KISIRLIĞI ÖNLEMEK

KISIRLIK (İNFERTİLİTE) NASIL ÖNLENİR?

Kısırlık problemi yaşayan çiftlerde sorun kadın veya erkekte eşit oranda saptanabilmektedir, bazen her iki kişide de sorun saptanabilmektedir. Kısırlık problemi yaşayan çiftlerin yaklaşık %10-15'inde ise ne kadında ne erkekte hiçbir sebep satnamamamaktadır. Kısırlık ve nedenleri hakkında ayrıntılı bilgiye buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz. Kısırlığın kadına ve erkeğe ait çok çeşitli nedenleri olabilmektedir, bu nedenlerden bazıları önlenebilir en azından riski azaltmak için bazı önlemler alınabilir niteliktedir ancak bazı nedenler (doğuştan olanlar gibi) önlenemez niteliktedir.

Bireylerde veya bir toplumda kısırlık (infertilite) problemine neden olabilecek riskleri önlemek veya en aza indirebilmek için bazı önlemler alınabilir, aşağıda bu önlemlerden bazıları sıralanmıştır.
- Sigara, alkol, uyuşturucu madde gibi zararlı alışkanlıklardan uzak durmak.
- Stresten uzak durmak
- Sağlıklı beslenme kurallarına özen göstermez, aşırı kilo almamak.
- Kadınların yılda bir düzenli jinekolojik kontrol muayenesi olması bazı hastalıkların erken teşhisi sayesinde kısırlığın önlenmesini sağlayabilir.
- Cinsel ilişki ile geçen bazı hastalıklar PID gibi hastalıklara neden olarak kadın ve erkekte infertilite problemine neden olabilir. Bu nedenle bu tür hastalıklar açısından risk oluşturabilecek ilişkilerden uzak durmak veya kondom kullanmak önemlidir.
- Güvenilir olmayan cinsel ilişkilerde kondom (prezervatif) kullanmanın yaygınlaştırılması ve toplumun bu konuda bilinçlendirilmesi için kampanyalar yapılmalıdır.
- Toplumda cinsel yolla geçen hastalıklar açısında risk altında bulunnan bireyler düzenli aralıklarla sağlık taramasından geçirilmelidir.
- Yaşın ilerlemesi ile özellikle kadınlarda üreme potansiyeli azaldığı için evlenme ve hamilelik ile planları yaparken yaş faktörünü de göz önünde bulundurmak gerekir. (bkz: kadının yaşı..., erkeğin yaşı...)
- Kimyasal maddelerle ilgili bir iş yerinde çalışıyorsanız bu maddelerin solunmasının veya temas etmenin kısırlık ile ilgisi var mı araştırmalısınız.
- Erkeklerde inmemiş testis veya varikosel gibi sperm kalitesini azaltacak hastalıkların erkenden tespit ve tedavi edilmesi.
- Okul, askeri birlikler gibi alanlarda topluma üreme sağlığı konusunda bilgi verilmesi.

Kısırlığı önleyen bitkiler nelerdir?
Hastalar arasında en sık merak edilen konulardan birisi de kısırlığı önlemek amacıyla kullanılabilecek bitkiler, çaylar, otlar, kürler var mıdır? Bu tür bitkiler ve benzeri maddeler bilinçsiz kullanım halinde zararlı etkiler oluşturabilirler bu nedenle özellikle kısırlık (infertilite) gibi hassas ve önemli bir konuda asla başvurulmamalıdır.  Çiftler çocuk sahibi olmayı isterken bu tür çabalarla gebelik şanslarını daha da azaltabilirler farkına varmadan.


İlgili Konular:
- Hamile Kalmayı Kolaylaştırmak İçin Yapılması Gerekenler
- Hamile Kalmayı Engelleyen, Zorlaştıran Faktörler

Tamamını >>

MENOPOZU GECİKTİRMEK VEYA ÖNLEMEK MÜMKÜN MÜ?

ERKEN MENOPOZ ERTELENEBİLİR Mİ? ENGELLENEBİLİR Mİ?

Menopoz kadın hayatının doğal aşamalarından birisidir. Her kadın öncelikle genetik yapısında belirlenen bir yaşta menopoza girecektir. Sigara ve yeterli beslenme gibi bazı çevresel faktörler de kadınların menopoza girme yaşını az oranda etkileyebilmektedir ancak en önemli faktör genetiktir. Kadınların menopoza girme yaşı genellikle anneleri ve kız kardeşleri ile benzerlik gösterir. Menopozun başlama yaşı hakkında ayrıntılı bilgi ayrıca yazılmıştır, buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz. Bu nedenle önemli olan bir kadının menopoza girme yaşını geciktirmek veya menopoza girmesini tamamen engellemek değildir. Önemli olan menopoza giren kadınların doğru takip ve tedavilerle olası komplikasyonlardan, kemik erimesinden, çeşitli şikayetlerden korunmalarıdır.

Bir kadının menopoza girmesi geciktirilebilir mi veya tamamen önlenebilir mi?
Menopoz kadının yumurtalıklarının (overlerinin) artık hormon üretemez, yumurta geliştiremez yani fonksiyon göremez hale gelmesi sonucunda adetlerinin tamamen kesilmesidir. Bu durumda:
- Menopoza tamamen girmiş bir kadının artık bazı ilaçlarla yumurtalıklarının yeniden fonksiyon görebilmesini sağlamak yani yumurta üretmesini ve hormon üretmesini sağlamak mümkün değildir. Hiçbir ilaç, hormon, bitkisel madde bunu sağlayamaz.
- Menopoza girmiş olan bir kadına verilen hormon ilaçları ile adet görmesi ve ateş basmasi gibi şikayetlerinin geçmesi sağlanabilir. Ancak adet  görmesi ve şikayetlerinin geçmesi bu kadının menopozunun engellendiği veya artık kadının menopozda olmadığı anlamına gelmez. Bu kadın sadece dışarıdan verilen hormon ilaçları sayesinde yapay olarak rahim duvarının gelişmesi sayesinde adet kanamaları görmektedir ama yumurtalıkları hiç hormon ve yumurta üretmemektedir. Bu nedenle dışarıdan verilen ilaç kesildiğinde tekrar adet göremeyecektir.
- Menopoza henüz girmemiş olan genç yaşya bir kadında veya menopoz dönemine yaklaşan orta yaşlı bir kadında verilecek ilaçlar, hormonlar, tedaviler menopoza gireceği yaşı değiştirmez. Her kadının menopoza gireceği yaşı yani yumurtalıklarının fonksiyon göremez hale geleceği yaş genetik olarak belirlenmiştir. Dışarıdan verilen ilaçlar adetlerini düzenleyebilir veya bazı şikayetlerini önleyebilir ancak kadın ilaç kullanmadan ne zaman menopoza girecekse yine o zaman girecektir.
- Menopoza girme yaşını az miktarda etkileyen bazı çevresel faktörler vardır. Örneğin sigara içmek ve yetersiz, dengesiz beslenmek gibi. Bu tür faktörlerden uzak duran kadınlar manopoza 1-2 yıl daha geç girmektedir.

Menopozu geciktirmenin yolları var mı? İlaçlar, hormonlar, bitkiler? 
Bu amaçla bilinçsizce kullanılmaya çalışılan bitkiler, kürler, yiyecekler, içecekler vb. çok zararlı etkiler meydana getirebilir. İçeriklerindeki çeşitli maddeler rahim kanseri benzeri hastalıklara dahi neden olabilir. Bu nedenle asla doktora danışılmadan kullanılmamaları gerekir. Kadın hastalıkları ile ilgili kullanılan ilaçlar ve hormon preperatları menopoza girmeyi engellemez, fonksiyon görmeyen ve hormon üretmeyen yumurtalıkların yeniden eskisi gibi olmasını sağlamaz sadece kadının yapay olarak adet görmesini sağlar ve bazı şikayeterin önlenmesini sağlar.

Erken menopozu önlemek, ertelemek mümkün mü?
Menopozun 40 yaşından önce başlaması yani 40 yaşından önce bir kadının tamamen adet göremez halde yumurtalık fonksiyonlarını yitirmesi erken menopozdur. Erken menopoz da yukarıda anlatıldığı gibi önlenemez veya yumurtalıkların tekrar fonksiyon görür hale gelmesi sağlanamaz ancak bu hastaların daha ileri yaşlara kadar adet görebilmeleri ilaçlarla sağlanabilir. Menopoza bağlı gelişebilecek kemik erimesi gibi komplikasyonlar ilaçlarla ve egzersizle, doğru beslenme ile önlenebilir. Ancak erken menopoz durumu geri döndürülemez, yumurtalıkların tekrar fonksiyon görebilmesi, östrojen ve progesteron hormonu üretebilmesi, gebelik oluşturabilir hale gelmesi mümkün değildir.

Erken menopoza girmek genetik tedavi ile engellenebilir mi?
Bazı araştırmalarda erken menopoza girme ile ilgili genler tespit edilmiştir. İleri yıllarda genetik araştırmaların  artması ile erken menopozun da birçok hastalık gibi genetik tedavisinin mümküm olabileceği tahmin edilmektedir.


İlgili Konular:
- Menopoz Yaşı Kaçtır?
- Menopozda Hormon Tedavisi
- Menopozda Bitkisel İlaçlarla Tedavi

Tamamını >>

GEBELİKTE (HAMİLELİKTE) KABIZLIK NASIL ÖNLENİR?

Gebelikte kabızlık nasıl giderilir? Önlemek için ne yapılmalı?
- Meyve, sebze, tahıl gibi liften (fiberden) zengin besinleri bol tüketmek kabızlığa iyi gelir.
- Bol sıvı ve bol su tüketmek kabızlığı önler.
- Düzenli egzersiz yapmak kabızlık açısından faydalıdır.
- Stresten uzak durmak kabızlık riskini azaltır.
- Düzenli, dengeli ve yemek saatleri hep aynı olacak şekilde beslenmek kabızlığı önlemek açısından faydalıdır.
- Tuvalet ihtiyacı hissettiğinizde bunu kendi isteğinizle ertelememelisiniz, bu şekilde ertelemeler zamanla kabızlığa neden olabilir.

Hamilelikte kabızlık tedavisi:
Yukarıdaki önlemlere dikkat etmenize rağmen kabızlık sorununuz devam ediyorsa doktorunuza başvurmanız gerekir. Gebelik sırasında kabızlık için kullanılabilen ilaçlar mevcuttur ancak asla doktorunuza danışmadan ilaç kullanmamalısınız. Doğumdan sonra kabızlık şikayeti genellikle kendiliğinden düzelir.

İlgili Konular:
- Gebelikte Kabızlık ve Basur

Tamamını >>

GEBELİKTE (HAMİLELİKTE) KARIN ÇATLAKLARI NASIL ÖNLENİR?

Hamilelerde gebelik döneminde oluşan cilt çatlakları esas olarak gebenin cilt yapısyla ilgilidir. Gebelikte artan hormonlara bağlı olarak cilt yapısında değişmeler de çatlak oluşmasında etkili olabilir. Cilt yapısı esnek olan gebelerde çatlaklar az olur veya hiç olmaz, cilt yapısı esnek olmayan gebelerde çatlaklar fazla olur. Cildin esnekliği esas olarak doğuştan genetik olarak belirlenir ve sonradan kullanılan kremler, bakım ürünleri, yağlar bunu çok az değiştirebilir.

Çatlakları tam olarak önlemenin kesin bir yöntemi olmasa da azaltmayı denemek için aşağıdaki önlemlere dikkat edilebilir. Ancak daha öncede belirtildiği gibi çatlak oluşması esas olarak cilt yapısı ile ilgili olduğu için aşağıdaki önlemleri hiç yapmayan birisinde, bütün önlemleri uygulayan birisine göre daha az çatlak oluşabilir. Doğumdan sonra çatlak bölgeleri genellikle solar ve belli olmaz hale gelir. Bazı annelerde doğumdan sonra az ve soluk şekilde çatlaklar görülmeye devam eder.

Çatlaklar için önlemler:
- Aşırı kilo almaktan kaçınmak
- Bol su ve sıvı tüketmek
- Nemlendirici kremler ve badem yağı kullanmak (faydası kanıtlanmamıştır)
- Sağlıklı beslenme kurallarına dikkat etmek. (detaylı bilgi için tıklayın)
- Egzersiz yapmak


İlgili Konular:
- Gebelikte Karın Çatlakları

Tamamını >>

DÜŞÜĞÜ ÖNLEMEK VE TEKRARLAMASINI ENGELLEMEK İÇİN TEDAVİLER

Düşük riskini azaltmak veya tekrar düşük gelişmesini önlemek için öncelikle düşük riskini arttırıcı faktörlerden uzak durulması gerekir. Örneğin sigara, alkol, stres gibi faktörlerden uzak durmak gerekir.Düşük riskini arttıran faktörler hakkında detaylı bilgiye buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Bunun dışında düşüğe neden olduğu bilinen bir hastalık veya patoloji varsa tekrar hamile kalmadan önce mutlaka doktor denetiminde gerekli tedavi ve önlemler alınmalıdır. Örneğin düşüğe neden olarak rahim içerisinde bir patoloji (myom, septum gibi) saptanmışsa ameliyatla bunun tedavisi gerekir. Pıhtılaşma (trombofili) faktörlerinde bir anormallik düşük nedeni olarak saptanmışsa buna yönelik ilaç tedavileri ile tekrar düşük yaşanması önlenebilir. Tekrarlayan gebelik kayıpları ve tedavileri hakkında ayrıntılı bilgiye buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Hamilelikte düşük riski ve kanama varlığında tedavi:
Eğer sözkonusu kaçınılmaz düşük (aabortus insipiens) ise yani kanamaya rahim ağzında açılma eşlik ediyorsa düşüğü önşemek için tedavi verilmez, bu durumda düşük kaçınılmazdır sadece en az kanama ve komplikasyon ile düşüğü gerçekleştirmek amaçlanır. Eğer rahim ağzında açılma olmadan sadece lekelenme, kanama ve ağrı varsa (abortus imminens) düşüğü önlemek için yatak istirahati, cinsel ilişki kısıtlaması, aşırı fiziksel aktivite kısıtlaması ve bazı ilaç tedavileri önerilir. Bu durumda kullanılan ilaçların düşük önleyici etkileri net olarak kanıtlanmamış olsa da ampirik olarak sık kullanılmaktadırlar.





İlgili Konular:
- Düşükler
- Tekrarlayan Düşükler

Tamamını >>