YUMURTLAMA OLMADAN ADET OLUNUR MU?

YUMURTLAMA (OVULASYON) OLMAZSA ADET GÖRÜLÜR MÜ?

Yumurtlama olmadığı halde bir kadının adet görebilmesi (mens, regl, menstruasyon) mümkündür. Bu tür kanamalar çoğunlukla süre ve miktar olarak kadının normal adet kanamasından farklıdır, genellikle düzensiz vakitsiz kanamalardır, ancak normal adet zamanına denk gelebilir.
Kadınlarda normal adet düzeni her ay bir gün gerçekleşen yumurtlamalar (ovulasyon) sayesinde gerçekleşir. Yumurtlama olmayan aylarda adet yani vajial kanama nasıl gerçekleşir açıklamadan önce normal adet düzeni yani yumurtlama ile gerçekleşen adetler nasıl oluyor açıklamak gerekir.

Yumurtlama sayesinde gerçekleşen normal adet düzeni:
Kadınlarda normalde her ay bir kere yumurtlama olur ve bu yumurtlama yaklaşık olarak iki adet kanamasının ortasındaki günlere denk gelir. Yaklaşık olarak adet kanaması başlamadan 14 gün önce yumurtlama olur. Kadınlar genellikle 28- 30 günde bir adet görür. Bir adet kanamasının başlangıcından bir sonraki adet kanamasının başlangıcına kadar geçen döneme bir adet dönemi veya bir adet peryodu, bir adet döngüsü gibi isimler verilir. Kadında bir adet dönemi iki kısma ayılır. Yumurtlama gününden önceki dönem ve yumurtlama gününden sonrası dönem.
- Yumurtlama gününden önceki döneme foliküler faz (proliferatif faz) denir, bu dönem adet kanamasının başladığı gün başlar ve yumurtlamanın olduğu gün biter. Bu dönemde yumurta hücresinin içinde bulunduğu folikül kesesi giderek büyür ve östrojen hormonu salgılar. Östrojen hormonunun etkisi ile bu dönemde rahim içi tabaka (endometrium) giderek kalınlaşır. Bu dönemin sonunda olan yumurtlama ile artık östrojen hormonu azalır ve progesteron hormonu artmaya başlar.
- Yumurtlama gününden sonraki dönem luteal faz (sekretuar faz) diye adlandırılır. Bu dönem yumurtlama ile başlar ve bir sonraki adet kanamasının başlamasına kadar sürer. Bu dönemin süresi ortalama 14 gündür. Bu dönemde yumurtlama sonrası progesteron hormonu salgısı başlar ve progesteron hormonu rahim iç tabakasının yapısını değiştirir. Progesteron hormonu yumurtalıklarda korpus luteum (sarı cisim) denilen yapıdan salgılanır, bu yapı yumurtlamanın gerçekleşmesi sonrasında folikülden (yumurtanın içerisinde bulunan kese) meydana gelir. Yumurtlamadan 14 gün sonra korpus luteum (sarı cisim) gerilemeye, kaybolmaya başlar, bu nedenle progesteron hormonu azalır. Progesteron hormonunun azalması ile rahim iç tabakası kanamaya başlar ve adet görülür. Normal bir adet döngüsünde kanamanın olmasının başlıca nedenir budur, bu yüzden buna progesteron çekilme kanaması denir.

Doğum kontrol hapları veya adet düzenleyici bazı hormon ilaçların ile görülen adet kanamasının mekanizması da normal adet kanamasındaki progesteron çekilme kanaması gibidir.

Yumurtlama gerçekleşmeden adet kanaması nasıl olur? 
(Anovulatuar Kanama)
Burada büyüyen yumurta hücresinin (folikül) salgıladığı östrojen hormonu ile rahim iç tabakası kalınlaşır, aynen yukarıda anlatılan normal adet döngüsünde olduğu gibi. Ancak adet döngüsünün ortasında gerçekleşen yumurtlama (ovulasyon) olayı gerçekleşmez. Bu nedenle östrojen etkisi azalmadan devam eder, progesteron hormonu etkisi başlamaz. (Progesteron etkisini başlatan yumurtlamadır.) Bu durumda östrojen etkisi devam ettiği için rahim iç tabakası (endometrium) normalden daha fazla kalınlaşmaya devam eder ve bir süre sonra çok kalın bir hale geldiği için artık beslenemez ve kanama, dökülme başlar. Bu tür yumurtlama olmadan kanama olmasına anovulatuar kanama veya östrojen kırılma kanaması denir.

Kanamanın şekli, süresi, miktarı:
Yumurtlama olmayan aylarda gerçekleşen adet kanaması genellikle normal zamandan biraz daha geç başlar ve daha uzun sürer. Kanama bazen leke, damla şeklinde olur, bazen aşırı kanama olabilir. Genellikle kadının normal adetine göre miktarı, kanama şekli değişkenlik gösterir. Ancak nadiren kanama tam zamanında ve normal miktarda da olabilir. Her zaman farkedilmez. Bu aylarda hasta adet ortası dönemde yumurtlama nedeniyle oluşan değişiklikleri farketmez genellikle (göğüslerde dolgunluk, hassasiyet, vajinal akıntının artması, vücut ısısında artma).

Kimlerde görülür?
Anovulatuar kanama (yumurtlama olmadan kanama olması) genellikle adet kanaması başlayan ilk yıllarda, menopozun yaklaştığı yıllarda, polikistik over hastalarında görülür. Orta yaşlarda, adetleri çok düzenli kadınlarda da senede bir defa vb. nadiren meydana gelebilir. Stres, aşırı yorgunluk vb. etkenler neden olabilir.


İlgili Konular:
- Yumurtlama Olmaması
- Yumurtlama Olmadan Hamile Kalınır Mı?
- Normal Adet Düzeni
- Adet Kanaması Normalde Kaç Gün Sürer? Ne Kadar Olur?

Tamamını >>

DOĞUMDAN SONRA ADET DÜZENSİZLİĞİ VE ADET GÖREMEME

Doğum sonrası ilk adet kanaması (regl) ne zaman görülür?
Hem normal doğum hem sezaryen doğumdan hemen sonra başlayan kanama gideren azalır ve 30-40 gün kadar sürer, bu adet kanaması değildir, loşi adı verilen rahim içerisindeki kan ve doğumdan kalan kalıntıların atılması için gerekli bir kanamadır.
Gerçek adet kanaması ise doğumdan sonra bebeğini düzenli emzirenlerde genellikle 6 ay sonra başlar ancak çok düzenli ve sık emzirenlerde bu süre doğumdan 1 yıl sonrasını bile bulabilir. Nadiren çok düzenli emzirdiği halde 6 aydan daha önce adet gören anneler de olabilir. Adet kanaması başlasa bile emzirme devam ettiği sürece düzensiz olabilir, genellikle emzirme dönemi bitince düzene girer.
Doğumdan sonra bebeğini hiç emzirmeyen veya seyrek emziren annelerde adet kanaması genellikle doğumdan 3 ay sonra başlar, emzirme tamamen bitince adet kanaması her ay düzenli şekilde gerçekleşir.

Doğumdan sonra adet düzensizliği veya gecikmesi normal midir?
Normal doğum ve sezaryenden sonra emzirme devam ediyorsa adetler genellikle düzensiz olur, gecikmeler yaşanabilir ve bu normaldir; emzirme tamamen bittiğinde düzelecektir. Nadiren emzirdiği halde düzenli adet gören anneler de vardır. Ancak burada şu noktaya dikkat etmek gerekir: her adet gecikmesini veya düzensizliğini emzirmeye bağlamamak gerekir. Kadının hayatının her döneminde olduğu gibi doğumdan sonraki emzirme döneminde de adet gecikmesi hamile kalma ihtimalini akla getirmelidir. Doğumdan sonra adetlerin başlamamış olması veya emziriyor olmak hamile kalmayı yüzde yüz engellemez. Bu nedenle korunma yöntemlerini de uygulamak gerekir. Doğum sonrası korunma yöntemleri hakkında ayrıntılı bilgiye buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.
Özetle doğum yapmış annelerin ilk yıl içerisinde adet düzensizliği ve adet gecikmesi çok sık olur ve genellikle emzirmeye bağlıdır. Ancak doktor kontrolü ve muayene olmadan bunu emzirmeye bağlamak nadiren altta yatan bir problemi atlamaya sebep olabilir.

Doğumdan sonra adet olmamak kilo yapar mı?
Adet görememek kilo almaya ve şişmanlığa neden olmaz. Doğum sonrası kilo almanın nedeni beslenme düzenine dikkat etmemek ve hareket etmemektir genellikle. Bu konuda hakkında ayrıntılı bilgiye buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Doğumdan sonra adetler arasında ara kanama ve lekelenme olması:
Bunu emzirme veya başka bir normal sebebe bağlamamak gerekir ve doktora başvurmak gerekir. Bazen rahim içerisinde bulunan polip gibi oluşumlar veya altta yatan başka nedenler saptanabilir. Bir neden saptanmadığı taktirde düzenleyici ilaçlarla veya kendiliğinden lekelenmelerin geçmesi için hasta takibe alınır.

Doğumdan sonra adet düzeni değişenler ne yapmalı?
Emzirme dönemi bittiğinde genellikle adet düzeni gebelikten önceki eski haline gelir ancak bazı kadınlarda eskisinden daha farklı düzende ilerleyebilir. Adetler daha seyrek, daha sık veya kanama miktarı daha farklı olabilir. Bu durum gebeliğin ve doğumun kendisine bağlı değildir. Bazen guatr gibi veya prolaktin yüksekliği gibi gebelikte veya doğum sonrasında tespit edilen bir hastalık buna neden olabilir; bazen kullanılan bir ilaç buna neden olabilir. Doktor muayenesinde bir sebep bulunamazsa adet düzeninin değişmesi sorun teşkil etmez.

Doğumdan sonra adet düzenleyici ilaç kullanılır mı?
Anne emzirirken anne sütüyle bebeğe geçebileceği için mecbur olmadıkça ilaç kullanılmaz ancak bazı zorunlu hallerde adet düzenleyici ilaçların bazıları kullanılabilir. Doktor önerisi olmadan hiçbir adet düzenleyici hormon hapı veya adet söktürücü ilaç kullanılmamalıdır. Örneğin adet düzensizliğinin sebebi prolaktin hormon yüksekliği veya tiroid hormon bozukluğu gibi bir nedense buna yönelik ilaçlar kullanılabilir; bunun dışında belli bir sebep saptanamayan durumlarda zaten ilaca gerek kalmadan aylar ilerledikçe ve emzirme azaldıkça genellikle kendiliğinden düzelme olacaktır.


İlgili Konular:
- Doğumdan Sonra Ne Zaman Adet Olunur?

Tamamını >>

ADET KANI VE KÖK HÜCRE BANKASI

Kordon kanı bankacılığı ismiyle bilinen laboratuvarlar kök hücrelerin toplanıp biriktirildiği laboratuvarlardır. Kordon kanı kök hücrelerin en bol ve kolay elde edilebileceği yöntemlerden birisidir. Adet (menstruasyon, regl) kanının da benzer şekilde kök hücre içerebildiği bazı araştırmalarla gösterilmiştir. (Kaynak) Rahimin iç tabakası her adet döneminde kanama ile dökülür ve burada bulunan hücrelerin çoğalması ile yeniden oluşturulur. Kordon kanından kök hücre elde edilmesi sadece doğum sırasında bir kere mümkünken adet kanından kök hücre elde edilmesi ergenlikten menopoza girinceye kadar her ay mümkündür. Hayvan deneylerinde kordon kanında olduğu gibi adet kanından elde edilen hücrelerle tedavilerde başarılı sonuçlar elde edilmiştir. Hayvanlarda sinirsel (nörodejeneratif) bazı hastalıkların tedavilerinde adet kanından elde edilen kök hücreler kullanılmıştır.

Kordon kanı bankacılığı ve kök hücre tedavisi mümkün olan hastalıklar hakkında detaylı bilgiye buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz

Tamamını >>

POLİKİSTİK OVERDE ADET GECİKMESİ VE ADET DÜZENSİZLİĞİ

Polikistik over sendromunda (PKO, PCOS) adet düzensizliğinin nedeni ovulasyon (yumurtlama) olmaması veya ovulasyonun düzensiz olmasıdır. Adet (regl) döngüsünün her ay düzenli şekilde olması için ilk kural yumurtlamanın düzenli olmasıdır, yumurtlama sonucunda olan progesteron hormonunun bir süre etki gösterdikten sonra azalması adet kanamasının başlamasını sağlar. Yumurtlama olmadığı taktirde progesteron salgısı olmayacağı için adet gecikmesi yaşanır, rahim iç tabakası kalınlaşır ve bir süre sonra aşırı kalınlaşma sonucunda gecikmeli de olsa kanama olur, ancak bu kanama normal adet kanaması gibi düzenli ve normal miktarda olmaz, bazen aşırı ve uzun süren adet kanamaları yaşanabilir. Bu düzensizliğin daha iyi anlaşılması için öncelikle buraya tıklayarak normal adet düzeninin nasıl gerçekleştiğini okumanız faydalı olabilir.

Polikistik over sendromunda adet düzeninin bozuk olması olmazsa olmaz bir şart değildir. Nadiren bazı polikistik over hastalarında adetler düzenli de olabilir (bkz: polikistik over tanısı) ancak çoğunlukla seyrek ve düzensiz adet görülür. Adetler 2-3 ayda bir bazen daha uzun süre aralıklarla görülebilir. Ara sıra aşırı ve uzun süren adet kanamaları görülebilir. Adet gecikmesi değişken sürelerle görülür.

Tedavi:
Adet gecikmesinin veya adet düzensizliğinin tedavisinde progesteron türevi ilaçlar veya doğum kontrol hapları sıklıkla kullanılır. Bu ilaçların kullanılmasında bir sakınca olmadığı mutlaka doktor muayenesi ile netleştirilmelidir, doktor kontrolü altında olmadan kesinlikle kullanılmamalıdır. Çocuk istemi olan hastalarda bu ilaçlar kullanılmaz, ovulasyon indüksiyonu (yumurtlama) tedavisi verilir. Adet gecikmesinin polikistik over sendromu dışında başka bir sebebi olabileceği de (troid hormon bozukluğu gibi) mutlaka tedaviden önce araştırılmalıdır, bu durumda sebebe yönelik tedavi de eklenecektir.
Aşırı kilo varsa diet ve egzersiz ile zayıflama hem adetlerin düzenlenmesini hem de yumurtlama düzeninin sağlanmasını kolaylaştıracaktır, bu nedenle ilaç tedavisinden daha öncelikli olarak mutlaka dikkat edilmesi gereken bir konudur.


İlgili Konular:
- Polikistik Over Sendromu
- Adet Düzensizliği

Tamamını >>

SEYREK ADET GÖRME

OLİGOMENORE
Normalde art arda iki adetin başlangıç günleri arasında en az 24 gün en fazla 38 gün geçmesi gerekir. Bu araların 38 günden fazla sürmesi durumuna seyrek adet görme yani oligomenore denir.

Sebepleri:

Geç adet (regl, mens) görmenin başlıca sebebi yumurtlama olmaması (anovulasyon) veya yumurtlamanın düzensiz olmasıdır (ovulasyon düzensizliği). Normalde adet görmeyi sağlayan yumurtlama sonrası salınan progesteron hormonudur. Yumurtlama olmadığında veya geç olduğunda progesteron çekilmesi de olmayacağı için adet görülmez veya geç görülür.

Yumurtlama dışında hipotroidi (guatr hormonlarının az salgılanması) seyrek adet görmenin nedenlerinden birisidir. Süt hormonun fazla salgılanması (hiperprolaktonemi, galaktore) seyrek adet görmeye neden olan başka bir durumdur. Yine menopoz yaşlarına yaklaşmış olan 45-50 yaşları civarında kadınlarda östrojen hormonunun azalmasına bağlı olarak seyrek adet görmeler başlar ve bir süre sonra hiç adet görmeyecek şekilde kesilir.

Aylık veya özellikle 3 aylık korunma iğneleri, adet söktürücü ilaçlar, adet geciktirici ilaçlar, doğum kontrol hapları, adet düzenleyici ilaçlar gibi hormon içeren bir çok ilaç adet gecikmelerine ve seyrek adet görmeye neden olabilir.

Adet görmeye yeni başlayan kızlarda 15-20 yaşları arasında bu tür seyrek adet olma veya tam tersine sık adet olma gibi durumlar çok sık görülür. Çoğunlukla altta yatan bir hastalık bulunmaz ve yaş büyüdükçe adet düzeni kendiliğinden normalleşir.

Doğum yapan kadınlarda emzirmeye bağlı olarak adetler seyrek olabilir, genellikle emzirme bittikten sonra adetler eski düzenli haline gelecektir.

Tedavi:
Tedavi altta yatan nedene göre planlanır. Eğer bir sakınca yoksa adet düzenleyici ilaçlar kullanılabilir. Hasta aynı zamanda çocuk istemi olan bir hasta ise yumurtlama düzenleyici hap veya iğneler ile yumurtlama tedavisi verilebilir. Bitkisel tedaviler, otlar, kürler, çaylar, soğan vb. bitkiler bu konuda hiçbir fayda sağlamayacağı gibi bu tür doğal yöntemler zararlı yan etkiler oluşturabilir. Doktor tavsiyesi olmadan hiçbir ilaç kullanılmamalıdır.

Adetlerin seyrek olması kilo yapar mı?
Adetlerin seyrek veya gecikmeli olması kilo almaya neden olmaz ancak tam tersi olabilir; yani aşırı kilolu olmak adetlerin seyrek olmasına neden olabilir. Aşırı kilolu veya obez olmak yumurtlama düzensizliği ve adet düzensizliğine neden olabilir.

Spiral seyrek ve gecikmeli adet görmeye sebep olur mu?
Doğum  kontrolü amaçlı uygulanan normal spiraller veya bakırlı spiraller seyrek adet görmeye neden olmaz . Ancak hormonlu yani progesteron içeren spiraller adetlerin seyrek olmasına hatta bazen adet görememeye neden olabilir.

Adetlerin seyrekleşmesi hamilelik belirtisi mi?
Adetlerin seyrekleşmesi hamilelik belirtisi veya gebe kalınacağı anlamına gelmez. Adet gecikmesi olduğunda gebelik şüphesi vardır ancak adetlerin seyrek olması gebelik olduğu veya olacağı hakkında bir fikir vermez.

Resmi büyütmek için üzerine tıklayın

İlgili Konular:
- Geç Adet Olma
- Adet Kanamasının Az olması
- Adet Düzensizliği
- Sık Adet Görme
- Amenore (Adet Görememe)

Tamamını >>

ADET DÖNEMİNDE İLİŞKİYE GİRMEK

ADETLİYKEN İLİŞKİYE GİRMEK ZARAR LI MI?

Bu soru hastalardan sık duyduğumuz sorulardan birisidir. Hatta adet zamanında ilişkiye girilirse gebelik olur mu? Hamile kalınır mı?Kısırlık yapar mı? Haram mı? Günahı nedir? gibi sorular da gelmektedir zaman zaman. Kişilerin dini inançlarını göre yasak veya serbest olması ayrı bir konudur ancak adet döneminde ilişkiye girmenin ne kadın ne de erkek açısından tıbbi olarak hiçbir zararı yoktur. İlişki prezervatifsiz veya prezerfvatif kullanarak olabilir ancak kanamadan dolayı prezervatifsiz ilişki zor olabilir, bu nedenle prezervatif kullanılması tercih edilir.

Adet (regl, mens) döneminde kadınlarda çoğunlukla cinsel istek artar ama bazı kadınlar bu dönemde kanaması olduğu için ilişkinin iyi olmayacağını düşünürler.

Adet zamanında ilişkiye girilirse gebelik olabilir mi?

Çok zor bir ihtimaldir ama teorik olarak hamile kalmak imkansız demek yanlış olur. Ayrıca her kanama adet kanaması değildir, kişi adet gördüğünü sanabilir fakat bu kanamanın başka bir nedeni olabilir ve bu sırada girilen ilişki neticesinde de gebelik olabilir.

Bunların dışında halk arasında söylenen adet (regl) zamanında ilişkiye girmek kısırlık yapar gibi sözler tamamen yanlıştır. Ayrıca yine halk arasında zaman zaman söylenen bir söz adet kanının pis kan olduğudur. Adet kanı "pis" değildir, adet kanı rahim içerisindeki dokunun dökülmesinden oluşur, bu doku pis değildir tamamen temiz ve normal bir dokudur sadece hormonal etkilerden dolayı her ay dökülür ve kanama olur.

Adetliyken ilişki nasıl olmalı?
Öncelikle adet (mens, regl) zamanı çok kanama varsa ilişkiye girilmemesi önerilir. Kanama az ise prezervatif (kondom) kullanılarak cinsel ilişkide bulunulabilir. Adet zamanında ilişki pozisyonu olarak özel bir öneri yoktur. Kadın adetliyken cinsel ilişkiden ağrı ve yanma gibi rahatsızlıklar duyuyorsa birlikte olmayı adet sonrasına ertelemek gerekir.
Kadın adet döneminde olsa da olmasa da ilişkiden sonra vajina içerisini yıkamalıdır, vajina içerisini su veya başka maddelerle yıkamak enfeksiyona neden olabilir.

Adet zamanı ilişki erkekte hastalığa neden olur mu?
Kadının adet kanamsının olması erkeğe bir zarar veya hastalık riski teşkil etmez. Korunmadan yani prezervatif (kondom) kullanmadan girilen her cinsl ilişkide cinsel yolla bulaşan hastalıkların kadın erkek arasında geçme riski vardır, kadında adet kanaması olması bu riski değiştirmez. Prezervatif kullanıldığında adet kanaması olsa da olmasa da hastalık geçme riski çok çok azalır. Kan erkek penisinde enfeksiyona veya başka bir hastalığa neden olmaz.

İlişkiye girmek adet kanını arttırır mı?
Adet (mens) zamanı ilişkiye girmek adet kanamasının miktarını ve süresini arttırmaz. İlişki sırasında kanama miktarı artmış gibi görülebilir ancak bu içeride biriken kanın ilişki hareketleri ile boşalmasından kaynaklanır ve aslında kadının adet kanaması kaç gün sürecekce yine o kadar sürer. Cinsel ilişki kanamanın aşırı olmasına veya azalmasına  neden olmaz.

İlgili Konular:
- Cinsel İlişki Sırasında Kanama Veya Lekelenme Olması
- Cinsel İlişki Sırasında Ağrı Olması

Tamamını >>