MENOPOZDA HAMİLELİKTEN KORUNMAK GEREKİR Mİ?

MENOPOZ VE GEBELİK

Menopoz dönemine yaklaşırken gebelikten korunma yöntemleri:

40-45 yaş civarında menopoz dönemine yaklaşırken hamilelikten korunmak her zamankinden daha önemlidir çünkü bu yaşlarda çiftler çoğunlukla istedikleri çocuk sayısına çoktan erişmişlerdir ve sürpriz bir gebelik sonucu çocuk sahibi olmak istemezler. Ayrıca bu yaşlarda gebelik hem anne hem bebek açısından risklidir. Gebelikte annede tansiyon yükselmesi, preeklampsi gibi tıbbi problemler, bebekte anomali (sakatlık) riskinde artış olabilmektedir. 

40 yaşından sonra menopoz dönemine kadar hangi yöntemlerle korunulabilir:

- Bu yaş grubundaki kadınlarda en çok önerilen ve en güvenli doğum kontrol yöntemleri spiral (ria) ve ameliyatla tüp bağlama yöntemleridir.

- Doğum kontrol hapları (OKS) özellikle sigara içenlerde 35 yaşından sonra çok önerilmez. Damar tıkanıklığı gibi ciddi problemlere sebep olabilir.

- Aylık ve 3 aylık hormon içeren iğneler çok tercih edilen yöntemler değildir. Çünkü sıklıkla adet düzensizliğine neden olurlar.

- Erkeğin prezervatif kullanması alternatiflerden birisidir ancak çok güvenilir bir yöntem değildir ve çoğu erkek tarafından sevilmeyen bir yöntemdir.

- Geri çekme (ilişki sırasında boşalacağını anlayan erkeğin dışarı boşalması) yöntemi hiçbir yaş grubunda önerilmeyen yüksek gebelik riski taşıyan bir yöntemdir.

- Takvim yöntemi yani yumurtlama olan günleri hesaplayarak diğer zamanlarda ilişkiye girme şeklinde uygulama hiç güvenilir değildir. Özellikle 40 yaşından sonra yumurtlama (ovulasyon) daha da düzensizleşeceğinden bu yöntem asla kullanılmamalıdır.

- Vazektomi yani erkeğin kanallarını bağlatması uygun alternatiflerden birisidir.

Yukarıdaki bilgilere rağmen her doğum kontrol yöntemi her çifte uymaz, bu nedenle korunmak isteyen çiftler mutlaka doktorlarına danışmalıdır. Uygun olmayan ve bilinçsizce uygulanan korunma yöntemleri hem istenmeyen hamileliklerle sonuçlanabilir hem de sağlık açısından risklere sebep olabilir. Doğum kontrol yöntemleri hakkında ayrıntılı bilgiye buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Menopoza giren ve adetleri tamamen kesilen kadınların korunması gerekir mi?

- 50 yaşından önce menopoza giren kadınların hiç adet görmeden 2 yıl geçirmelerinden sonra korunma yöntemlerini bırakabilecekleri önerilir. 

- 50 yaş ve üzerinde menopoza giren kadınların hiç adet görmeden 1 yıl geçirmelerinden sonra korunma yöntemlerini bırakabilecekleri önerilir.

Menopoz şikayetleri için kullanılan hormon ilaçları hamilelikten korur mu?

Menopozda ateş basması, terleme gibi şikayetler içim kullanılan hormon ilaçları şekil olarak doğum kontrol haplarına benzediği için koruma görevi de yapıyor sanılmaktadır bazen ancak bu doğru değildir. Menopozda kullanılan hormon ilaçları hamileliği engellemez bu nedenle mutlaka ek bir korunma yöntemi kullanılmalıdır. Doktorunuz size en uygun korunma yöntemini (spiral, tüp bağlama vb.) önerecektir.

Yapılan araştırmalarda menopozda kullanılan hormon ilaçlarının hatsaların yarısından fazlasında yumurtlamayı (ovulasyon) engellemediği görülmüştür.

40 ve 50 yaşlarında hamile kalma riski ne kadardır?

45-50 yaşa arasında korunmayan çiftlerin hamile kalma şansı %2-3 kadarken, 50 yaşından sonra bu şans %1 civarına iner.

Menopozda hamile kalınır mı? (Erken menopozda)

Menopoz teşhisi kadının 12 ay aralıksız adet görememesinden sonra konur. Eğer kadının yumurtalık fonksiyonlarının çok azaldığı hormon testleri ile gösterilmişse ve 12 ay boyunca adet görememişse bundan sonra hamilelik imkansız denilecek kadar zordur. Ancak henüz uzun süreli bir adet görememe olmamışsa ve kötü hormon değerleri (yüksek FSH hormonu) veya düzensiz adetler gibi belirtilerden dolayı menopozun yaklaştığı söylenmişse bu durumda düşük de olsa hamile kalma şansı vardır. Bu şansı belirleyen en önemli faktörlerden birisi kadının yumurtalık kapasitesi yani over rezervidir. 

Hamile kalamıyorum, menopoza mı giriyorum?

40 yaşından sonra gebe kalamamanın tek nedeni menopoz değildir. Eğer kadında adet düzensizliği ve hormonlarda kötüleşme (FSH  yüksekliği) varsa menopoz kısırlık sebebi olarak düşünülebilir. Ancak hormon değerleri normal olan bir kadında adetleri düzensiz olsa bile kısırlık sebebi olarak menopoz düşünülmez, başka nedenleri de araştırmak gerekir. Kadında veya erkekte kısırlığa yani hamile kalamamaya neden olan çeşitli nedenler olabilir, ayrıntılı bilgiye buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.

İleri yaşta ve menopozda hamilelik için tüp bebek yapılabilir mi?

Yaş ilerledikçe ve menopoz yaklaştıkça kadının yumurtalık kapasitesi ve yumurta kalitesi azalır. Bu nedenle hem kendiliğinden gebe kalma şansı, hem ilaç tedavileri ile gebe kalma şansı, hem de tüp bebek ile gebe kalma şansı giderek azalır. Kadının yaşı ilerledikçe kısırlık (infertilite) konusunda artan risk hakkında ayrıntılı bilgiye buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz. Yaşın ilerlemesiyle tüp bebek ile hamilelik elde etme şansı ne kadar azalmaktadır konusunda ayrıntılı bilgiye buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.

İlgili Konular:
- Doğum Kontrol Yöntemleri

Tamamını >>

BİTKİSEL DOĞUM KONTROL HAPLARI VAR MI?

BİTKİSEL DOĞUM KONTROL YÖNTEMİ VAR MI?
Bu soruları hastalarımızdan zaman zaman duymaktayız. Ülkemizde bitkisel olanın her zaman daha zararsız olduğu sanıldığı için doğum kontrol yöntemlerinde de bitkisel olan var mı, bitkisel doğum kontrol hapı var mı diye arayışa giren hastalar zaman zaman olmaktadır. Öncelikle herşeyin bitkisel olanı zararsızdır, daha faydalıdır demek yanlış olur. Bitkiler de içerdikleri bazı maddelerden dolayı bazı hastalıklarda etki gösterebilirler ama bitkilerin içerdiği maddelerin türleri ve miktarları kontrol edilemediği için faydadan çok zararlar verebilir ve istenmeyen yan etkiler görülebilir. İlaçların da başlıca özelliği budur zaten, yani içerisindeki maddelerin çeşitleri ve miktarları bellidir.

Doğum kontrol yöntemlerine gelince bitkisel doğum kontrol yöntemi yoktur. Bitkisel doğum kontrol hapı yoktur. Halk arasında bazı doğum kontrol haplarının bitkisel sanılması çok ilginçtir ama tamamen asılsızdır. Malesef bazı reklam ve tanıtımlar insanları bu şekilde yanıltıyor olabilir. Bütün doğum kontrol hapları aynı hormonları içerirler, hepsinde östrojen ve progesteron hormonu bulunur. Östrojen ve progesteron hormonlarını içermeyen bir doğum kontrol hapı yoktur. (Minipill denen haplarda sadece progesteron bulunur ancak eskiden olmasına rağmen uzun yıllardır ülkemizde yoktur bu haplar.) Östrojenin veya progesteronun türü değişebilir ancak hepsinde mutlaka bu hormonlar bulunur ve başka bir ek ilaç maddesi bulunmaz. Doğum kontrolü zaten hormonal olarak hassas bir durumdur ve bitkisel bir çözümü de olamaz. Doğum kontrol hapları aynı hormonları içerdiği için yan etkileri de hepsinde hemen hemen aynıdır. Bu konuda yanılmayınız. Doğum kontrol haplarını kullanmadan önce hepsinin yan etkileri olabileceğini, yan etkisi hiç olmayan bir doğum kontrol hapı olmadığını, başlıca yan etkilerin hepsinde aynı olduğunu biliniz ve yan etkiler hakkında deyaılı bilgi edininiz. Aşağıdaki linklerden bu konularda detaylı bilgi edinebilirsiniz.


İlgili Konular:
- Doğum Kontrol Hapları

Tamamını >>

DOĞUM SONRASI KORUNMA YÖNTEMLERİ

Doğum sonrası (postpartum) hangi koruma yöntemleri kullanılabilir ?
İki gebelik arasındaki ideal süre 2 yıldır. Bu nedenle doğumdan hemen sonra bir korunma yöntemi seçip uygulanmalıdır.

- Bebeği emzirmeyi düşünen anne eğer, hap ile korunmak istiyorsa, doğumdan bir hafta sonra sütü kesmeyen ve bebeğe zarar vermeyen mini hapları kullanmaya başlayabilir. Her gün aynı saatte bir tane alınmalıdır. (ancak bu haplar halen ülkemizde bulunmamaktadır).
- Herhangi bir nedenle anne bebeğini emzirmiyorsa, normal korunma haplarına (oral kontraseptif) doğumdan 21 gün sonra başlayabilir. Bu hapları da her gün aynı saatte almak gerekir.
- Spiral (RİA) ile korunmak isteyenler, doğumdan 6 hafta sonra doktor kontolünde bir sakınca yoksa taktırabilirler. Adet görmek şart değildir.
- Bir daha gebelik istemeyen kadın doğumdan 48 saat sonra veya 6 hafta sonra tüplerini bağlatabilir. Tüpler; ufak bir cerrahi girişimle bağlanır. Tüplerin bağlanması; sadece ovum ile spermiumun karşılaşmasını önler. Eşlerin cinsel yaşamını etkilemez. Adet düzenini bozmaz. Erken menopoza neden olmaz. En etkili korunma yöntemidir.
- Emziren kadınlar için 3 aylık iğne enjeksiyon yöntemi doktor kontrolünde kullanılabilir. Doğumdan 6 hafta sonra adetli olsun yada olmasın yaptırabilirler.
- Doğumdan 6 hafta sonra deri altı implantı uygulanabilir.
- Vazektomi: Erkekte sperm kanallarının bağlanarak erkeğin üreme sıvısında sperm olmamasını sağlayan bir işlemdir. Birdaha hiç çocuk sahibi olmak istemeyenlere uygun bir yöntemdir.
- Diğer yöntemler; vajene konan fitiller, prezervatif (kondom), dışarı boşalma vs. etkili korunma yöntemleri değildir. Bu yöntemlerle korunanların gebe kalma şansı çok yüksektir.

Doğumdan ne kadar sonra korunmaya başlamalıyım ?
Emzirme gebelikten korur mu?
Emzirme gebelikten kısmen korur fakat gece dahil çok düzenli emzirenlerde yüksek oranda korunma sağlar. O yüzden emzirdiğiniz sürece korunmanıza gerek yok demek çok yanlış olur. Gece dahil çok düzenli emzirenlerde hiçbir katı - sıvı ek gıda vermeyenlerde doğumdan 6 ay sonrasına kadar emzirmek gebelikten koruyabilir. Yine de hiçbir zaman emzirmenin koruyuculuğuna güvenmemek gerekir ve doğumdan 1 ay sonra başlayarak korunma yöntemi kullanmak gerekir.
Aralıklı yada düzensiz emzirenler ve ek gıda verenlerde emzirmek güvenli olarak korumaz bu yüzden bu kişiler doğumdan 3 hafta sonra uygun bir yöntemle korunmaya başlamalıdır. Aksi taktirde emzirirken de gebelik oluşabilir.


İlgili Konular:
- Gebelikler Arasında Ne Kadar Ara Vermek Gerekir?
- Doğum Kontrol Yöntemleri
- Doğumdan Sonra Adet Düzensizliği ve Adet Görememe

Tamamını >>

PREZERVATİF (KONDOM)

Prezervatif veya kondom (kılıf) cinsel ilişki öncesinde sertleşmiş penise takılan esnek bir kılıftır.

%97 oraninda gebelikten korur.

Kondom AIDS de dahil olmak üzere cinsel yolla bulasan hastaliklara karsi koruyucudur.

Yan etkisi yoktur. Kondomun yapısındaki maddelere duyarlılığı (alerji) olanlar dışında herkes kullanabilir.

Kondom cinsel iliskinin uzamasını sağlar. Erken boşalmayı önleyebilir.

Prezervatifle korunmak ne kadar başarılıdır?
Prezervatif ile korunan çiftlerin bir yıl korunma süresince başarısızlık oranı yani gebe kalma riski %10-15'dir.

Kimler prezervatif kullanamaz?
Prezervatif lateks alerjisi olan erkekler tarafından kullanılmamalıdır. Lateks alerjisi olanlar prezervatif kullandığında genital bölgede kızarıklık meydana gelir.

Prezervatif yırtılırsa ne yapmalıyım ?
İlişki sırasında boşalmayla prezervatif yırtılırsa spermler vajene akacağı için gebelik oluşabilir. Bu durumda acil korunma yöntemlerine başvurmalısınız. Bunun için acil korunma haplarını ilişkiden sonra 72 saat içinde almalısınız. İlk 24 saatte almanız daha da etkili olacaktır.Diğer bir seçenek de spiral takılmasıdır. Spiral de ne kadar erken uygulanırsa o kadar iyi olur, en geç ilişkiden sonra 5 gün içinde uygulanmalıdır.

İlgili Konular:
- Prezervatif Nasıl Takılır? Nasıl Kullanılır?
- Prezervatif Yırtılması Durumunda Ne Yapmalı?

Tamamını >>