RAHİM KANSERİ KAN TAHLİLİ, ULTRASON VE SMEAR TESTİNDE BELLİ OLUR MU?

Rahim kanseri kan tahlilinde çıkar mı?
Kan tahlillerinde izlenen tümör belirteçleri (halk arasında "ca değerleri" denir) rahim kanserinde olduğu gibi çoğu kanserde yükselir. Ancak bu değerler (Ca125 vb.) sadece kanserlerde değil birçok iyi huylu hastalık sırasında hatta hiçbir hastalığı olmayan kişilerde de yükselebilmektedir. Bu nedenle tümör markerlerının yüksek olması kişide rahim kanseri veya başka bir kanser olduğunu kesin olarak göstermez. Kanser varlığını kanıtlamak için başka ek yöntemlere de başvurmak gerekir.

Rahim kanseri smear testinde belli olur mu?
Smear testi esas olarak rahim değil rahim ağzı kanseri taraması için yapılan bir testtir. Rahim ağzı kanserinin önlenmesinde smear testinin önemi konusunda ayrıntılı bilgiye buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz. Smear (sımir) tesi rahim kanserinin (endometrium kanseri) önlenmesi için yapılmaz. Rahim kanseri (endometrium kanseri veya sarkom) olan bir kadında smear testi yapılsa bile bu testte kanserli hücrelerin görülmesi çok düşük bir olasılıktır.

Rahim kanseri ultrason ve tomografi, MR'da görülebilir mi?
Rahim içi zarı (endometrium) veya sarkom gibi rahimden kaynaklanan kanserler ultrason ve tomografi (BT, CT), MR gibi yöntemlerde sıklıkla fark edilirler. Kanser çok küçük boyutlarda değilse karından veya alttan (vajinal) yapılan ultrasonda rahim içerisinde kitle şeklinde görülür. Ancak ultrsonda veya CT, MR gibi yöntemlerde rahim içerisinde görülen kitleye kesin olarak kanser denilemez, sadece kanser olabileceğine dair şüpheye sahip olunur. Rahim içerisinde veya etrafında izlenen tümörün kanser olduğunun kesin ispatlanması için parça (biyopsi) alınması şarttır. Biyopsi küretaj yoluyla yapılabilir. Eğer küretaj yoluyla parça alınamıyorsa bu durumda ameliyat ile çıkarılan parça patolojij incelemeye gönderilir.
Tomografi ve MR rahim içerisindeki kanser dışında varsa daha uzak organlardaki metastazları da (yayılma) çok başarılı şekilde gösteren yöntemlerdir. Bu nedenle sadece ilk teşhis anında değil, tedaviden sonraki yıllarda da takipler esnasında kullanılan yöntemlerdir.


İlgili Konular:
- Rahim (Endometrium) Kanseri

Tamamını >>

YUMURTALIK KANSERİ SMEAR TESTİ, KAN TAHLİLİ VE ULTRASONDA BELLİ OLUR MU?

Yumurtalık (over) kanseri smear testinde belli olur mu?
Smear testi, esas olarak rahim ağzı kanserini yani serviks kanserini önlemeye, erken aşamalarda yakalamaya yönelik yapılan bir testtir. Rahim kanseri, rahim ağzı kanserinden farklıdır ve smear testi ile önlenemez. Yumurtalık (over) kanseri de smear (simir, smır) testi ile ilgisi olmayan bir kanserdir; yumurtalık kanseri smear testi sonuç raporunda görülemez. Rahim ve yumurtalık kanserini önlemeye yönelik, smear testine benzer bir test henüz geliştirilmemiştir.

Yumurtalık (over) kanseri kan tahlilinde belli olur mu?
Yumurtalık kanserlerinde bazı tümör markerlerı (tümör belirteçleri, ca değerleri) yükselebilmektedir ancak bunların her zaman yükselmesi gerekmez. Aynı tür yumurtalık kanseri olmasına rağmen bazı hastalarda tümör markerlerı yüksek olabilirken, bazı hastalarda normal olabilmektedir.

Hangi tür yumurtalık kanserinde hangi tümör markerları (tümör belirteçleri, ca değerleri) yükselir:
- Seröz karsinom: CA 125 ve bazen diğerleri
- Müsinöz karsinom: CA 19-9, CEA ve bazen diğerleri
- Germ hücreli over tümörleri: LDH, AFP, HCG ve bazen diğerleri
- Seks kord-stromal tümörler: İnhibin, AMH, Östrojen ve bazen diğerleri
- Endodermal sinüs tümörü: Öncelikle AFP ve bazen diğerleri
- Koryokarsinom: Öncelikle HCG ve bazen diğerleri
- Embriyonal karsinom: AFP, HCG, LDH
- Poliembriyoma: AFP ve HCG
- Granüloza hücreli tümör: İnhibin, Testosteron, Östrojen
- Sertoli-Leydig Hücreli Tümör: İnhibin, Testosteron, Androstenedion, Östrojen

HE4 (Human epididymis secretory protein 4): Yeni bir tümör belirtecidir ve over kanserlerinde sıklıkla yükselmektedir.

CA15-3: Esas olarak meme kanserinde yükselen bir antijen olmasına rağmen over kanserinde de sıklıkla yükselir.

Yumurtalık (over) kanseri ultrasonda belli olur mu?
Ultrason, tomografi, MR gibi görüntüleme yöntemleri yumurtalıklarda veya karında bir kitle veya kist olduğunu gösterebilir ancak bu kitlenin kesin olarak kanser (kötü huylu, malign) veya iyi huylu (benign) olduğunu gösteremez. Bu konuda karar vermek için üstta bahsedilen tümör markerları, diğer muayene bulguları ve patoloji sonuçları hep birlikte değerlendirilir. Yumurtalık kanseri mi değil mi sorusu genellikle ameliyat sırasında çıkarılan parçanın patoloji bölümünde incelenmesi ile netleşir.

Özet olarak:
- Yukarıda bahsedilen hiçbir tümör belirtecinin (ca değeri)  yüksek olması hastada kesin olarak kanser olduğu anlamına gelmez. Bu tümör markerlerı başka hastalıklarda ve hatta hiçbir hastalığı olmayan kişilerde de sıklıkla yüksek saptanabilmektedir.
- Tümör belirteçlerinin yani bütün kan değerlerinin normal olması hastada kanser olmadığı veya görüntülenen kitlenin kötü huylu olmadığı anlamına gelmez. Tümör belirteçlerinin normal olması iyi yönde bir göstergedir, kitlenin iyi huylu olma ihtimalini arttırır ama asla garanti etmez.
- Şüpheli kitlenin veya şüpheli hastalığın iyi veya kötü huylu olduğunu yüzde 100 doğrulukla ayırt eden bir kan değeri veya başka test yoktur. Hastalık, sadece çıkarılan parçanın patoloji bölümünde incelenmesi ile kesin olarak iyi huylu (benign) veya kötü huylu (malign) olarak sınıflandırılabilir. Patoloji dışındaki yöntemler, kan tahlilleri, tomografi, emar (MR) asla kanser mi değil mi konusunda kesin karar verdiremez.
- Tümör belirteçleri ile ilgili özetlenen bu kurallar sadece yumurtalık (over) kanseri için değil, bütün kanserler için geçerlidir.


İlgili Konular:
- Yumurtalık (Over) Kanseri

Tamamını >>

SMEAR TESTİ (PAP TESTİ)

RAHİM AĞZI KANSERİ TARAMA TESTİ

Smear testi (SİMİR TESTİ veya SMIR TESTİ diye söylenir) rahim ağzından sitolojik inceleme amaçlı sürüntü alma işlemidir. Smear testi rahim ağzı yani serviks kanseri için bir tarama yöntemidir. Bu testi 1941 yılında ilk tarif eden patolog George Papanicolaou  olduğu için soyisminin kısaltması şeklinde PAP TEST de denir. Papanicolaou testi, Pap testi, servikal smear, servikal smear testi, servikal sürüntü, servikal sitoloji gibi isimlendirmeler yapılır. Halk arasında rahim ağzı kanser testi, rahim ağzı kanser taraması gibi isimlerle bilinir.

Yapılan smear testi patoloji veya sitoloji uzmanları tarafından incelendikten sonra rapor edilir, smear sonuç raporunda karşılaşılabilecek normal veya anormal durumlar hakkında ayrıntılı bilgiye buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Smear testi neden yapılır?
Smear testi yapmaktaki amaç rahim ağzında kanser olmayan fakat farkedilmezse uzun yıllar sonra kansere dönüşme riski olan bazı lezyonları erkenden farketmektir. Böylelikle erkenden farkedilen bu lezyonlar tedavi edilir ve kansere dönüşmeden ortadan kaldırılır.
Yani smear testi yapmaktaki amaç rahim ağzı kanseri başlamış kişileri saptamak değildir, kanser başlamadan yıllar öncesindeki lezyonları saptamaktır. Smear testi yapılmayan kadınlarda bu lezyonlar farkedilmez ve uzun yıllar sonra kansere dönüşebilirler.

Smear testi nasıl ve ne zaman yapılır?
Jinekolojik muayene sırasında özel bir çubukla rahim ağzındaki hücrelerden sürüntü şeklinde bir örnek  alınır. İşlem aynen alttan muayene olur gibi jinekolojik muayene pozisyonunda ve jinekolojik muayene masasında yapılır. Muayene aleti (spekulum) takılır ve ufak bir çubukla rahim ağzından sürüntü alınır. Parça alma, parça koparma gibi bir işlem değildir, çubuk rahim ağzına sadece sürülür. Hasta smear alınırken ağrı hissetmez. İşlem  yaklaşık 1-2 dakika sürer.
Alınan sürüntüdeki hücrelerin cama sürülmesinden sonra üzerine sprey sıkılarak sabitlenir ve incelenmesi için patolojiye gönderilir. Sıvı bazlı sitoloji (LBC, liquid based cytology) yönteminde çubukla alınan sürüntü cam üzerine sürülmez, içinde sıvı olan bir kaba konulur. Her iki yöntemde de alınan materyal incelenmek üzere patoloji bölümüne gönderilir. Patologlar veya sitologlar tarafından cam üzerine yayılan hücreler incelenir. Bu hücreler rahim ağzı yüzeyini kaplayan hücrelerdir.

Smear (simir testi) kimlere yapılır?
ASCCP (Amerikan servikal patolojiler ve kolposkopi derneği), ASC (Amerikan kanser derneği) ve ACOG (Amerikan Obstetrik ve Jinekoloji Derneği) önerileri doğrultusunda günümüzde smear testi uygulaması çoğu ülkede ve çoğu hastanede şu şekilde uygulanmaktadır:
- Smear testine 21 yaşından itibaren başlanmalıdır. 21 yaşına kadar cinsel ilişkide bulunmamış kadınlara cinsel ilişki başladıktan sonra smear tahlili yapılmaya başlanır.
- 21 yaşından önce cinsel ilişkide bulunmuş kadınlarda smear testine yine 21 yaşında başlanır.
- 21-30 yaş arasında 3 yılda bir smear testi yapılması önerilir (ASCCP)
- 30 yaşından sonra smear testi ve HPV testi birlikte yapılır, buna co-test adı verilir. Co-test 30 yaşından 65 yaşına kadar 5 yılda bir yapılmalıdır. Eğer HPV testi imkanı yoksa yani co-test yapılamıyorsa bu durumda sadece smear tahlili 3 yılda bir yapılmaya devam edilir 30-65 yaş arasında.
- 30 yaşından küçüklere HPV testi yapılmamalıdır.
- Ameliyatla rahim ve rahim ağzı tamamen alınmış olan kadınların ameliyattan sonra artık hiçbir zaman smear aldırmasına gerek yoktur. Yalnız rahim ağzında (servikste) CIN 2, CIN 3, HSIL, AIS, serviks kanseri gibi patolojiler saptanan kadınlarda ameliyattan sonra da smear takibine devam edilir.
- Bazı durumlarda ameliyatla sadece rahim (uterus) alınır ancak rahim ağzı (serviks) alınmadan bırakılır (supraservikal histerektomi, subtotal histerektomi). Bu durumda rahim ağzı durduğu için smear takipleri aynı şekilde yapılmaya devam edilmelidir. Rahim ameliyatı geçiren hastaların rahim ağzının da alınıp alınmadığı konusunda doktorlarından net bilgi almaları önemlidir bu açıdan.
-  CIN 2, CIN 3, HSIL, AIS saptanan hastalarda smear takibine en az 20 yıl daha devam etmek gerekir, bu durumda 20 yıllık süreçte hasta 65 yaşını geçerse takip sonlandırılmaz, 20 yıl dolana kadar takibe devam edilir.
- HPV aşısı olanlar da hiç aşı olmamış kadınlarda aynı şekilde smear ve HPV testi ile takiplerine devam etmelidir.
- Smear testinin pap-smear şeklinde konvansiyonel veya sıvı bazlı (LBC, liquid based cytology) şeklinde yapılması test sıklığını değiştirmez.

Smear testi bakirelere yapılır mı?
Smear testinin hiç cinsel ilişkiye başlamamış kadınlarda yapılmasına gerek yoktur. Çünkü rahim ağzı kanserinin çoğunluğunda sebep HPV virüsüdür ve bu virüs cinsel ilişki başlamamış bekar (virgo) kadınlarda rahim ağzına bulaşamaz, bu nedenle bu kadınlarda rahim ağzı kanseri açısından risk henüz başlamamıştır, smear testine de gerek yoktur.

Smear testinden önce dikkat edilmesi gerekenler:
Smear alınmasından önceki 2 gün süresince cinsel ilişkide bulunulmamalı. Vajinal ilaç, ovül, fitil, krem, sprey, tampon kullanılmamalıdır. Vajinal duş yapılmamalıdır yani vajina içerisi yıkanmamalıdır. Adet zamanı smaer alınamaz. Kan smearın değerlendirilmesini engeller.

Smear testi yapıldıktan sonra dikkat edilmesi gerekenler:
Smear testinden hemen sonra ve testin yapıldığı gün nadiren çok hafif  kanama veya lekelenme olabilir. Smear tahlili alındıktan sonra cinsel ilişki yasak değildir. Smear testi ağrıya neden olmaz, bu nedenle hasta günlük işlerine veya çalışmasına hemen dönebilir.

Resmi büyütmek için üzerine tıklayın

CO-TEST NEDİR?
Servis kanseri taramasında smear testi (sitoloji) ve HPV testinin aynı anda yapılması ve değerlendirilmesine cotest denir ("kotest" diye okunur). Smear için alınan sürüntüden HPV DNA testi de çalışılır, HPV için ayrı bir sürüntü veya parça alınmasına gerek yoktur. İkisinin birden değerlendirilmesi sadece smear değerlendirmesine göre daha güvenilir sonuç verir, bu nedenle günümüzde 30-65 yaş arası kadınlara sadece smear testi yarine co-test ile tarama daha çok önerilmektedir (HPV testi yapma imkanı varsa). Co-test sonucunda smear testinin sonucu yani sitolojik değerlendirme ve HPV testi kombine halde değerlendirilir. Örneğin smear testinde anormallik izlenmesi ve aynı zamanda yüksek riskli HPV tiplerinin pozitif saptanması yüksek riskli bir durumu işaret eder ve buna göre tedavi planlanır. Ancak sitoloji sonucu anormal olan bir kadında HPV DNA saptanmamışsa bu çok daha düşük riskli bir durumu ifade eder, tedavi veya takip de bunla orantılı olarak daha ılımlı şekilde planlanır. Hem sitoloji hem HPV DNA testinin normal görülmesi en risksiz durumu işaret eder.


İlgili Konular:
- Anormal Smear Testi Sonuçları
- Kolposkopi
- HPV Virüsü (Human Papillomavirüs)
- HPV Testi (HPV DNA Testi)
- HPV Aşısı (Rahim Ağzı Kanser Aşısı)
- Rahim Ağzı (Serviks) Kanseri 
- CIN 1, CIN 2, CIN 3



 Aşağıdaki videoda smear testi işleminin bütün aşamalarını izleyebilirsiniz.
Smear testi nasıl yapılır video izle:

Tamamını >>