu?
Doğum kontrol hapını kestiğiniz andan itibaren gebe kalma yeteneğinizi hemen geri kazanırsınız, belli bir süre geçmesi gerekmez.
Hapları kestikten hemen sonra gebe kalmanızın da bebeğe herhangi bir zararı olmaz. Gebe kalmak için ara vermenize, belli bir süre geçsin diye beklemenize gerek yoktur.

Doğal bitkisel ilaçlar doğum kontrol haplarını etkiler mi?
Doğal bitkisel ilaçlardan bazıları doğum kontrol haplarının etkisini azaltabilir ve durumda istenmeyen gebelikler oluşabilir. Bu bitkilerden en iyi bilineni Sarı kantaron (St. John’s wort) dür. Latince Hypericum perforatum olarak bilinenen bu bitki halk arasında Sarı kantaron, St. John’s wort, yara otu, binbirdelik otu, mayasıl otu, kantaron çiçeği gibi isimlerle anılır. Genellikle antidepressan olarak kullanılır. Bu bitki karaciğer sitokrom P450 enzimlerini indükleyerek doğum kontrol hapının yıkımını hızlandırır ve etkisini azaltır.

Doğum kontrol hapları ile etkileşen ilaçlar ve antibiyotikler?
- Rifampin ve diğer bazı antibiyotikler doğum kontrol hapının etkisini azalttığı için bu antibiyotikleri kullanan hastaların kondom gibi ek bir korunma yöntemi daha kullanması gerekir. Kullandığınız antibiyotik korunmayı etkiler mi konusunda doktorunuza danışmanız gerekir.
- Epilepsi ilaçları (antikonvülzan) ilaçların çoğu doğum kontrol haplarının etkisini azaltırlar, bu konuda doktorunuza danışmalısınız.
- Doğum kontrol hapları bazı ilaçların kan düzeyinin azalmasına veya artmasına neden olabilirler. Bu nedenle başka ilaçları kullanırken doktorunuza danışmalısınız.


İlgili Konular:
- Bitkisel Doğum Kontrol Hapları Var mı?
- Doğum Kontrol Hapları Nasıl Kullanılır?
- Doğum Konrol Haplarının Yan Etkileri
- Doğum Kontrol Hapları Damar Tıkanıklığı Yapar Mı?
- Doğum Kontrol Hapı Kullanırken Hamile Kalmak
- Doğum Kontrol Hapı Kullanırken Kanama, Adet Veya Lekelenme Olması
- Doğum Kontrol Hapı Kilo Aldırır Mı?
- Kimler Doğum Kontrol Hapı Kullanmamalı?
- Doğum Kontrol Hapımı İçmeyi Unuttum, Ne Yapmalıyım?
- Sadece Progesteron İçeren Haplar (Minipill)
- Doğum Kontrol İğneleri

Tamamını >>