KAPALI RAHİM ALMA AMELİYATI (LAPAROSKOPİK HİSTEREKTOMİ)

Laparoskopik histerektomi diğer laparoskopik ameliyatlar gibi son 20 yılda giderek artan şekilde uygulanmaktadır. Histerektomi yani rahmin alınması ameliyatı çoğu zaman açık yöntemle uygulanan bir ameliyat olsa da bazı durumlarda kapalı yöntemle yani laparoskopik olarak gerçekleştirilmesi mümkündür. Laparoskopik (kapalı yöntemle) ameliyat nedir, nasıl yapılır, avantajları nelerdir gibi konularda ayrıntılı bilgiye buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz. Kapalı rahim alma ameliyatında over kisti ve diğer jinekolojik ameliyatlarda olduğu gibi genellikle göbekten ve kasık bölgelerinden yaklaşık 1 santimetrelik küçük delikler vasıtasıyla karın içerisine kamera ve diğer aletler yerleştirilir, ameliyat bu şekilde gerçekleştirilir. Diğer laparoskopik ameliyatlar gibi genel anestezi ile gerçekleştirilir, spinal veya epidural anestezi (belden aşağısının uyuşturulması) ile yapılması mümkün değildir.

Kapalı yöntemle rahmin alınması (laparoskopik histerektomi) ameliyatı en yaygın olarak myom, adenomyozis, tedaviye dirençli vajinal kanama, premalign lezyonlar, endometrial hiperplazi gibi nedenlerle uygulanır. Jinekolojik kanserlerde de lenf nodu diseksiyonu dahil olabilecek şekilde uygulanabilmektedir.

Laparoskopik histerektomi serviks (rahim ağzı) dahil alınacak şekilde uygulanabilir (laparoskopik total histerektomi) veya serviks alınmadan uygulanabilir (laparoskopik supraservikal histerektomi). Uterus (rahim) karından dışarıya vajinal yoldan veya morselatör ile karındaki deliklerden çıkarılabilir. Kapalı yöntemle rahim alma ameliyatında gerekli ise yumurtalıklar da alınabilmektedir (ooforektomi).

Uterusun karın içerisinde yeterli çalışma alanı bırakmayacak kadar büyük olduğu durumlarda ve ciddi karın içi yapışıklıklar varlığında laparoskopik yöntem genellikle tercih edilmez.



Kapalı (laparoskopik) rahim alma ameliyatı sonrası:
Kapalı yöntemde açık yapılan rahim alma (histerektomi) ameliyatında olduğu gibi karın bölgesine büyük bir kesi yapılmaz. Bu nedenle ameliyattan sonra yara yeri enfeksiyonu, yara açılması, ağrı gibi problemler çok daha az olur. Hastanın günlük hayatına başlaması ve işine dönmesi daha erken gerçekleşir. Hasta genellikle 1-2 gün hastanede kalır sonrasında taburcu edilir, çalışan hastaların işine dönmesi genellikle 2-3 hafta içerisinde gerçekleşebilir. Ameliyattan ortalama bir ay sonra doktor muayenesinde bir sakınca görülmezse cinsel ilişki başlayabilir. Ameliyattan sonraki ilk hafta çok az miktarda vajinal kanama veya lekelenme olabilir, fazla miktarda kanama ve ağrı durumunda doktora başvurulmalıdır. Ağrı ameliyattan sonraki ilk günlerde hafif derecede olur daha sonra tamamen geçer, ciddi boyutta rahatsız edici bir ağrı ameliyat gününden sonra görülmez genellikle. Ameliyatı yapan doktorun önerileri doğrultusunda banyo, duş vb. işlemlere genellikle ameliyattan 2-3 gün sonra başlanabilir. Eğer ameliyatta yumurtalıklar alınmışsa ameliyattan sonraki haftalarda ateş basması, sıcak basması, terleme gibi menopoz şikayetleri bazı hastalarda başlayabilir, bu durumları doktorunuza iletmelisiniz.
Kapalı rahim ameliyatında rahim ağzı (serviks) alınmışsa ameliyattan sonraki yıllarda smear (simir) testi yapılmasına artık gerek yoktur, ancak rahim ağzı alınmamışsa smear testi yapılmaya devam edilir.

Ameliyattan sonra aşağıdaki durumlarda acilen doktora başvurulmalıdır:
- Ateş
- Fazla miktarda vajinal kanama (adet kanaması kadar veya daha fazla)
- Ağrı kesici alınmasına rağmen çok rahatsız edici karın veya kasık ağrısı
- Kötü kokulu vajinal akıntı
- Bulantı, kusma
- Göğüs ağrısı, nefes alıp vermede zorlanma
- Ciltteki yara yerlerinden beyaz veya kanlı akıntı olması
- Bacaklarda aşırı şişme, renk değişikliği, kızarma, morarma
- İdrar yaparken yanma, ağrı (ameliyattan sonraki ilk günlerde sonda takıldığı için sık görülür)

Laparoskopi yardımlı vajinal histerektomi:
Laparoskopi yardımlı vajinal histerektomi (LYVH, LAVH) ameliyatında ameliyatın ilk kısmı laparoskopik yöntemle karından yapılırken kalan ikinci kısım vajinal yoldan (alttan) tamamlanır. Laparoskopik histerektomide vajinal herhangi bir işlem yapılmaz bütün ameliyat karından tamamlanır. Laparoskopi yardımlı vajinal histerektomi hakkında ayrıntılı bilgiye buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.
Rahim sarkması gibi bazı durumlarda rahim alma ameliyatının tamamı vajinal yoldan yapılabilmektedir, bu durumda karından açık veya kapalı hiçbir işlem yapılmaz, bu ameliyata vajinal histerektomi denir.


İlgili Konular:
- Histerektomi (Rahim Alma Ameliyatı)
- Laparoskopi Yardımlı Vajinal Histerektomi
- Vajinal Histerektomi
- Laparosopik Myomektomi

Tamamını >>

PERİPARTUM (POSTPARTUM) HİSTEREKTOMİ

SEZARYEN HİSTEREKTOMİ (DOĞUM SIRASINDA RAHMİN ALINMASI AMELİYATI)

Peripartum histerektomi, postpartum  histerektomi veya sezaryen histerektomi şeklinde isimlendirilen ameliyat doğum sırasında histerektomi (rahmin alınması) ameliyatıdır. Histerektomi total veya supraservikal şekilde gerçekleştirilebilir. İlk kez 1876 yılında İtalyan Eduardo Porro tanımladığı için Porro ameliyatı diye de isimlendirilir.

Ülkemizde ve dünyada yaklaşık olarak 2000 doğumda bir gerçekleştirilen bir ameliyattır. En sık neden normal doğum veya sezaryen sırasında meydana gelen aşırı kanamadır. Bu kanamaları durdurabilmek için bazen uterotonik ilaçlar, uterin masaj, uterin arter ve hipogastrik arter gibi damarların bağlanması yeterli olabilse de nadiren kanamayı durdurabilmek için histerektomi (rahmin alınması) gerekebilmektedir.

Doğum esnasında histerektomi (rahmin alınması) nedenleri:
- Plasenta previa, plasenta akreta gibi plasentasyon anomalileri nedeniyle aşırı kanama olması
- Uterin atoni nedeniyle aşırı kanama olması
- Uterus rüptürü
- Myomlar
- Pıhtılaşma bozukluklarına bağlı aşırı kanama
- Uterin damar yaralanmaaları
- Hematom
- Uterin enfeksiyon ve sepsis
- Dekolman plasenta

Peripartum histerektomi için risk faktörleri:
- Daha önce sezaryen ameliyatı geçirmiş olmak
- Üçten fazla doğum yapmış olmak
- İkiz gebelikler
- Daha önce myomektomi ameliyatı geçirmiş olmak


İlgili Konular:
- Histerektomi (Rahmin Alınması Ameliyatı)

Tamamını >>

TEK YUMURTALIKLA VEYA TEK TÜPLE GEBELİK

BİR YUMURTALIKLA VEYA BİR TÜPLE HAMİLELİK OLABİLİR Mİ?
Nadiren bazı nedenlerden dolayı sağ veya sol yumurtalıktan (veya tüplerden) birisinin ameliyatla alınması gerekebilmektedir. Tek taraflı yumurtalık veya tüp alınmışsa daha sonra diğer taraftan gebelik oluşma şansı vardır. Tek taraftaki yumurtalık ve tüp birlikte alınsa da (salpingoooferektomi) diğer taraftan gebelik oluşabilir. Önemli olan bir taraftaki yumurtalık ve tüpün kalmasıdır.
Tek yumurtalığı alınan kadının özellikle yaşı ileri değilse gebe kalma şansı vardır ancak tek yumurtalık alınması hormonal rezervi azaltabilir ve bu kadınların hamile kalması bu nedenle bazen zor olabilir. Tek yumurtalık alınması sonucu hormonal rezerv çok azalırsa menopoz bile gelişebilir. Ancak genellikle genç yaşlarda tek yumurtalığın alınması menopoza neden olmaz ve hormon rezervi çok azalmadığı için hamilelik de oluşabilmektedir.

İki yumurtalık veya tüp alınırsa gebelik olabilir mi?
Çok nadiren bazı hastalıklar nedeniyle iki taraftaki yumurtalıların veya tüplerin alınması gerekebilmektedir. İki taraftaki yumurtalık (over) alınırsa kişinin normal yoldan gebe kalma şansı yoktur, tüp bebek ile de gebelik olamaz. Ancak yumurta bağısı ile mümkün olabilir bu da ülkemizde yasaktır. Yumurta bağışı hakkında detaylı bilgiye buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.
İki taraftaki tüpü alınan kişi tüp bebek yöntemi ile gebe kalma şansına sahiptir, tabi tüp bebek için engel olabilecek başka bir durum yoksa.

Rahim alınırsa gebelik olabilir mi?
Rahim alınması ameliyatına histerektomi denir. Rahimi alınan bir kadının normal yollardan gebe kalması mümkün değildir, tüp bebek de yapılamaz. Bu durumda bir kadının çocuk sahibi olmasının tek yolu taşıyıcı annelik ile yumurtasının başka kadının rahmine yerleştirilmesidir. Taşıyısı annelik konusunda detaylı bilgiye buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Yumurtalık ve tüp alınması ameliyatları ile ilgili terimler:
Over: Yumurtalık demektir.         Tuba veya salpenks: Tüp demektir.
Bilateral: İki taraflı.        Unilateral: Tek taraflı  demektir.
Ooforektomi: Yumurtalığın alınması
Unilateral ooforektomi: Tek taraftaki yumurtalığın alınması.
Bilateral ooforektomi: İki taraftaki yumurtalığın birden alınması
Unilateral salpenjektomi: Tek taraftaki tüpün alınması
Bilateral salpenjektomi: İki taraftaki tüpün birden alınması
Unilateral salpingoooforektomi (USO): Tek taraftaki yumurtalık ve tüpün birlikte alınması
Bilateral salpingoooforektomi: Her iki taraftaki yumurtalıkların ve tüplerin hepsinin alınması
Histerektomi: Rahmin alınması

İlgili Konular:
- Tüplerin Tıkalı (Kapalı) Olması
- Yumurtalık ve Tüp Alınması Ameliyatı
- Rahim Alınması (Histerektomi) Ameliyatı

Tamamını >>

HİSTEREKTOMİ (RAHİM ALMA AMELİYATI)

Histerektomi rahimin alınması ameliyatıdır. Jinekoloji kliniklerinde kadın hastalıkları ve doğum uzmanları tarafından en çok yapılan ameliyatlardan birisidir. Genellikle 40 yaş üzeri kadınlarda en sık miyom nedeniyle uygulanır; nadiren daha genç yaşlarda da çeşitli hastalıklar nedeniyle rahmin alınması gerekebilir. Doğum sırasında çok nadiren aşırı kanama olan bazı durumlarda kanamayı durdurmak için rahimin alınması gerekebilir.

Rahim alma ameliyatı ne kadar sürer?
Histerektomi ortalama 1 saat süren bir ameliyattır. 30 dakika kadar kısa veya 2-3 saat kadar uzun sürdüğü de olabilmektedir. Açık ve kapalı yöntemle yapılan ameliyatların süresi yaklaşık eşittir.

Bazı histerektomi tipleri:
Subtotal veya supraservikal histerektomi, rahim ağzının bırakılarak rahimin geri kalan kısmının alınmasıdır.
Radikal histerektomi; bu ameliyatta vajinanın bir kısmı, tüpler, yumurtalıklar, destekleyici ve bağlayıcı dokular, lenf bezleri, rahim ve rahim ağzı tam olarak alınmaktadır.
Porro ameliyatı; sezaryen ameliyatında aynı zamanda rahimin de alınması.
Vaginal histerektomi; rahim ve rahim ağzı, karından değil de vajinadan alınmasıdır.
Laparoskopik  histerektomi (kapalı ameliyat) ameliyatı hakkında ayrıntılı bilgiye buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.



Rahim alma ameliyatı nasıl yapılır?
Üstteki videoda detaylı anlatıldığı gibi rahim alma ameliyatı açık veya kapalı yöntemle yapılabilir. Rahim organı yani uterus normalde küçük bir armut büyüklüğünde 5-6 cm boyundadır, ancak aşırı sayıda büyük miyom içeren rahimler 10-20 cm hatta çok daha büyük boyutlara ulaşabilmektedir. Açık yöntemde karına yaklaşık 10 cm uzunlukta yatay veya dikey bir kesi yapılırken, kapalı yöntemde karında sadece küçük delikler bulunur ve bu deliklerden içeri sokulan aletlerle ameliyat gerçekleştirilir. Kapalı ameliyattan sonra hasta daha az ağrı hisseder ve iyileşme süresi daha kısadır. Cilt kesileri farklı olsa da karın içerisinde yapılan işlemler benzerdir, sadece kullanılan aletler farklıdır. Ameliyat süresi ortalama bir saat kadardır her iki yöntemde de. Vajinal histerektomi denilen yöntemde ise rahim karına hiçbir kesi yapılmadan sadece vajina içerisinden yapılan ameliyatla alttan çıkarılır, en nadir uygulanan yöntem budur ve genellikle ileri yaşlarda rahim sarkması olan hastalarda uygulanır. Rahim alma (histerektomi) ameliyatlarında hemen her zaman rahim ağzı da birlikte alınır. Hasta ileri yaşta ise yumurtalıklar da genellikle alınır. Vajina yani halk arasında hazne denilen ilişkide penisin girdiği kısım alınmaz bu nedenle ameliyat sonrasında cinsel ilişki konusunda problem olmaz. Cilt kesileri genellikle kendiliğinden eriyen dikişler ile dikilir, bazen zımba teli gibi veya farklı yöntemlerle cilt kapatılabilir.

Histerektomi hangi durumlarda yapılır:
- Histerektomi için en önde gelen neden rahimin miyomlarıdır. Ameliyat kararı hastanın yaşı ile ilgili olarak değişir. Rahim myomları kadınlarda en sık karşılaşılan iyi huylu tümörlerdir ve bu yüzden histerektomilerin çok geniş bir bölümünden sorumlulardır. Myomlar genellikle aşırı adet kanaması, kasık ağrısı, bel ağrısı gibi şikayetlerden dolayı ameliyat edilirler, hiçbir şikayet yaratmayan küçük myomlar genellikle ameliyat edilmezler.
- Bazı kadınlarda miyom veya polip gibi hiçbir gözle görünen neden olmasa bile hormon düzensizliklerii gibi nedenlerle aşırı ve düzensiz adet kanamaları olabilmektedir. Bu durumlarda ilaç tedavisi ile kanamalar kesilmezse rahmin alınması gerekebilmektedir.
- CIN gibi rahim ağzı kanserine öncü lezyonlar bazı durumlarda histerektomi gerektirebilir.
- Özellikle yaşlı hastalarda rahim sarkması nedeniyle histerektomi uygulanabilmektedir.
- Doğum sonrası aşırı kanamanın durdurulamaması (atoni, plasenta perkrea), tamir edilemeyen rahim yırtıkları gibi durumlarda rahmin alınması gerekebilir.
- Rahim, rahim ağzı ve yumurtalık kanseri
- Yumurtalık kistleri ve tubaovaryan abse özellikle ileri yaşlarda rahim ile birlikte alınarak tedavi edilir.

Histerektomi ameliyatı geçiren hastalar nelere dikkat etmelidir?
Ciltteki yara yerinden akıntı, kanama, kötü koku, yüksek ateş olması durumunda doktora başvurulmalıdır. Banyo veya duş genellikle ameliyattan 3-5 gün sonra serbest bırakılır, doktora danışmadan başlamamak gerekir. Cinsel ilişki genellikle ameliyattan 6 hafta sonra doktor muayenesinde bir engel yoksa serbest bırakılır. Ameliyattan 2-3 gün sonra taburcu olup eve giderken genellikle yeme içme konusundaki yasaklar tamamen kaldırılır, şeker ve tansiyon gibi hastalıkları olan hastalar buna göre doktoruna danışarak evde beslenmesine devam etmelidir. Ameliyattan sonra 3 ay çok ağır yükler kaldırılmamalıdır ancak günlük ev işleri veya hafif aktiviteler yapılabilir. Yürüyüş ve yüzme gibi hafif sporlar ameliyattan 6 hafta sonraki kontrolde bir sakınca yoksa serbest bırakılır, daha ağır sporlar için doktorunuza danışmalısınız.

Ameliyattan sonra kanama:
Ameliyattan sonraki ilk günlerde az miktarda ve leke şeklinde alttan kanama olabilir. Aşırı kanama veya 1 haftadan uzun süren kanama olması durumunda doktora başvurulmalıdır. Kanama kırmızı veya kahverengi renkte olabilir. Kanama az miktarda bile olsa 1 haftadan uzun sürüyorsa ve kötü kokulu ise muayene gereklidir.

Rahim alındıktan sonra cinsel ilişki etkilenir mi?
Rahim alma ameliyatı cinsel ilişki konusunda probleme sebep olmaz çünkü bu ameliyatta rahim ve rahim ağzı alınır ancak vajina (hazne) kısmı alınmaz. İyileşme sürecinden sonra kadın normal cinsel yaşantısına devam edebilir.

Adet görme ve menopoz:
Histerektomi sadece rahmin alınması anlamına gelir; yanı sıra bazen yumurtalıklar da alınır, bazen alınmaz. Eğer yumurtalıklar alınmamış ise hormon salgısı devam edeceği için hasta rahmi alınsa da menopoza girmiş sayılmaz; rahim alındığı için hiçbir zaman adet göremez ancak menopoza girmiş sayılmaz. Yumurtalıkları alınan hasta menopoza girer ve adet de göremez, yumurtalıklar alındığı için hormon salgısı kesileceği için ateş basması, yanma gibi şikayetler ameliyattan hemen sonra başlayabilir.

Rahim alma ameliyatının riskleri:
Rahim alma ameliyatı (histerektomi) her ameliyat gibi bazı riskler içerir, bunlar nadiren gerçekleşen riskler olsa da ameliyat öncesi hastanın bu riskleri ve ameliyat nedeniyle oluşabilecek zararları bilmesi gerekir. Bu nedenle ameliyat öncesi her hastaya bu riskler anlatılır ve bunların yazdığı bir kağıt okutularak imzalatılır. Her karın ameliyatında olduğu gibi nadiren aşırı kanama olabilir ve bu nedenle ameliyat sırasında kan verilmesi gerekebilir. Rahim alınırken buraya yakın komşu organlarda yaralanma olabilir; örneğin barsak, mesane (idrar torbası), üreter (idrar yolları) gibi organlarda yaralanma oluşabilir. Ameliyat sonrası ciltte dikiş yerinde açılma ve enfeksiyon, abse oluşabilir;  bu nedenle cildin tekrar dikilmesi gerekebilir. Her ameliyatta olduğu gibi tromboembolik olay yani damar tıkanıklığına bağlı pıhtı atması riski vardır. Bu risklerin azaltılması için çeşitli ilaçlar ve önlemler kullanılır ancak yine de her riski sıfıra indirmek imkansızdır. Yumurtalıkların alınmamasına karar verilmişse bile rahim alınırken kanama, yapışıklık veya başka nedenle yumurtalıklardan bir veya ikisinin alınması gerekebilir. Ameliyattan aylar veya yıllar sonra karın içerisinde yapışıklıklara bağlı kronik ağrılar olabilir. Ameliyat sonrası ilerleyen zamanlarda ciltteki kesi bölgesinde fıtık meydana gelebilir.
Rahimin alınması kilo almaya veya göbek şişliği oluşmasına neden olmaz; bu tür şikayetler rahim ameliyatı ile ilişkilendirilmemelidir, diyet ve egzersiz ile giderilmelidir. Rahmin alınması adet kanaması olmayacağı için başka bir organda hastalık artışına neden olmaz, bu konuda halk arasındaki inanış yanlıştır. Adet kanaması zaten rahmin kendisinden oluşup geldiği için rahim alındıktan sonra karın içerisinde başka bir yerde kan oluşması veya kan birikmesi olamaz.


İlgili Konular:
- Kapalı Rahim Alma Ameliyatı (Laparoskopik Histerektomi)
- Peripartum Histerektomi (Doğum Sırasında Rahmin Alınması Ameliyatı)

Tamamını >>