KONJENİTAL (DOĞUMSAL) KALP ANOMALİLERİ
Yenidoğanda en sık görülen doğumsal anomaliler kalbe aittir. Her 1000 yenideğan bebekten 5 ila 8'inde kalp anomalisi mevcuttur. Doğumsal kalp anomalilerinin pek çok çeşidi vardır. Bunların önemli bir kısmı herhangi bir acil tedavi gerektirmez .Örneğin iki karıncık arasındaki duvarda bulunan açıklıklardan (ventriküler septal defekt) ufak olanlar büyük oranda ilerleyen zamanlarda kapanır. Bir kısım anomaliyi de (aort darlıklarının bir kısmı gibi ) doğumdan önce saptayabilmek mümkün değildir.
Gebelik sırasında yapılan ultrasonografilerde kalbin değerlendirilmesi sırasında iki önemli faktör vardır. İkinci önemli görüntü de kalpten çıkan büyük damarların (aort ve pulmoner arter) doğru konumda olduğunun izlenmesidir. Bu iki görüntü normalse kalpteki önemli sorunların tamamına yakını ekarte edilmiş sayılabilir, yaklaşık %90 oranında sağlıklı bilgi verir. Kalpte dört odacık görüntülenmesi ve çıkış yollarının görüntülenmesi için en uygun zaman gebeliğin 18-22 haftaları arasıdır.
Fetal kalbin daha ileri incelenmesi gereken durumlarda fetal ekokardiografi kullanılır.
Annede doğumsal kalp hastalığının bulunması, diabetik anne, daha önceden doğumsal kalp anomalili bebek doğurma öyküsü, bebek kalp atışlarında aritmi saptanması gibi riskli durumlarda
fetal ekokardiografi yapılması gereklidir.
Gebeliğin 11-14 haftaların arasında yapılan
ense kalınlığı ölçümünün (NT) artmış izlenmesi de konjenital kalp hastalıkları konusunda şüphe yaratır. Konjenital kalp hastalığı olan fetusların en az %25'inde NT ölçümünün arttığı bildirilmiştir. Bu yüzden NT artmış olarak izlenen fetuslara fetal ekokardiyografi yapılması önerilmektedir.
Doğumsal kalp anomalisi için risk faktörleri:
Aşağıdaki risk faktörleri olan gebeliklerde fetusta doğumsal kalp anomalisi görülme riski artmaktadır.
- Anne veya babada doğumsal kalp anomalisi olması
- Daha önce kalp anomalisi olan çocuk doğurmuş olmak
- Kardiyak açıdan teratojen olan ilaçlara veya maddelere maruz kalmak (Lityum, folat antagonistleri, organik solventler, talidomit, izotretinoin, antikonvülzanlar..)
- Annede diabet olması (Gestasyonel diyabette risk artmaz)
- Annede fenilketonüri olması
- Gebelikte annein prostaglandin sentetaz inhibitörü ilaç kullanması (duktus arteriozusun erken kapanmasına sebep olur)
- Gebelikte kızamıkçık (rubella) geçirmiş olmak
- Ultrason ile fetusta kalp dışında bir organda anomali saptanması
- Kromozomal anomalili fetus
- Non-immun hidrops
- Fetal aritmi (fetus kalbinde ritm bozukluğu)
- Anormal fetal situs
- NT (fetal ense kalınlığı) fazla olması
- İkizden ikize transfüzyon sendromu (TTTS)
- Tek umblikal arter
- Polihidramnios
- SLE
Sıkça görülen kalp anomalileri:
Fallot Tetrolojisi: Birbirinden farklı 4 anomalinin birlikte bulunduğu durumdur. Doğum sonrasında bulguların ağırlığına göre ilaç veya cerrahi tedavi uygulanabilir. Gebeliğin sonlandırılması için neden değildir.
Büyük Damar Transpozisyonu: Ağır bir anomalidir. İki türü vardır. Tam şeklinde ana atar damar (aort) sağ karıncıktan, akciğerlere giden ana damar da sol karıncıktan çıkar. İkinci şeklinde kulakçıklar ve karıncıklar da transpozisyona katılır. Cerrahi düzeltme yüksek riskli bir operasyon olmasına karşın yaşam şansı vardır.
Hipoplastik Sol Kalp Sendromu: Sol karıncığın çok küçük olması ve bu karıncığa ait iki kapakçığın darlığı ya da hiç gelişmemesi durumudur. Genelde anne karnında kalp yetmezliği ile birliktedir. Çok ağır ve prognozu kötü bir hastalıktır. Gebeliğin sonlandırılması önerilebilir.
Küçük
VSDlerin çok büyük bir bölümü zamanla kendiliğinden kapanır. Ya da ilerleyen dönemlerde uygulanacak cerrahi tedaviyle tamamen normal bir hayat mümkün olur.
EK BİLGİLER:
- Anne ve babadan bebeğe geçebilen yani ailesel olarak tekrarlama ihtimali en yüksek olan kalp anomalisi sırayla Marfan sendromu, aort darlığı ve VSD'dir.
- En sık konjenital kalp anomalisi biküspit aortadır. En sık romatizmal kalp anomalisi mitral darlıktır.
