Hipertiroidi tiroid hormonlarının (sT4, sT3) normaldem fazla ürtilmesi ve vücutta etkilerinin fazla görülmesi ile karakterize durumudur. Gebelikte yaklaşık %0.2 oranında izlenir. Bu durumda zayıflama, kilo alamama, kalbin hızlı atması (çarpıntı), sıcağa tahammülsüzlük, sıcak basmaları, ellerde titreme, ishal gibi şikayetler görülür. Hamilelik döneminde bebeğin de ihtiyaçlarından dolayı annenin tiroid hormon üretimi artar. Hipertiroidi durumunda tiroid bezinde nodül(ler) tespit edilebileceği gibi en sık nodülssüz, toksik diffüz guatr yani graves hastalığı şeklinde görülür.
Gebelikte tiroid hormon düzeyleri:
Gebelikte östrojen hormonunun artmasından dolayı TBG (tiroid bağlayıcı globulin) artar ve bu nedenle bağlı T4 düzeyi artar. Bu nedenle gebeliğin bütün aylarında total T4 düzeyinin artması normaldir. Ancak serbest T4 (sT4, fT4) düzeyinin artması normal kabul edilemez. Aynı durumlar total T3 ve serbest T3 (sT3, fT3) için de geçerldir.
TSH düzeyi de gebelikte normal sınrılar içerisinde olmalıdır ancak ilk üç ayda yüksek B-HCG hormonu TSH benzeri etki gösterdiği için TSH hormonunun azalmasına ve normalin altında ölçülmesine neden olabilir. Daha sonrasında normal seviyede olması gerekir.
Gebelikte tiroid bezi fonmksiyonlarını değerlendirmek için en önemli hormonal parametre sT4 ve TSH 'dır. Her gebelikte ilk muayenede bu hormonlar değerlendirilmelidir. (Sadece TSH tarama için yeterlidir.) Mümkünse gebelikten önce hamileliğe hazırlık döneminde değerlendirilmesi en doğrusudur.
Hipertiroidi (tirotoksikoz)'da labaratuvar sonuçları:
Hipertiroidi durumunda kanda sT4 ve sT3 düzeyleri yüksek ölçülür, TSH düzeyi düşük ölçülür.
Serbest tiroid hormonlarının normal olmasına rağmen TSH hormonunun düşük ölçülmesi durumuna subklinik hipertiroidi denir.
Hipertiroidinin hamilelik üzerine etkileri:
- Erken doğum
- Preeklamspsi
- Annede kalp yetmezliği
Hipertiroidi durumunda anneden bebeğe geçen tiroid hormonları bebekte de yüksek tiroid hormon etkisi gösterir ve bu bebeğin TSH hormonunun baskılanmasına neden olur. Bu durumda bebekteki düşük TSH hormonu nedeniyle doğumdan sonra bebekte neonatal hipotirodi meydana gelir.
Tedavi:
- Hamile olmayan hastalarda hipertiroidide uygulanan radyoaktif iyot tedavisi gibi yöntemler hamilelerde güvenli olmadığı için uygulanamaz. Çok zorunlu durumlarda cerrahi tedavi uygulanabilir. Hamilelerde en sık uygulanan tedavi yöntemi ilaç propiltiyourasil ile yapılan ilaç tedavisidir. Hipertiroidi ilaçlarından hamilelikte bebek açısından en güvenli olarak saptanan ilaç budur.
Propiltiyourasil tedavisinde T4 düzeyleri aşırı bastırılmayacak derecede, normal aralığın üst sınırında kalacak şekilde doz ayarlanmalıdır. İlaç dozu T4'e göre ayarlanmaldır, TSH doz ayarı için uygun seçenek değildir çünkü TSH'ı fazla yükseltmeye çalışmak fazla yüksek doz tedaviye sebep olabilir bu da bebekte hipotiroidiye sebep olabilir. Tedaviler endokrinoloji uzmanı eşliğinde planlanmalıdır.
İlgili Konular:
- Hamilelikte Tiroid Hormon Düşüklüğü (Hipotiroidi)
- Gebelikte Tiroid Hastalıkları ve Guatr
- TSH Hormonu
- Hamilelikte İyot Eksikliği
