RAHİM AĞZI KANSERİ KAN TAHLİLİ, ULTRASON VE SMEAR TESTİNDE BELLİ OLUR MU?

Rahim ağzı (serviks) kanseri smear testinde belli olur mu?
Smear (sımir) testi rahim ağzı kanserini erkenden yakalanmak yani henüz kanser oluşmadan önce yakalamak amacıyla yapılan bir testtir. Rahim ağzı kanseri oluşmadan önce, bazı kanser olmayan hücresel bozukluklar meydana gelir ve bunlar smear testi ile fark edilebilir.
Smear testinin yapıldığı anda kişide rahim ağzı kanseri varsa gözle görüleceği için fark edilebilir ancak çok yüzeysel ve hafif bir lezyon halinde ise gözle görülemeyebilir. Çok erken aşamadaki kanserler gözle görülemeyecek kadar küçüktür ve bunlar da test sırasında izlenemez. Smear testi sitoloji tabanlı bir test olduğu için rahim ağzı kanseri olan hastada bile testte her zaman kanser görünmeyebilir; rahim ağzı kanserini kesin gösterecek olan tahlil biyopsi yani parça alma işlemidir.
Smear testi hakkında ayrıntılı bilgiye buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Rahim ağzı kanseri ultrasonda görülür mü?
Rahim ağzı kanserinin ultrason esnasında belli olabilmesi için belli bir büyüklüğe erişmesi gerekir (en az 1-2 cm). Milimetrik boyuttaki ve gözle görülemeyecek mikroskopik kanserlerin ultrasonda fark edilebilmesi imkansızdır. Yeterince büyük bir rahim ağzı kanseri hem alttan ultrasonla (vajinal ultrason) hem karından ultrasonla (abdominal ultrason) görülebilir.

Rahim ağzı kanseri tomografi ve MR'da (emar) görülür mü?
Rahim ağzı (serviks) kanserinin tomografi veya MR'da belli olabilmesi için ultrasonda olduğu gibi makroskopik büyüklüğe erişmesi gerekir. Mikroskopik yani milimetrik boyutlarda kanserler görülemez.
Tomografi ve MR kanserin sadece rahim ağzında başlangıç yerinin gözlenmesi amacıyla değil  diğer organlarda da metastaz (yayılma) var mı diye araştırmak amacıyla da yapılır. MR rahim ağzı kanserinin parametrium dokusuna ve diğer etraf organlara invazyonu konusunda iyi fikir verebilen bir yöntemdir.

Rahim ağzı kanseri kan tahlillerinde belli olur mu?
Kan tahlillerinde izlenen tümör belirteçleri (halk arasında "ca değerleri" denir) rahim ağzı kanserinde de yükselebilir ancak her zaman yüksek olması şart değildir, normal olduğu da görülür. Ayrıca tümör markerlarının (Ca125 vb.) yüksek olması kanser dışında başka nedenlere de bağlı olabilir, iyi huylu bir çok hastalık da tümör markerlarının yükselmesine sebep olabilmektedir. Yani rahim ağzında bir lezyon olması ve beraberinde kandaki tümör belirteçlerinin yüksek olması bu lezyonun kanser olduğu anlamına gelmez, kesin netice için her zaman biyopsinin patoloji sonucu beklenmelidir.


İlgili Konular:
- Rahim Ağzı (Serviks) Kanseri

Tamamını >>

RAHİM AĞZI (SERVİKS) KANSERİ AMELİYATI

Rahim ağzı kanseri tedavisinde ilk tedavi olarak, bazı hastalarda ameliyat bazı hastalarda radyoterapi (ışın tedavisi) uygulanır. Ameliyat tedavisi, açık yöntemle veya kapalı (laparoskopik) yöntemle uygulanabilir. Kapalı yöntemle ameliyat yani laparoskopi yöntemi hakkında ayrıntılı bilgiye buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Rahim ağzı kanserinde açık veya kapalı ameliyat yönteminden hangisinin uygun olduğuna hastanın ve hastalığın çeşitli özellikleri göz önünde bulundurularak karar verilir. Her hastaya kapalı yöntem uygun olamaz. Kapalı ameliyat bazı merkezlerde robotik cerrahi yöntemi ile de uygulanabilmektedir. Açık ameliyat, laparoskopi yöntemi, robotik cerrahi yöntemi: Ameliyat bu üç yöntemden hangisi ile yapılırsa yapılsın, yapılan ameliyat yani çıkarılan doku ve organlar aynıdır, sadece ameliyatın yapılış şekli ve aletler değişmektedir. Kapalı yöntemlerle yapılması halinde hastanın karnındaki kesi izleri çok az olmaktadır ve hastanın iyileşme süresi çok daha kısa olmaktadır. Kapalı ameliyat yönteminin diğer avantajları hakkında ayrıntılı bilgilere buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Rahim ağzı (serviks) kanseri ameliyatı ne kadar sürer?
 - Açık ve kapalı ameliyatlarda süre genel olarak benzerdir. Eğer rahim ve lenf bezleri tamamen alınacaksa ameliyat ortalama 3-4 saat kadar sürer.
- Çok erken evre rahim ağzı kanserlerinde yapılan konizasyon işleminde, sadece rahim ağzından bir parça alındığı için işlem süresi ortalama yarım saat kadar kısadır.

Rahim ağzı (serviks) kanseri ameliyatı  nasıl olur?
- Ameliyat kapalı yöntemle yapılacaksa karında 4-5 tane küçük delik açılarak yapılır. Açık yöntemle yapılacaksa genellikle karın ortasından dikine kesi yapılır, sezaryen gibi enine yatay kesi genellikle kullanılmaz.
 - Rahim ağzı kanserinde ,çok erken mikroinvaziv evreler hariç, yapılan klasik ameliyat radikal histerektomidir. Tip 3: radikal histerektomi (Tip C1 veya Tip C2 histerektomi) veya Tip 2: modifiye radikal histerektomi (Tip B histerektomi)
- Serviks kanserinde yapılan radikal histerektomi ameliyatının normal basit histerektomiden farkı: Radikal histerektomide rahim etrafındaki parametrium dokusu çıkartılır ve vajina üst kısmı çıkartılır. Bu nedenle rahim etrafında daha fazla diseksiyon ve doku çıkarılması uygulanır, bu da ameliyat sonrası bazı komplikasyonların daha sık görülmesine neden olabilir.
- Radikal histerektomi ameliyatında vajina tamamen alınmaz, sadece üst kısımda 3-4 cm'lik kısım alınır, bu nedenle ameliyat sonrasında iyileşme döneminden sonra hasta cinsel hayatına devam edebilir. Vajina esnek bir doku olduğu için ilişki ile tekrar esneyip uzayabilir ve hastalar genellikle normal şekilde cinsel ilişkiye devam edebilirler.
- Histerektomiye ek olarak pelvik ve paraaortik lenf nodu diseksiyonu yapılabilmektedir.
- Yumurtalıklar (overler) bazı hastalarda alınır, bazı hastalarda bırakılır; buna kanserin türüne göre ve hastanın yaşına göre karar verilir. Yumurtalıklar bırakılmış ise bazı hastalarda karın yukarısına doğru asılır yani eski normal yerinden uzaklaştırılır. Bunun sebebi ameliyat sonrasında rahim bölgesine radyoterapi alan hastalarda radyoterapinin yumurtalık fonksiyonlarını bozmasını engellemektir. Yumurtalıklar normal yerinden daha yukarıya asılarak ışın etkisinden kurtarılır. Buna rağmen radyoterapi bazı hastalarda yumurtalık fonksiyonlarında bozulmaya sebep olabilmektedir.

Ameliyat sonrası iyileşme süreci:
- Açık ameliyatta ortalama 1 hafta, kapalı ameliyatta birkaç gün içerisinde hastanın ağrıları çok azalmış ve günlük işlerini yapabilir hale gelebilir.
- Rahim ağzı kanseri ameliyatlarından sonra idrar sondası 1 hafta kadar uzun tutulabilir yerinde, bunun nedeni mesane (idrar torbası) fonksiyonunun bozulmasını engellemektir.
- Ameliyattan sonraki ilk hafta az miktarda vajinal kanama veya kırmızı lekelenme olabilir. Fazla kanama olmaması gerekir.
- Ameliyattan 40-60 gün sonra doktor kontrolünde dikiş yerlerinde ve vajina içerisinde tamamen iyileşme olduğu gözlenmişse cinsel ilişki başlamasına müsade edilebilir. Doktor müsadesi olmadan asla cinsel ilişkiye başlamamak gerekir.
- Ameliyat sonrasındaki dönemde hastalar 3 aylık aralarla takip muayenesine gelirler ve muayene, kan tahlili, ultrason ile kontrol edilirler. Yılda bir smear testi ve MR, tomografi gibi görüntüleme yöntemleri uygulanır, duruma göre daha sık uygulama yapılabilir. Takiplerin amacı kanserde bir tekrarlama olması durumunda erken fark etmektir.

İkinci veya üçüncü kez ameliyat gerekebilir mi?
Her kanser gibi rahim ağzı kanseri de ileriki yıllarda tekrarlayabilmektedir. Bazı hastalarda erken dönemde tekrarlama olurken, bazı hastalarda çok uzun yıllar tekrarlama olmaz. Tekrarlama durumunda yeniden bir ameliyatla kitlenin çıkarılması gerekebilir, bu nedenle ikinci-üçüncü ameliyatlar hatta bazen pelvik egzenterasyon gibi geniş çağlı ameliyatlar uygulanabilmektedir. Bazı durumlarda ise tekrarlama (nüks) izlenen hastaya ameliyat değil ışın tedavisi (radyoterapi) uygulanır.


İlgili Konular:
- Rahim Ağzı (Serviks) Kanseri

Tamamını >>

EVRELERE GÖRE RAHİM AĞZI (SERVİKS) KANSERİ

Bir kanserin evresi (stage) bulunduğu organa, etraf dokulara ve vücuda ne kadar yayıldığını gösterir. Evre, kanserin derecesi ile karıştırılmamalıdır, derece (grade) kanserin patolojik incelemedeki görüntüsüne göre belirlenen bir değerdir, kanserin yaygınlığı ile ilgili değildir. Düşük dereceli bir kanser vücuda çok yayılmış yani metastaz yapmış olabilir; tam tersine yüksek dereceli bir kanser hiç yayılmamış yani erken evrede olabilir.

Rahim ağzı (serviks) kanseri evresi nasıl belirlenir?
Rahim ağzı kanserinde evreleme klinik olarak yapılır. Yani rahim ve yumurtalık kanserinde olduğu gibi ameliyat sırasında görülen yaygınlığa göre değil, ameliyattan önce yapılan muayene ve tetkiklere göre evreye karar verilir. Rahim ağzından alınan biyopsi sonucu rahim ağzı kanseri olduğunu gösteriyorsa, bu hastadaki kanserin evresininin belirlenmesi için şu yöntemler kullanılır:
- Muayene: Muayenede rahim ağzındaki kanser kitlesinin büyüklüğü belirlenir. Kanserin etraf organlara ve parametriuma invaze olup olmadığı değerlendirilir. Vücudun uzak bölgelerinde ve lenf nodlarında metastaz var mı bakılır.
- Ultrason ve tomografi, MR: Ultrason ve diğer görüntüleme yöntemleri kanserin boyutu, etraf dokulara yaygınlığu ve diğer organlarda metaztaz (sıçrama) varlığı konusunda bilgi verir.
- Mesaneye yani idrar torbasına invazyon (yayılma) süphesi varsa sistoskopi ile mesane içerisine bakılır.
- Rektum yani kalın barsakların son kısmına invazyon şüphesi varsa rektoskopi ile değerlendirilir.

Evre belirlendikten sonra ne yapılır?
Rahim ağzı (serviks) kanserinde evre tedavi yöntemini değiştirir:
- Evre 1a, 1b, 2a olan hastalarda ameliyat veya radyoterapi (ışın tedavisi) uygulanabilir. Bu iki tedavi yöntemi ile başarı şansı ve yaşam süresi benzerdir. Hastanın yaşına, çocuk sayısına, genel durumuna ve tümörün diğer özelliklerine göre hangi tedavi seçeneğinin seçileceğine karar verilir.
- Evre 2b ve daha ileri evrelerde olan hastalar (evre 2b, evre 3a, evre 3b, evre 4a evre 4b) için genellikle radyoterapi (ve kemoterapi) esas tedavi yöntemi olarak uygulanır. Bu evrelerde ameliyat öncelikli olarak tercih edilen yöntem değildir.

Evrelere göre yaşam süresi:
 Her kanserde olduğu gibi erken evrelerde ortalama yaşam süresi daha uzundur. Evre ilerledikçe rekürrens yani tekrarlama daha kısa sürede olur.

SERVİKS  KANSERİ EVRELEMESİ (FIGO 2009):
Evre 1a: Mikroskopik kanser vardır, gözle görülebilecek boyutta değildir. Stromal invazyon ≤ 5mm ve en geniş yatay uzanım ≤ 7mm kadardır.
Evre 1a1: Stromal invazyon ≤ 3mm ve en geniş yatay uzanım ≤ 7mm
Evre 1a2: Stromal invazyon 3-5 mm arasında ve en geniş yatay uzanım ≤ 7mm

Evre 1b: Servikste sınırlı ancak klinik olarak görülebilen veya preklinik (gözle görülmeyen) ancak evre 1a’dan daha ileri boyutlarda tümör (tüm klinik lezyonlar yüzeyel invazyon olsa bile IB’dir)
Evre 1b1: Tümör çapı ≤ 4 cm
Evre 1b2: Tümör çapı > 4 cm

Evre 2: Serviksi aşmış ancak pelvik yan duvara veya vajen alt 1/3’e kadar uzanmayan tümör
Evre 2a: parametrial tutulum yok. Üst 2/3 vajene kadar tutulum olabilir
Evre 2a1: Tümör çapı ≤ 4 cm
Evre 2a2: Tümör çapı > 4 cm
Evre 2b: Parametrial tutulum var ancak pelvik yan duvara kadar uzanmamış.

Evre 3: Pelvik yan duvara ve/veya vajen alt 1/3’e kadar uzanan tümör (hidronefroz varlığı bu evreye girer)
Evre 3a: Vajen alt 1/3 tutulum var pelvik yan duvar tutulumu yok.
Evre 3b: pelvik yan duvar tutulumu ve/veya hidronefroz veya fonksiyonunu kaybetmiş böbrek

Evre 4: Gerçek pelvisi aşmış tümör yada klinik olarak rektum/mesane invazyonu
Evre 4a: Komşu pelvik organ yayılımı (mesane/rektum mukozası)
Evre 4b: Uzak organ metastazı

EVRE 1 RAHİM AĞZI (SERVİKS) KANSERİ
- Evre 1a1, evre 1a2 ve 2 cm'den küçük evre 1b olan hastalar eğer genç yaşta iseler ve çocuk istemleri varsa, bazı şartlara bağlı olarak rahimleri alınmadan daha küçük ameliyatla tedavi şansına sahiplerdir (konizasyon, trakelektomi). Kanser varlığında hamilelik şansı ve çocuk sahibi olma isteği konusunda ayrıntılı bilgiye buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.
- Çocuk istemi olmayan ve ileri yaştaki hastalarda, basit histerektomi (tip 1 histerektomi) ameliyat tedavisi olarak uygulanır (rahim alma ameliyatı).
- Ameliyat için uygun olmayan hastalarda radyoterapi (ışın) tedavisi her evrede uygulanabilir.
 - Evre 1b (makroskopik tümör) hastalarda ameliyat tedavisi planlanıyorsa genellikle radikal histerektomi uygulanır. Özellikle büyük tümörlü evre 1b1 hastalarında radyoterapi ile eş zamanlı kemoterapi uygulanması sık yapılır (kemoradyoterapi).

EVRE 2 RAHİM AĞZI (SERVİKS) KANSERİ
- Evre 2a olan hastalarda ameliyat (radikal histerektomi) veya ışın tedavisinden biri uygulanabilirken; evre 2b olan hastalarda ışın tedavisi (radyoterapi) tercih edilir. Işın tedavisi, kemoterapi ile eş zamanlı  uygulanır (kemoradyoterapi).
- Her evrede hastalar tedavi sonrası 3 ayda bir muayene ile takip altına alınırlar.

EVRE 3 RAHİM AĞZI (SERVİKS) KANSERİ
- Bu evrede primer tedavi seçeneği kemoradyoterapi'dir (kemoterapi + ışın tedavisi).

Radyoterapi verilecek hastalarda radyoterapi alanını belirlemek için görüntüleme yöntemleri veya ameliyat ile lenf nodlarının değerlendirilmesi gerekebilir. Çünkü pelvise sınırlı hastalıkta radyoterapi sadece pelvise verilecekken, paraaortik lenf nodlarına yayılım varsa genişletilmiş alan radyoterapisi uygulanır.

EVRE 4 RAHİM AĞZI (SERVİKS) KANSERİ
Bu evrede hastanın ve hastalığın durumuna göre pelvik egzenterasyon ameliyatı, kemoradyoterapi, sistemik tedavi planlanabilir.

Ameliyattan sonra radyoterapi:
İlk tedavi olarak ameliyat uygulanmış rahim ağzı kanseri hastalarına, aşağıdaki durumların varlığında ameliyat sonrası ek tedavi olarak adjuvan radyoterapi verilmesi planlanabilmektedir:
- Cerrahi sınırlar pozitifse (tümör cerrahi sınırda devam ediyorsa)
- Parametrium tutulumu varsa
- Lenf nodları pozitifse (lenf bezlerinde tümör varsa)
- Derin stromal invazyon varsa


İlgili Konular:
- Rahim Ağzı (Serviks) Kanseri

Tamamını >>

RAHİM AĞZI (SERVİKS) KANSERİ

Resmi büyütmek için tıklayın

Rahim ağzı (serviks), rahim ile vajina arasında bulunur. Rahim ağzı kanserinin (serviks kanseri) sıklığı smear tarama programları sayesinde özellikle gelişmiş ülkelerde azalmıştır. Gelişmekte olan ülkelerde nispeten daha sık görülmektedir. Bu nedenle rahim ağzı kanserinden korunmanın en etkili yolu düzenli smear testi yaptırmak ve aşağıda sıralanan risk faktörlerinden kaçınmaktır. Smear testi ve tarama programları sayesinde gelişmiş ülkelerde serviks kanseri yaklaşık yüzde 75 oranında azalmıştır. Dünyada serviks kanserlerinin yüzde 85'i gelişmekte olan ülkelerde görülmektedir. Ayrıca son yıllarda uygulanan HPV aşısı (rahim ağzı kanser aşısı) sayesinde serviks kanserinden yüksek oranda koruma sağlamak mümkün olacaktır.
Dünyada kadın genital sistemi kanserleri arasında 3. sıklıkla görülür.

Rahim ağzı (serviks) kanseri ile rahim kanseri (endometrium kanseri) karıştırılmamalıdır, ikisi çok farklı tür kanserlerdir. Rahim (endometrium) kanseri hakkında ayrıntılı bilgiye buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Serviks kanseri ve HPV ilişkisi:
HPV virüs enfeksiyonu serviks kanseri gelişmesinde en önemli risk faktörüdür. Serviks kanserlerinin neredeyse tamamında HPV virüsüne rastlanmaktadır. Dünyada bir enfeksiyon ajanla en yüksek oranda ilişkisi olan kanser serviks kanseridir. Bu nedenle HPV enfeksiyonu riskini arttıran faktörlerden kaçınmak gerekir. HPV virüsü ve HPV enfeksiyonu hakkında ayrıntılı bilgiye buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz. HPV enfeksiyonuna kadınlarda çok yaygın rastlanılır, toplumda yaklaşık yüz kadından 10'unda mevcuttur, ancak bu enfeksiyonlar büyük oranda (%80-90) hiçbir hastalık oluşturmadan kendiliğinden kaybolur. Kaybolmayıp devam eden enfeksiyonların çok az bir kısmı da ileri de serviks kanseri oluşmasına neden olabilir. HPV enfeksiyonu ile serviks kanseri arasındaki latent period yaklaşık 20-25 yıldır.

Risk faktörleri:
- Erken yaşta başlayan cinsel ilişki
- Çok sayıda cinsel partner
- Cinsel partnerin risk faktörleri taşıması (çok sayıda cinsel partneri olması ve HPV enfeksiyonu olmsı gibi)
- CIN, VIN, VaIN hikayesi olması
- Cinsel yolla bulaşan hastalık hikayesi olması
- İlk doğumu erken yaşta yapmış olmak (20 yaş altında)
- Multiparite (3'ten fazla doğum yapmak)
- Düşük sosyoekonomik düzey
- Doğum kontrol hapı kullanmak
- Sigara

Serviks kanseri histopatolojik tipleri:
- Squamöz hücreli kanser (en sık görülür, yüzde 70)
- Adenokanser (ikinci sık tip, yüzde 25): Müsinöz adenokarsinom, endometrioid adenokarsinom, berrak hücreli adenokarsinom, villoglandüler papiller adenokarsinom
- Nöroendokrin tip serviks kanseri
- Küçük hücreli (small cell)
- Embriyonel rabdomyosarkom (Botrioid tümör)
- Leiomyosarkom
- Lenfoma
- Malign melanom

Rahim ağzı kanserinde belirtiler nelerdir?
Bazen hiçbir belirti vermeden muayene esnasın tesadüfen saptanabilir. En sık görülemn belirtiler vajinal kanama, lekelenme, akıntı, cinsel ilişki sonrası kanamadır. İleri evre vakalarda bel ağrısı, sırt ağrısı, idrarda kan olması, vajenden idrar gelmesi gibi belirtiler olabilir.

Tanı:
Tanı en sık olarak mauyene sırasında rahim ağzından alınan biyopsi (parça alınması) neticesinde patolojik inceleme ile konur. Bazen konizasyon, LEEP veya histerektomi materyalinde de serviks kanseri sonucu ile karşılaşılabilir. Kolposkopi ve biyopsi erken tanıda önemlidir.
Smear testi serviks kanser tanısını net olarak koydurmaz, tarama amacıyla kullanılır ve şüpheli sonuçlar sayesinde yapılan daha ileri tetkikler neticesinde teşhis koyulabilir.

Evreleme:
Tedaviye başlamadan önce muayene ve diğer tetkikler ile klinik olarak evreleme yapılır. Rahim ağzı kanseri evreleri hakkında detaylı bilgiye buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Tedavi:
Serviks (rahim ağzı) kanserinde tedavi belirlenen evreye göre değişir. Erken evrelerde ameliyat ile tedavi uygulanırken, ileri evrelerde radyoterapi daha sık uygulanır. Bazı durumlarda cerrahi, radyoterapi (ışın tedavisi) ve kemoterapi birlikte uygulanabilir. Ameliyat yapılan hastalarda radikal histerektomi ve lenf nodu diseksiyonu yapılır genellikle. Ameliyat jinekolojik onkoloji cerrahisi uzmanları (jinekolojik onkolog) tarafından uygulanır. Rahim ağzı kanseri ameliyatı hakkında ayrıntılı bilgiye buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.
Çok erken evrelerde ve özellikle çocuk istemi olan hastalarda konizasyon tedavide yeterli olabilmektedir, bu durumda rahim alınmadığı için hastanın hamile kalabilmesi mümkün olmaktadır.


İlgili Konular:
- Evrelere Göre Rahim Ağzı (Serviks) Kanseri
- Rahim Ağzı (Serviks) Kanseri Ameliyatı
- Rahim Ağzı Kanseri Kan Tahlili, Ultrason ve Smear Testinde Belli Olur Mu?
- Smear Testi
- HPV Virüsü ve HPV Enfeksiyonu
- HPV Testi (HPV DNA Testi)
- HPV Aşısı (Rahim Ağzı Kanser Aşısı)
- CIN 1, CIN 2, CIN 3
- Jinekolojik Onkoloji - Jinekolojik Onkolog
- Rahim Kanseri (Endometrium Kanseri)
- Yumurtalık (Over) Kanseri
- Rahim ve Yumurtalık Kanseri  Cinsel Yolla Bulaşır Mı?
- Rahim ve Yumurtalık Kanseri Olanlar Hamile Kalabilir Mi?
- Rahim ve Yumurtalık Kanseri Genetik Mi?

Tamamını >>