TÜP BEBEKTE YUMURTANIN DÖLLENMESİ

YUMURTA VE SPERMİN BİRLEŞMESİ (FERTİLİZASYON)
Yumurta toplama (OPU) işlemi ile toplanan yumurtalardan olgun olanlar seçilir ve inkübatörde uygun ısıda 2-4 saat kadar bekletilir, daha sonra döllenme işlemi uygulanır. Bu esnada erkek mastürbasyon yöntemi ile sperm verir. Sperm veremeyen veya azoospermi olan erkeklerdden mikro TESE yöntemi ile sperm alınır. Sıradaki aşama toplananan yumurta ve spermlerin döllenmesidir. Döllenme sonrası embriyo oluşur, embriyo daha sonra rahim içerisinde gelişerek bebeği meydana getirecektir.

Döllenme diğer adı ile fertilizasyon işlemi iki şekilde yapılabilir:
IVF (in-vitro fertilizasyon): Bu yöntemde erkeğin verdiği meniden hazırlanan binlerce sperm yumurta hücresinin yanına bırakılır ve spermlerden birisi yumurtayı kendiliğinden döller. Buna klasik tüp bebek yöntemi denir. Bu işlemde her bir yumurta hücresi başına 50 bin-100 bin sperm verilir.
ICSI (Mikroenjeksiyon): Bu yöntemde ise sadece tek bir sperm mikroskopik yöntemlerle bir yumurtanın içerisine verilir ve döllenme sağlanır. Günümüzde ICSI yönemi daha yaygın uygulanmaktadır, döllenme şansı daha yüksektir.
Mikroenjeksiyon işlemi için uygun olan yumurta hücreleri metafaz -II aşamasındaki hücrelerdir. Metafaz-I yumurta hücreleri tam olgun olmadığı için döllenme amacıyla kullanamaz ancak bazıları gün içerisinde metafaz-2 aşamasına geçebilir, bu durumda döllenme için kullanılabilirler.
Mikroenjeksiyon (ICSI) hakkında ayrıntılı bilgiye buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Hangi hastalarda ICSI (mikroenjeksiyon) yöntemi tercih edilir:
- Sperm sayısı çok az, azoospermi, mikro TESE ile sperm elde edilen hastalar
- Daha önce klasik IVF yöntemi ile başarısız olan hastalar
- Preimplantasyon genetik tanı (PGD) uygulanacak hastalar
- Nedeni açıklanamamış infertilite

Döllenme işlemi sonrası döllenmiş yumurtalar kültür ortamına konur ve çoğalması beklenir. Döllenme işleminden 18 saat sonra hücre kontrol edilir, döllenme olmamışsa tek çekirdek izlenir, döllenme olan hücede çekirdek sayısı ikiye çıkmış olarak izlenir.
Belli bir süre sonra döllenmiş yumurtalardan oluşan embriyolar anne rahminin içerisine konulur. Buna transfer işlemi denir. Transfer işlemi öncesinde rahim içerisine kaç embriyo konulacağına karar verilir.

Döllenme olmaması:
 Yumurtaların hepsinin her uygulamada döllenmesi beklenmez. ICSI uygulamasında döllenme oranı daha yüksektir (%80). Bazı hastalarda toplanan bütün yumurtalar döllenir, bazı hastalarda yumurtaların bir kısmı döllenir, çok nadiren hiçbir yumurtanın döllenmediği olabilir. Yumurtanın döllenmiş olması da yetmez, döllenmiş yumurtanın 2-4-8 hücreli oalcak şekilde bölünerek çoğalması gerekir. Bu bölünme safhası bazı yumurtalarda gerçekleşmeyebilir.

Embriyo dondurma işlemi:
Döllenme sonucu elde edilen kaliteli embriyolardan fazla kalanlar dondurulabilir ve daha sonraki tüp bebek tedavilerinde kullanılabilirler. Bu sayede tekrar tüp bebek uygulaması gerekirse yumurta oluşturma, yumurta toplama ve döllenme aşamalarının uygulanmasına gerek kalmadan direkt embriyo transferi yapılabilir. Embriyo dondurma hakkında ayrıntılı bilgiye buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Tüp bebekte döllenme nasıl gerçekleşir videosu izle:
Videoda önce klasik (IVF) ile döllenme yöntemi, sonra ICSI ile döllenme yöntemi ve aralarındaki farklar anlatılmaktadır.



İlgili Konular:
- Mikroenjeksiyon (ICSI)
- Tüp Bebek Aşamaları

Tamamını >>

SPERM VE YUMURTANIN BİRLEŞMESİ (DÖLLENME)

DÖLLENME (FERTİLİZASYON, KONSEPSİYON)
Yumurta hücresi:
Yumurta hücreleri doğumdan itibaren kadın vücudunda yumurtalıklarda bulunur ancak yumurtlama (ovulasyon) olayı gerçekleşmez. Yumurtlama yani ovulasyon olayının gerçekleşmesi ergenlik dönemine geçiş ile 10 yaş civarında başlar ve bu dönemden sonra kadın yumurtalıklarından her ay bir yumurta hücresi salınır. Bu salınma sayesinde hem gebelik mümkün hale gelir hem de her ay adet kanaması görülebilir.
Her adet döneminden sonra kadın yumurtalıklarında bulunan binlerce immatür yumurta hücrelerinden birisi olgunlaşmaya başlar, matür ovaryan fülikül halini alır. Bu olgunlaşan fülkül içerisindeki yumurta hücresi (oosit, ovum) yumurtlama döneminde folikül kesesinin çatlamasıyla yumurtalıktan sılarıya salınır. Bütün bu aşamaların gerçekleşemsinde bazı hormonlar rol alır.

Sperm:
Erkek vücudunda testislerde üretilen sperm hücreleri, epididim ve seminal veziküllerden gelen sıvılar ile birlikte ilişki sonrasında dışarıya atılır buna ejakülasyon denir.

Resmi büyütmek için üzerine tıklayın

Sperm ve yumurta hücresinin birleşmesi (Döllenme):
Yumurtlama döneminde yumurtalıktan salınan yumurta hücresi (oosit) tüplerin uç kısmındaki fimbria denilen tüyümsü yapılarca tutulur ve tüp içersine alınır. Bu şekilde yumurt aahücresinin döllenme ve rahim içerisine ilerleme yolculuğu başlamış olur. Cinsel ilişki sonrasında vajine içerisine dökülen sperm hücreleri de buradan rahim içerisine ve tüp (tuba) içerisine ilerlemeye başlar. Sperm ve yumurta hücresinin tüp içerisinde birleşmesi yani döllenmesi sonrası oluşan yeni tek hücreye zigot adı verilir. Zigot bölünerek rahim içerisine doğru ilerler, rahim içerisine yapışarak yerleşir ve burada da bölünmeye devam ederek ebriyoyu, fetusu (yani bebeği) oluşturur.

Tuba uterine = tuba = Halk arasında bu organa tüp denir : Rahim ve yumurtalıklar arasında uzanan boru şeklinde ince uzun organdır. Yumurta hücresinin yumurtalıktan rahime ulaşmasını sağlar. Kadın üreme organları hakkında ayrıtılı bilgiye buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Sperm ve yumurta hücresi nerede birleşir?
Sperm ve yumurtanın birleşmesi yani döllenme (konsepsiyon, fertilizasyon) tüplerin içerisinde gerçekleşir. Döllenme sıklıkla tüplerin ampulla denilen geniş bölgesinde meydana gelir.

Sperm ve yumurta hücresinin döllenme öncesi ve sonrasındaki hareketleri hakkında bazı bilgiler:
- Ovulasyon yani yumurtlama gerçekleştikten sonra yumurta hücresinin tüp içerisine geçmesi 2-3 dakika alır.
- Zigot (sperm ve yumurtanın birleşmesinden oluşan hücre) tüp içerisinde ortalama 3 gün kalır, bu esnada rahim (uterus) içeirisne doğru ilerler. Yani yumurtlama olayından 3 gün sonra zigot (artık adı blastokist'tir) rahim içerisinde olur.
- Zigot rahim içerisine doğru bölünerek ilerlediği için içerisinde boşluk içeren bir hücre topluluğu halini alır buna blastokist adı verilir. Blastokist rahim içerisine vardıktan ortalama 3 gün (2-4 gün arası) sonra rahim içerisine yapışır, buna implantasyon denir.
- Yani toplamda yumurta hücresi salındıktan sonra döllenme, tüp içerisinde rahime doğru ilerleme ve rahim duvarına yerleşme aşamalarında 6 günlük bir süre geçer.
- Bu nedenle kanda B-HCG denilen gebelik hormonunun tespit edilmesi yumurtlamadan sonra en erken 6. günde mümkün olur hatta çoğunlukla yumurtlamadan 8-10 gün sonra tespit edilebilir.
- Rahim içerisinde blastokistin yerleştiği yer çoğunlukla rahim arka duvarının üst kısmında orta hatta yer alır.
- Tüpte sperm ve yumurtanın birleşmesinden oluşan zigot hücresi rahim içerisine gelinceye kadar 8 hücreli top şeklinde bir yapı haline gelir buna morula denir. Morula rahim duvarına yerleşemden önce çoğalmaya devam eder ve 50-200 hücre içeren içerisi boşluklu bir yapı haline gelir, buna blastokist denir.

Yumurta hücresi ne kadar süre yaşayabilir?
Yumurta hücresi kadın vücudunda yumurtalıktan salındıktan sonra ortalama 1 gün (24 saat) yaşayabilir.

Sperm hücresi ne kadar süre yaşayabilir?
- Sperm hücresi ilişki sonrası kadın vajinasına ulaştıktan sonra ortalama 3 gün (en fazla 5 gün) yaşayabilir. Bu nedenle yumurtlama olmadan 3 gün önce gerçekleşen bir ilişki bile gebelik oluşmasına sebep olabilir. Ancak yumurta hücresi en fazla bir gün yaşayabildiği için yumurtlamanın üzerinden 1 günden fazla süre geçtiğinde ilişki olsa ve sperm olsa dahi hamilelik oluşamayacaktır.

Alttaki videoda yukarıda anlatılan döllenme (fertilizasyon) aşamaları animasyon şeklinde gösterilmektedir. Sperm hücrelerinden sadece bir tanesi ile yumurtalıktan salınan yumurta hücresi tubanın ampulla bölgesinde (tüpte) buluşmaktadır. Burada birleştikten sonra çoğalarak rahim içerisine ilerlemektedir ve rahim içerisine yerleşmektedir:


İlgili Konular:
- Gebeliğin Oluşumu
- Yumurta Çatlaması Nedir?
- Spermlerin Vajinadan Dışarıya Akması Gebeliği Engeller Mi?

Tamamını >>